Etik tartışmayı bir kenara bırakırsak, bu büyük bir bilimsel başarıdır: İsrailli araştırmacılar bir embriyo yetiştiriyor.
İsrailli araştırmacılar ilk kez laboratuvarda insan embriyosu modelini sperm, insan yumurtası veya rahim olmadan büyütmeyi başardı. Rechovot’taki Weizmann Enstitüsü’ndeki ekibin Nature dergisinde yayımladığı rapora göre, 14 günlük insan embriyosunun yapısına karşılık gelen yapı, yalnızca 120 kök hücreden geliştirildi. Hatta hormon salgılıyor, dolayısıyla laboratuvardaki hamilelik testi pozitif çıktı.
Araştırma ekibi yapının boyutu bir milimetreden küçük olan renkli mikroskobik görüntüsünü yayınladı. Meslekten olmayan birine bir grup hücre gibi görünebilir. Ancak uzmanlar, 14 günlük bir embriyonun tüm karakteristik bileşenlerinin görünür olduğunu söylüyor. Bunlar arasında yumurta sarısı kesesi ve gerçek embriyonun gelişeceği hücre kümeleri (yukarıdaki resimde sarı renkli), amniyotik kese (mavi) ve plasentanın başlangıcı (pembe) yer alır.
BBC’nin Weizmann ekibinden Jacob Hanna, “Bu gerçekten ders kitabına uygun bir resim” dedi. “Daha önce hiç olmamıştı.”
Haziran ayında, Cambridge Üniversitesi’nden kök hücre araştırmacısı Magdalena Zernicka-Goetz, insan embriyolarının çok erken bir aşamada yaratıldığını bildirdi. Bunun hakkında daha fazlasını burada okuyun. Peki Weizmann modelinin farkı nedir?
Bu laboratuvar embriyosu neden bu kadar özel?
Weizmann ekibinin başarısını bu kadar özel kılan şey, hücre yapısının mükemmel organizasyonu ve diğer şeylerin yanı sıra plasentanın geliştiği embriyo dışı doku gibi belirli hücrelerin varlığıdır. Hanna, önceki modellerde mevcut hücrelerin yanlış hizalandığını ve evrimleşme eğilimi göstermediğini söylüyor.
İsrail ekibi böylece tanınmış, araştırma yapan kök hücre laboratuvarları arasındaki embriyo yarışının ilk aşamasını kazandı. Münster’deki Max Planck Moleküler Biyotıp Enstitüsü’nde kök hücre araştırmacısı Michel Boiani de “Tagesspiegel”deki insan benzeriyle “çarpıcı benzerliği” doğruladı.
Laboratuvar embriyosunu büyütmenin faydası nedir?
Embriyo modellerinin amacı hayatımızın en erken anlarını anlamanın etik bir yolunu sağlamaktır. Yani: Hücre hasarı veya kalıtsal ve genetik hastalıkların araştırılması söz konusu olduğunda gerçek insan embriyosu üzerinde deney yapmak zorunda kalmamak. Ancak laboratuvarlar modelleriyle gerçek insan yaşamına ne kadar yaklaşırsa, etik tartışmaların ve hukuki soruların da o kadar açıklığa kavuşturulması gerekecek.