Professional
New member
NASIL OLDU DA MERKEZ BİR GÜNDE 130 MİLYAR KÂR ELDE ETTİ?
Rezerv tartışmalarıyla gündemde olan Merkez Bankası’na ait bir baş karıştıran gelişme daha yaşandı. MB bilançosunda geçen perşembe günü 70 milyar ziyan görünürken cuma günü bunun 70 milyar kâra dönüştüğü gündeme yansıdı. Bir günde 130 milyarlık kâr ‘Bu nasıl mümkün oldu?’ tartışmalarına yol açtı. Hükümet kanadından bir açıklama yapılmaması da soru işaretlerini artırdı.
PARANIN AKTARILACAĞI HAZİNE ŞUBAT PLANINDA GELİRİ YAZDI
KARAR muharriri Akif Beki’nin programında konuşan Gelecek Partili Kerim Rota MB’nin ziyan açıklamamak için kalemler ortası geçiş yaptığını söylemiş oldu. Rota “Ya 6 TL’den tedarik edilen dövizle alım satım gösterilip kâr yazıldı. Ya da tablolar üzerinden değerlemeye gidildi” dedi. Gösterilen 60 milyar kârın Hazine’ye devredileceği belirtilirken bakanlığın şubat planında 44 milyar gelir yazması dikkat çekti.
BU ŞAPKADAN TAVŞAN DA ÇIKAR REZERV DE
Merkez Bankası’nın faiz indirimi döngüsüyle bir arada TL tarihinin en makûs düzeylerine imza attı. Artan kur karşısında yapılan satışlarla dövizi tutmayan Merkez’in rezervlerinde de kuvvetli bir erime gerçekleşti. Lakin, Gelecek Partili Rota “Merkez Bankası’nın 31 Aralık’ta bir günde 130 milyar kâr yaptığını nazaranceksiniz” dedi. Rota, Merkez Bankası’nın düşük kurdan aldığı dövizi yüksekten satarak, kâra geçtiğini anlattı.
Geçen yıl alınan ekonomik kararların akabinde lira tarihi paha kaybına imza attı. Bilhassa son 3 aylık süreçte süratli faiz indirimleri kuru rekor seviyeye taşıdı. Birebir periyotta Merkez Bankası, hem resmi birebir vakitte ‘arka kapı’ diye tabir edilen satışlarla birlikte kuru dizginlemeye çalışsa da beklenen olmadı. 128 milyar dolar satışında olduğu üzere Merkez’in en son yaptığı ataklarda de rezervler eridi. Tüm atılımlara karşın 18 lirayı geçen dolar 20 Aralık gecesi tanıtılan yeni mevduat sistemiyle birlikte yalnızca 5 lira gevşedi. Yapılan satışların akabinde Merkez argümanlara göre, yeni bir ‘hokus pokus’ sistemiyle rezervleri arttırma yoluna gitti. İsmini açıklamak istemeyen bir Merkez yetkilisi, yapılan sürecin yasal olduğunu söz ederek ‘sorun yok’ yorumunu yaptı. Gelecek Partisi İktisat Siyasetleri Lideri Kerim Rota, KRT TV canlı yayınında Karar Muharriri Akif Beki’nin sorularını cevapladı. Rota “Merkez Bankası’nın 31 Aralık’ta bir günde 130 milyar kâr yaptığını goreceksiniz” diyerek şunları söylemiş oldu: “Merkez Bankası, 30 Aralık’tan 31 Aralık’a bir anda 60 milyar ziyandan 70 milyar kâra geçti. Burada ziyanda olan kurumu ziyanda göstermemek kârlı göstermek için elindeki döviz süreçlerini bir Hazine’yle ya da bir kamu bankasıyla realize edilmesi durumu var.” Kerim Rota kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Elinizde sizin 8 liradan döviz var. Merkez Bankası için söylüyorum, bu dövizler bir yerde duruyor. daha sonra bunları 13 liradan satıyorsunuz. Ortadaki 5 lirayı kâr yazıyor ve bu yılki defterlerinizi daha uygun gösteriyorsunuz. Şunu göstermemek istediklerini anlıyorum, ‘Merkez Bankası 70 milyar ziyan etti’ denmesin diye yapmış olabilirler. bu biçimde sıfıra getir. niye 60 milyar kâra geçirip seneye temeddühte atacaksın? Bu kâr nisan ayında Hazine’ye gidecek. Merkez Bankası 30 Aralık tarihindeki bilanço vaziyeti, bankanın 70 milyar TL’ye yakın ziyan yazacağını gösteriyordu. Merkez Bankası en son 2005 yılında ziyan etmişti.”
Savlar daha sonrası “Bir Günde 10 Milyar Dolarlık Kar Türkiye Merkez Bankası Ziyanını Sildi” başlıklı bir haber yayımlayan Bloomberg, ülkenin hazinesine bir gecede gelen bu paranın nereden geldiğine ait soruları ateşlediğini yazdı. Bloomberg’in haberinde Merkez Bankası’nın bir gecedeki karı “eşi gibisi görülmemiş servet değişikliği” olarak nitelendirildi. Bu ani dönüşün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “dövize endeksli kur” açıklamaları daha sonrası geldiğine yer verilen haberde, Erdoğan’ın Merkez Bankası’na yaptığı baskının Türk Lirası’nın dolar kuru karşısında erimesine ve enflasyonun yüzde 36’nın üstüne çıkmasına niye olduğuna işaret edildi.
Borsa İstanbul eski İdare Şurası Lideri ve Genel Müdürü İbrahim Turhan’a bakılırsa ise bir gecede Merkez Bankası’nın yıllık karının artışının mümkün açıklaması döviz rezervlerinin Hazine’ye satılması olabilir. Turhan, Türk Lirası’nın paha kaybetmesinin yabancı rezervleri lokal para ünitesinde daha bedelli kıldığını fakat rezervler satılmadan bu karın kayıtlara geçmeyeceğini söylemiş oldu. Turhan, rezerv düzeyini korumak için birebir ölçüde doların geri alınması gerektiğini belirtti. Hazine’nin mevcut üç aylık borçlanma programı ise yetkililerin önümüzdeki ay için dış gelir ölçüsünün 44 milyar lira olduğunu gösterdi.
TL’NİN KIYMETİ EN TABAN DÜZEYDE
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aralık ayında TÜFE bazlı gerçek efektif döviz kurunun 47,82 düzeyine gerilediğini duyurdu. bu biçimdece gerçek efektif döviz kuru 1994’e kadar giden data setinde en düşük düzeye gerilemiş oldu. bundan evvelki tarihi taban düzey 54,3 düzeyiyle Kasım ayında kaydedilmişti. 2021’de Şubat ayında 69 düzeyine tırmanan kur Haziran ayında 60 düzeyinin altını test etmişti. daha sonrasında toparlanma sinyali veren kurda Ekim ayında bir daha 60’lı düzeyler izlenmişti. TCMB data setine nazaran ÜFE bazlı gerçek efektif döviz kuru da Aralık’ta 67,69 düzeyine geriledi. bu biçimdelikle ÜFE bazlı gerçek kurda da 1994 Ekim ayından bu yana en düşük düzey izlendi.
İSTANBUL’DA YAŞAMAK ARTIK ÇOK KIYMETLİ
İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) her ay İstanbullunun nabzını tuttuğu İstanbul Barometresi araştırmasının kasım ayı sonuçları yayımlandı. Raporda, İstanbul halkının konut içi gündeminden, his durum düzeylerine; ekonomik görüşlerinden, iş memnuniyetine kadar birfazlaca başlık ele alındı. Raporda, İstanbulluların gerilim düzeyinin 7,7 ile en yüksek düzeye ulaştığı görüldü. Bu gerilim düzeyi İstanbul Barometresi’nde son bir yılda ölçülen en yüksek düzey olarak belirlendi. Kasım ayında gerçekleştirilen ‘İstanbul’da Ömür Maliyeti’ araştırmasının neticelerina bakılırsa, İstanbul’da hayat maliyetinin son bir yılda yüzde 50,18 arttığı görüldü. Besin, şahsi bakım ve paklık eserleri, konut kiraları üzere bir fazlaca alanda büyük oranda fiyat artışı yaşandı. Ayçiçek yağı yüzde 137,59, buğday unu yüzde 109,14, LPG yüzde 90,75, toz şeker yüzde 90,71, ekmek fiyatları ise yüzde 35, 14 arttı. İştirakçilerin yüzde 67,3’ü 6 ay içerisinde yağ ve şeker üzere mamüllerin satışlarında sınırlamanın artacağını düşünüyor. İştirakçilerin yüzde 34,7’si kimi marketlerde yağ, şeker üzere eser satın alımlarında getirilen sınırlama ile karşılaştığını belirtirken, yüzde 85,3’ü yağ, yüzde 57’si şeker ve yüzde 21,5’i ise un alımında sınırlama ile karşılaştığını belirtti. İştirakçilerin yüzde 67,3’ü 6 ay içerisinde bu durumun daha epeyce görüleceğini düşündüğünü belirtti.
VATANDAŞLARIN YARISI KAZANACAK KADAR GEÇİNEMİYOR
İPA bilgileri, kasım ayında İstanbulluların yüzde 57,6’sı Türkiye iktisadının kötüleşeceğini düşündüğünü belirtti. İştirakçilerin yüzde 53,5’i kasım ayında geçinecek kadar kazanamadığını, yüzde 42,7’si geçinecek kadar kazandığını, yüzde 3,8’i ise ek birikim yapabildiğini tabir etti. Geçinecek kadar kazanamadığını belirten iştirakçilerin oranında ekim ayına nazaran artış görüldü.
‘130 MİLYAR DOLARLIK AYKIRI TAKLA’
Merkez Bankası’nın yıl sonu analitik bilançosunu pahalandıran ekonomist Uğur Gürses, T24’teki köşesinde şu değerlendirmeyi yaptı: “Merkez Bankası’nın Pazartesi yayımlanan yıl sonu analitik bilançosuna bakılırsa, bankanın yaklaşık 60 milyar TL kâr yazdığı görülüyor. halbuki 30 Aralık tarihindeki bilanço vaziyeti, bankanın 70 milyar TL’ye yakın ziyan yazacağını gösteriyordu. 130 milyarlık bir ‘ters takla’ olmuş. 31 Aralık’ta tam olarak ne yapıldığını bilmiyoruz. Lakin sonuç olarak bir gecede, yaklaşık 130 milyar TL’lik ne olduğu bilinmeyen bir kâr yazılıp, ziyanda olan sonuç hesabının 60 milyar TL kârda kapatması sağlanmış. bu biçimde bir bilanço hareketi hiç bir devirde görülmüş bir hareket değil. Artık bu bir gecede yaratılan kâr, Hazine’ye temettü olarak aktarılacak. Bankanın bilanço haricinde taşınan kur ziyanı ise gelecek bilanço senelerına ötelenecek. senelera yedirilerek eritilecek. Ziyanda olan Merkez Bankası, bir gecede hokus pokus ile gerçek bir kâr olmayan bilanço içi kârı bir süreçle kâr ziyan hesabına aktararak para basmış oldu. Olağan şartlarda Hazine’nin, bankanın bilançosu haricinde taşınan kur ziyanını karşılaması beklenirken, bilakis matbaada para bastırıp temettü alması da tarihe geçecek bir iş olmuş.”
LİRA’DAKİ KAYIP ETİKETLERİ VURDU
Temel mal yıllık enflasyonunun aralık ayında 22.19 puanlık kayda kıymet bir artışla yüzde 40,55 düzeyine geldiğine işaret eden Merkez Bankası raporunda şöyleki denildi: “bu vakitte yıllık enflasyon Türk lirasındaki gelişmelere bağlı olarak tüm alt kümelerde bariz yükseliş göstermiş ve genele yayılan fiyat artışları kaydedilmiştir. Güçlü mal meblağları bu vakitte aylık bazda yüzde 30,33 oranında artmış, bu yükselişi araba meblağları sürüklerken, beyaz eşya, başka elektrikli ve elektriksiz aletler ve mobilya fiyatlarında da yüksek artışlar görülmüştü. Aralık ayında tütün eserleri meblağlarında yaklaşık 2 TL seviyesinde artış gerçekleşmiştir. Tütün eserleri meblağları bu vakitte yüzde 11,96 oranında artmış, bu gelişimin tüketici enflasyonuna tesiri 0,49 puan olmuştur.”
Rezerv tartışmalarıyla gündemde olan Merkez Bankası’na ait bir baş karıştıran gelişme daha yaşandı. MB bilançosunda geçen perşembe günü 70 milyar ziyan görünürken cuma günü bunun 70 milyar kâra dönüştüğü gündeme yansıdı. Bir günde 130 milyarlık kâr ‘Bu nasıl mümkün oldu?’ tartışmalarına yol açtı. Hükümet kanadından bir açıklama yapılmaması da soru işaretlerini artırdı.
PARANIN AKTARILACAĞI HAZİNE ŞUBAT PLANINDA GELİRİ YAZDI
KARAR muharriri Akif Beki’nin programında konuşan Gelecek Partili Kerim Rota MB’nin ziyan açıklamamak için kalemler ortası geçiş yaptığını söylemiş oldu. Rota “Ya 6 TL’den tedarik edilen dövizle alım satım gösterilip kâr yazıldı. Ya da tablolar üzerinden değerlemeye gidildi” dedi. Gösterilen 60 milyar kârın Hazine’ye devredileceği belirtilirken bakanlığın şubat planında 44 milyar gelir yazması dikkat çekti.
BU ŞAPKADAN TAVŞAN DA ÇIKAR REZERV DE
Merkez Bankası’nın faiz indirimi döngüsüyle bir arada TL tarihinin en makûs düzeylerine imza attı. Artan kur karşısında yapılan satışlarla dövizi tutmayan Merkez’in rezervlerinde de kuvvetli bir erime gerçekleşti. Lakin, Gelecek Partili Rota “Merkez Bankası’nın 31 Aralık’ta bir günde 130 milyar kâr yaptığını nazaranceksiniz” dedi. Rota, Merkez Bankası’nın düşük kurdan aldığı dövizi yüksekten satarak, kâra geçtiğini anlattı.
Geçen yıl alınan ekonomik kararların akabinde lira tarihi paha kaybına imza attı. Bilhassa son 3 aylık süreçte süratli faiz indirimleri kuru rekor seviyeye taşıdı. Birebir periyotta Merkez Bankası, hem resmi birebir vakitte ‘arka kapı’ diye tabir edilen satışlarla birlikte kuru dizginlemeye çalışsa da beklenen olmadı. 128 milyar dolar satışında olduğu üzere Merkez’in en son yaptığı ataklarda de rezervler eridi. Tüm atılımlara karşın 18 lirayı geçen dolar 20 Aralık gecesi tanıtılan yeni mevduat sistemiyle birlikte yalnızca 5 lira gevşedi. Yapılan satışların akabinde Merkez argümanlara göre, yeni bir ‘hokus pokus’ sistemiyle rezervleri arttırma yoluna gitti. İsmini açıklamak istemeyen bir Merkez yetkilisi, yapılan sürecin yasal olduğunu söz ederek ‘sorun yok’ yorumunu yaptı. Gelecek Partisi İktisat Siyasetleri Lideri Kerim Rota, KRT TV canlı yayınında Karar Muharriri Akif Beki’nin sorularını cevapladı. Rota “Merkez Bankası’nın 31 Aralık’ta bir günde 130 milyar kâr yaptığını goreceksiniz” diyerek şunları söylemiş oldu: “Merkez Bankası, 30 Aralık’tan 31 Aralık’a bir anda 60 milyar ziyandan 70 milyar kâra geçti. Burada ziyanda olan kurumu ziyanda göstermemek kârlı göstermek için elindeki döviz süreçlerini bir Hazine’yle ya da bir kamu bankasıyla realize edilmesi durumu var.” Kerim Rota kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Elinizde sizin 8 liradan döviz var. Merkez Bankası için söylüyorum, bu dövizler bir yerde duruyor. daha sonra bunları 13 liradan satıyorsunuz. Ortadaki 5 lirayı kâr yazıyor ve bu yılki defterlerinizi daha uygun gösteriyorsunuz. Şunu göstermemek istediklerini anlıyorum, ‘Merkez Bankası 70 milyar ziyan etti’ denmesin diye yapmış olabilirler. bu biçimde sıfıra getir. niye 60 milyar kâra geçirip seneye temeddühte atacaksın? Bu kâr nisan ayında Hazine’ye gidecek. Merkez Bankası 30 Aralık tarihindeki bilanço vaziyeti, bankanın 70 milyar TL’ye yakın ziyan yazacağını gösteriyordu. Merkez Bankası en son 2005 yılında ziyan etmişti.”
Savlar daha sonrası “Bir Günde 10 Milyar Dolarlık Kar Türkiye Merkez Bankası Ziyanını Sildi” başlıklı bir haber yayımlayan Bloomberg, ülkenin hazinesine bir gecede gelen bu paranın nereden geldiğine ait soruları ateşlediğini yazdı. Bloomberg’in haberinde Merkez Bankası’nın bir gecedeki karı “eşi gibisi görülmemiş servet değişikliği” olarak nitelendirildi. Bu ani dönüşün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “dövize endeksli kur” açıklamaları daha sonrası geldiğine yer verilen haberde, Erdoğan’ın Merkez Bankası’na yaptığı baskının Türk Lirası’nın dolar kuru karşısında erimesine ve enflasyonun yüzde 36’nın üstüne çıkmasına niye olduğuna işaret edildi.
Borsa İstanbul eski İdare Şurası Lideri ve Genel Müdürü İbrahim Turhan’a bakılırsa ise bir gecede Merkez Bankası’nın yıllık karının artışının mümkün açıklaması döviz rezervlerinin Hazine’ye satılması olabilir. Turhan, Türk Lirası’nın paha kaybetmesinin yabancı rezervleri lokal para ünitesinde daha bedelli kıldığını fakat rezervler satılmadan bu karın kayıtlara geçmeyeceğini söylemiş oldu. Turhan, rezerv düzeyini korumak için birebir ölçüde doların geri alınması gerektiğini belirtti. Hazine’nin mevcut üç aylık borçlanma programı ise yetkililerin önümüzdeki ay için dış gelir ölçüsünün 44 milyar lira olduğunu gösterdi.
TL’NİN KIYMETİ EN TABAN DÜZEYDE
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aralık ayında TÜFE bazlı gerçek efektif döviz kurunun 47,82 düzeyine gerilediğini duyurdu. bu biçimdece gerçek efektif döviz kuru 1994’e kadar giden data setinde en düşük düzeye gerilemiş oldu. bundan evvelki tarihi taban düzey 54,3 düzeyiyle Kasım ayında kaydedilmişti. 2021’de Şubat ayında 69 düzeyine tırmanan kur Haziran ayında 60 düzeyinin altını test etmişti. daha sonrasında toparlanma sinyali veren kurda Ekim ayında bir daha 60’lı düzeyler izlenmişti. TCMB data setine nazaran ÜFE bazlı gerçek efektif döviz kuru da Aralık’ta 67,69 düzeyine geriledi. bu biçimdelikle ÜFE bazlı gerçek kurda da 1994 Ekim ayından bu yana en düşük düzey izlendi.
İSTANBUL’DA YAŞAMAK ARTIK ÇOK KIYMETLİ
İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) her ay İstanbullunun nabzını tuttuğu İstanbul Barometresi araştırmasının kasım ayı sonuçları yayımlandı. Raporda, İstanbul halkının konut içi gündeminden, his durum düzeylerine; ekonomik görüşlerinden, iş memnuniyetine kadar birfazlaca başlık ele alındı. Raporda, İstanbulluların gerilim düzeyinin 7,7 ile en yüksek düzeye ulaştığı görüldü. Bu gerilim düzeyi İstanbul Barometresi’nde son bir yılda ölçülen en yüksek düzey olarak belirlendi. Kasım ayında gerçekleştirilen ‘İstanbul’da Ömür Maliyeti’ araştırmasının neticelerina bakılırsa, İstanbul’da hayat maliyetinin son bir yılda yüzde 50,18 arttığı görüldü. Besin, şahsi bakım ve paklık eserleri, konut kiraları üzere bir fazlaca alanda büyük oranda fiyat artışı yaşandı. Ayçiçek yağı yüzde 137,59, buğday unu yüzde 109,14, LPG yüzde 90,75, toz şeker yüzde 90,71, ekmek fiyatları ise yüzde 35, 14 arttı. İştirakçilerin yüzde 67,3’ü 6 ay içerisinde yağ ve şeker üzere mamüllerin satışlarında sınırlamanın artacağını düşünüyor. İştirakçilerin yüzde 34,7’si kimi marketlerde yağ, şeker üzere eser satın alımlarında getirilen sınırlama ile karşılaştığını belirtirken, yüzde 85,3’ü yağ, yüzde 57’si şeker ve yüzde 21,5’i ise un alımında sınırlama ile karşılaştığını belirtti. İştirakçilerin yüzde 67,3’ü 6 ay içerisinde bu durumun daha epeyce görüleceğini düşündüğünü belirtti.
VATANDAŞLARIN YARISI KAZANACAK KADAR GEÇİNEMİYOR
İPA bilgileri, kasım ayında İstanbulluların yüzde 57,6’sı Türkiye iktisadının kötüleşeceğini düşündüğünü belirtti. İştirakçilerin yüzde 53,5’i kasım ayında geçinecek kadar kazanamadığını, yüzde 42,7’si geçinecek kadar kazandığını, yüzde 3,8’i ise ek birikim yapabildiğini tabir etti. Geçinecek kadar kazanamadığını belirten iştirakçilerin oranında ekim ayına nazaran artış görüldü.
‘130 MİLYAR DOLARLIK AYKIRI TAKLA’
Merkez Bankası’nın yıl sonu analitik bilançosunu pahalandıran ekonomist Uğur Gürses, T24’teki köşesinde şu değerlendirmeyi yaptı: “Merkez Bankası’nın Pazartesi yayımlanan yıl sonu analitik bilançosuna bakılırsa, bankanın yaklaşık 60 milyar TL kâr yazdığı görülüyor. halbuki 30 Aralık tarihindeki bilanço vaziyeti, bankanın 70 milyar TL’ye yakın ziyan yazacağını gösteriyordu. 130 milyarlık bir ‘ters takla’ olmuş. 31 Aralık’ta tam olarak ne yapıldığını bilmiyoruz. Lakin sonuç olarak bir gecede, yaklaşık 130 milyar TL’lik ne olduğu bilinmeyen bir kâr yazılıp, ziyanda olan sonuç hesabının 60 milyar TL kârda kapatması sağlanmış. bu biçimde bir bilanço hareketi hiç bir devirde görülmüş bir hareket değil. Artık bu bir gecede yaratılan kâr, Hazine’ye temettü olarak aktarılacak. Bankanın bilanço haricinde taşınan kur ziyanı ise gelecek bilanço senelerına ötelenecek. senelera yedirilerek eritilecek. Ziyanda olan Merkez Bankası, bir gecede hokus pokus ile gerçek bir kâr olmayan bilanço içi kârı bir süreçle kâr ziyan hesabına aktararak para basmış oldu. Olağan şartlarda Hazine’nin, bankanın bilançosu haricinde taşınan kur ziyanını karşılaması beklenirken, bilakis matbaada para bastırıp temettü alması da tarihe geçecek bir iş olmuş.”
LİRA’DAKİ KAYIP ETİKETLERİ VURDU
Temel mal yıllık enflasyonunun aralık ayında 22.19 puanlık kayda kıymet bir artışla yüzde 40,55 düzeyine geldiğine işaret eden Merkez Bankası raporunda şöyleki denildi: “bu vakitte yıllık enflasyon Türk lirasındaki gelişmelere bağlı olarak tüm alt kümelerde bariz yükseliş göstermiş ve genele yayılan fiyat artışları kaydedilmiştir. Güçlü mal meblağları bu vakitte aylık bazda yüzde 30,33 oranında artmış, bu yükselişi araba meblağları sürüklerken, beyaz eşya, başka elektrikli ve elektriksiz aletler ve mobilya fiyatlarında da yüksek artışlar görülmüştü. Aralık ayında tütün eserleri meblağlarında yaklaşık 2 TL seviyesinde artış gerçekleşmiştir. Tütün eserleri meblağları bu vakitte yüzde 11,96 oranında artmış, bu gelişimin tüketici enflasyonuna tesiri 0,49 puan olmuştur.”