‘Yedek’ krizi kapıda

Professional

New member
Çip, hammadde ve nakliye problemleriyle boğuşan otomotiv dalında yedek modül bulunabilirliği sorunu büyüyor. Hali hazırda kaza yapan yahut arızalanan araçları için birkaç ay yedek modül bekleyen şoförler önümüzdeki periyotta 6 aydan uzun mühletlerle karşı karşıya kalabilir. Sorunun temelinde ise çip krizi niçiniyle yedek kesim üretimlerinin aksaması ve Uzakdoğu’da yaşanan güç krizleri var.

Otomotiv Satış daha sonrası Eser ve Hizmetleri Derneği (OSS) İdare Konseyi Lideri Ziya Özalp, mevzuyla ilgili Hürriyet’e yaptığı açıklamada, “Yedek modülde 2-3 ay olan bekleme müddetleri önümüzdeki ehemmiyette daha da artacak. Çip, hammadde ve navlun sorunları ithal yedek parçayı sınırlıyor. Geçmişte yerli üreticilerle iç pazarda tüketiciye yedek modül temin edebiliyorduk. Şu anda bu üreticilerimiz de ihracatta artan talebe yetişmeye çalışıyor. Bütün bunlar alternatif kesim üretmemize mani oluyor. Bu niçinle tüketicilerin yedek kesim bekleme mühletleri önümüzdeki devirde 6 ayı bulabilir hatta bunun üzerine çıkabilir” dedi.

UZAKDOĞU’DAN GELMİYOR

Piston, sekman, debriyaj aksamları ve su pompasına kadar motor elemanlarının büyük bir kısmında tedarik kahrı bulunduğunu belirten Ziya Özalp, yedek kesimde yaşanan meselelerin niçinlerini ise, “Çip krizi araç satışlarını olduğu kadar yedek modül bulunurluğunu da fazlaca etkiledi. Otomotiv üreticileri çip niçiniyle çiple alakası olmayan yedek modül mamüllerini bekletmek durumunda kaldı. Bu durum satış daha sonrası pazarını da etkiledi. Başka yandan, bizim için kıymetli bir kesim kaynağı olan Uzakdoğu’da 4-5 ay evvel başlayan güç sorunları niçiniyle buradan gelen kesimlerde da aksaklıklar yaşanıyor. Tüm bunlar alt alta gelince iç pazarda önemli bir yedek kesim bulunabilirliği problemine niye oluyor” kelamlarıyla aktardı.

BÖLÜM YÜZDE 50 BÜYÜDÜ

Bölüme ait aktüel bilgiler de veren Ziya Özalp, otomotiv satış daha sonrası pazarının 5 milyar büyüklüğe ulaştığını söyleyerek şu ayrıntıları verdi: “Türkiye’de otomotiv satış daha sonrası bölümü 2021’nin birinci altı ayını sakin geçirdi. İkinci altı aydan daha sonra çip, hammadde ve nakliye kaynaklı düşünceler sıfır araç satışlarını daraltırken yedek kesim satışlarını arttırdı. Kesim, geçtiğimiz yılı yüzde 50’ye yakın bir büyümeyle kapattı. bu vakitte tüketiciyi ilgilendiren taraf olan yedek modül fiyatlarına baktığımızda ise araç fiyatlarına paralel bir artıştan kelam edebiliriz. Bu kapsamda, yedek kesim meblağları son bir yılda yüzde 100’ün biraz üzerinde arttı. Kesimimizin 2022 yılında ise enflasyon oranının üzerinde bir büyüme gerçekleştireceğini öngörüyoruz.”

ÇİP PROBLEMLERİ DEVAM EDECEK

Yedek kesim dalına kadar derinleşen çip krizi 2022 yılında da kaldığı yerden devam ediyor. Dal temsilcileri krizin en az 6 ay daha devam süreceğini belirtiliyor. Hususla ilgili olarak Otomotiv Sanayii Derneği İdare Heyeti Lideri Haydar Yenigün, geçtiğimiz günlerde düzenlediği basın toplantısında, “Çip krizi devam edecek. Her akşam tedarik zinciri toplantıları yapıyoruz ve her gün farklı bir tablo çıkıyor ortaya. Birinci altı ay bu biçimde gidecek. Altıncı aydan daha sonra bir ölçü iyimserliğimiz var. 2023’ün birinci çeyreği sonundan itibaren de hayatın olağana dönebileceğini değerlendiriyoruz” demişti. Öte yandan, araç fiyatlarındaki artış ve taşıt kredisine ulaşmanın güç olmasından dolayı kapıdaki aracın kıymetini her geçen gün artıyor. Kesim temsilcileri, şoförlerin artık daha da bilinçlendiğini
ve berbat hava şartlarında araçlarını trafiğe çıkarmadığını da bilhassa belirtiyor.

ŞOFÖRLER NE YAPMALI?

OSS Derneği Lideri Ziya Özalp, yedek kesim bulunurluğundaki meşakkatlerin artacağına dikkat çekerken şoförleri de uyardı. Özalp, “Sürücüler periyodik bakımlarını ve yedek modül değişimlerini vaktinde yapmazlarsa bu sene epeyce uzun mühlet yedek modül gelmesini bekleyebilirler. Motoru muhafazanın en kıymetli ve uygun maliyetli yolu şu anda periyodik bakımlardan geçiyor. Motor yağı, filtre, fren diski üzere modüllerin tedariğinde daha âlâ durumdayız. Tavsiyemiz tüm şoförlerin periyodik bakımlarını aksatmaması. Burada yapılan sistemli bakımlar motorda daha büyük sorunların önüne geçebilir” diye konuştu.

AVRUPA’DA SATIŞLAR ‘ÇİP’E TAKILDI

Avrupa Araba Üreticileri Birliği (ACEA), 2021 yılına ait Avrupa pazarı satış sayılarını deklare etti. Çip krizi ve tedarik dertleriyle sona eren 2021 yılında Avrupa pazarı, Avrupa Araba Üreticileri Birliği’nin deklare ettiğı datalara göre, bundan evvelki yıla nazaran yüzde 0.3 arttı ve 14 milyon 133 bin 656 adet düzeyinde gerçekleşti. bu vakitte, araba satışları yüzde 1.5 azaldı ve toplam 11 milyon 774 bin 885 adet düzeyinde kaldı. yavaşça ticari araç satışlarında ise 2021 yılında yüzde 10.5 yaşandı ve bu kümedeki araçlar satışlarını 1 milyon 981 bin 412 adede yükseltti. Avrupa pazarındaki satışlar bundan evvelki yıla bakılırsa hayli az bir ölçüde artsa da, pandemidilk evvelki performansına yaklaşamadı. 2019 yılında yani pandemiden hemilk evvel Avrupa pazarında toplam satışlar 18 milyonun üzerindeydi. Pandeminin tedarik zincirinde yaşattığı külfetler ve çip krizi son iki yılda Avrupa’daki satışları baskılamaya devam etti.

6’NCI SIRADAYIZ

ACEA bilgilerine nazaran, 2021 yılını 772 bin 722 adet toplam satışla kapatarak yüzde 2.9 daralan Türkiye, geçtiğimiz yıl Avrupa’nın en büyük 6’ncı pazarı oldu. Türkiye, bundan evvelki yıl da bir daha Avrupa’nın 6’ncı büyük pazarı olmuştu. Öte yandan, yılın son ayında Avrupa’daki araba pazarı yüzde 21.7 azaldı ve toplam 950 bin 218 adet düzeyinde gerçekleşti. yavaşça ticari araç satışları da yüzde 9.6 azalış gösterdi ve 162 bin 197 adet ile aralık ayını kapattı. Avrupa otomotiv pazarı ülkelere nazaran değerlendirildiğinde ise 2021 ocak-aralık devrinde, geçen yılın birebir periyoduna bakılırsa en çok düşüş gösteren pazarlar, yüzde 10 ile Litvanya, yüzde 9.3 ile Belçika ve yüzde 9 ile Almanya oldu.