Uzmanlar yanıtladı: Ezine ırmağı niye taştı?

Samuag

New member
Kastamonu, Bartın ve Sinop’u afet bölgesine çeviren selde ortaya atılan tezlerin başında hidroelektrik santrallerin kapaklarının açılarak felakete niye olduğu geliyor.

Bilhassa Bozkurt ilçesindeki Ezine ırmağınin taşmasının birinci sebebi olarak ortaya atılan hidroelektrik santrali (HES) tezine karşı çıkan uzmanlar ise asıl sorunun dere yatağındaki yanlış yapılaşma ile Ezine ırmağının denize açılan kısmının yol dolgusu ile kapatılmış olmasını söylemiş olduler.

Milliyet gazetesinden Mert İnan’ın haberine göre Eski Devlet Su İşyeri yöneticisi, su siyasetleri uzmanı Dursun Yıldız yaptığı açıklamada, felakete giden yolu şu biçimde anlattı:

“Yaşanan felaketin HES ile ilgisi yok. Yanlış algı oluşturuluyor. Felaket bölgesindeki tablonun niçinlerini başından beri en ince detayına kadar araştırıyoruz. Barajlı yahut regülatörlü olmak üzere iki HES çeşidi vardır. Regülatörlü HES’ler 5-8 metre yüksekliğinde su çevirme yapısıyla oluşturulur. Barajlı HES’lerde ise taşkın riskine karşı suyu tahliye etmeye yarayan savak dediğimiz üst kapakları bulunur. Regülatörlü HES’lerde taşkın devrinde çevirme yapılarının önü taş, çakıl yahut kaya ile dolar ve birikintilerin üzerinden aşan su direkt ırmak yatağına geçer. Lakin bu durumda lakin alt kısımda öteki bir HES var ise ziyan görür. Irmak yatağı olağan akışını devam ettirir. Ezine ırmağının olduğu bölgede barajlı HES olmadığı üzere regülatörlü HES’lerde savak dediğimiz kapaklar bulunmaz” dedi.

“ASIL SORUN YANLIŞ YAPILAŞMA”

Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Mühendisliği Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Oğuz Kurdoğlu ise “Savak denilen yapı HES’lerin üst kısmında bulunan tahliye kapaklarıdır. Şiddetli yağış sırasında geride bekleyen su ölçüsü savaklar açılarak tahliye edilir. Fakat bu felaketin HES ile bağlantılı olduğunu söylemek yanlışsız değil. 36 saatte 300-400 kilogram yağış düşen bir bölgede HES’lerin katkısı minimaldir. HES rezervuarında tutulan su ölçüsünün tesirli olacak düzeyde olmadığını görüyoruz. Asıl sıkıntı kentin yanlış konuşlanmış olması. HES’lere karşı en epey karşı çıkan şahısım lakin hakikat yerde yanlışsız bilgi vermemiz gerekir. Taşkın yatağına kent kurarsanız bu tablo kaçınılmaz olur. HES olamayan yerde birebir felaket olursa bu sefer neyi konuşacağız. Bozkurt’taki imajın sebebi yapılaşma sorunudur” diye konuştu.



DSİ’DEN HES AÇIKLAMASI

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nce (DSİ), Kastamonu’nun Bozkurt ilçesindeki ‘Ebru Hidroelektrik Santrali (HES)’ ile ‘Aybige HES’in patlayarak ya da kapaklarının açılması suretiyle taşkına sebep olduğu argümanının gerçeği yansıtmadığı bildirildi.

DSİ’nin Twitter hesabından yapılan açıklamada, “Söz konusu tesislerde, 10 Ağustos gecesi saat 11.00’dan itibaren elektrik üretimi durdurulmuştur. Regülatörlerde taşkına sebep olabilecek bir depolama bulunmamaktadır. ötürüsıyla anılan tesislerin patlayarak ya da kapakların açılması suretiyle taşkına sebep olduğu savı gerçeği yansıtmamaktadır” denildi.

TÜRKİYE’DEKİ YILLIK YAĞIŞ 36 SAATE DÜŞTÜ

Dursun Yıldız, Bozkurt’taki felakete ait olarak ayrıyeten, “Metrekareye 400 kilogram yağmur düşüyor. Türkiye’ye bir yılda düşen yağışın 36 saatte bölgeye düştüğünü düşünün. Bir yıllık yağış 36 saatte düştüğü üzere asıl sorun kentin yanlış yerde kurulmuş olmasından kaynaklanıyor. Ezine ırmağının denize çıkacak ağzı yok. Irmağın denize çıkan ağzı yol dolgusu ile kapatılmış. 10 metre yol dolgusu çok yağışta adeta set fonksiyonu bakılırsarek suyu geri basıyor. Bu felaketin iki sebebi var, ırmak yatağında yüksek yapılaşma ve ırmağın denize çıkan ağzının yol dolgusu ile tıkanmış, kapatılmış olması” diye konuştu.

SOYLU: BİR PATLAMA YOK

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu selin vurduğu Bozkurt’ta yaptığı incemeler sırasında HES patladığı istikametindeki argümanlara cevap verdi.

Soylu, “Bu tip sel afeti olduğunda çabucak bir kıymetlendirme yapılıyor. Şayet orada rastgele bir hidroelektrik santrali var ise çabucak ‘HES patladı’ deniliyor. Ben tıpkı şeyle Arhavi’de de karşılaşmıştım. Maalesef burada da karşılaştım. Bir patlama kelam konusu değil, zira patlayabilecek bir şey yok, bu biçimde bir haznesi olan yahut baraj tutulumu olan sistemi yok buranın” dedi.