Unutulma hakkına ait bilimsel çalışma tamamlandı

Samuag

New member
Dijital mecralarda bireylere, kendilerine ait yayımlanmış ayrıntıları sildirebilme imkanı veren “unutulma hakkına” ait bilimsel çalışma tamamlandı.

TÜBİTAK tarafınca desteklenen, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) yürütücülüğündeki “Dijital Hafızada Unutulma Hakkı: Gazetecilik Perspektifinden Uygulanabilirliği” başlıklı saha araştırması, Türkiye’de alanında uzman gazeteci, bilim insanı ve hukukçuları bir ortaya getirdi. Araştırma kapsamında 39’u gazeteci, 11’i hukukçu, 10’u akademisyen 60 iştirakçiyle görüşüldü.

Doç. Dr. Elif Korap Özel, Doç. Dr. Şadiye Deniz ve Dr. Şükran Pakkan’ın yürüttüğü araştırmanın danışmanlığını Gedik Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Ural Aküzüm üstlendi.

Kişinin affedilme, mahremiyet ve geleceğine bir daha özgürce hal vermesi ile tabir özgürlüğü ve bilgi edinme hakları içinde istikrarın kurulabilmesine katkıda bulunmayı hedefleyen araştırma 20 ay sürdü.

sonuçları kitap haline de getirilen araştırma kapsamında Türkiye’de bireylere dijital mecralarda kendilerine ait yayınlanmış ayrıntıları sildirebilme imkanı veren “unutulma hakkı” ile “bilgi edinme ve söz özgürlüğü” içindeki istikrarın nasıl kurulabileceği irdelendi.

İSTİKRAR OLUŞTURMAK GEREKİYOR
Çalışma hakkındabilgi veren İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Medya ve İrtibat Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Elif Korap Özel, arama motorlarının herkes hakkında, her bilgiyi, her isteyen için erişilebilir kılmasının, bireylerin “unutulmayı” bir hak olarak talep etmesini birlikteinde getirdiğini söylemiş oldu.

Maddelerin verdiği bu hakkın, kimi bazı gerçek haberlerin de silinmesine yol açabileceğine dikkati çeken Özel, bunun önüne geçmek için bir istikrar kurulması gerektiğini vurguladı.

Özel, Türkiye’de unutulma hakkı kavramına ait özel bir yasanın bulunmadığını lakin şahsi Dataların Korunması Kanunu’nun (KVKK), şahısların datalarını sildirebilmesine imkan tanıdığını aktardı.

Toplumsal medyaya yönelik düzenlemeler içeren kanunun da yürürlüğe girdiğini hatırlatan Özel, bu biçimdece bireylere ait haber, ses, fotoğraf ve manzara kaydının kamuoyuna yansıması niçiniyle oluşan mağduriyetin önüne geçilmesinin amaçlandığını kaydetti.

Unutulma hakkının, kamu faydası içerebilecek konularda datalara erişimi zorlaştırması, tarihi bütünlüğü bozması, yayın sürekliliğini aksatması üzere riskler bakımından dünyada gazetecilik açısından tartışıldığını belirten Özel, “Ancak unutulma hakkı, çocuklar üzere hassas ve kıymetli konularda meslek unsurlarının revize edilmesi ve daha güzel bir gazetecilik pratiğine erişmek için de bir fırsat olarak görülebilir” sözlerini kullandı.

Özel, araştırmanın iştirakçilerinin unutulma hakkının tabir özgürlüğüne ve tarihî kayda ziyan verebileceğine dikkati çektiğini belirterek şu biçimde devam etti:

“Gazeteciler bilhassa tecavüz, çocuk istismarı ve yolsuzluk üzere birtakım cürümlere ait haberler, kamuoyuna mal olmuş bireylere ait haberler, mahkumiyet sonucunın mutlaklaştığı, kabahatin yineladığı durumlar ve tarihi bilgi niteliğindeki içeriklere ait haberlerin silinmesine karşı çıkıyor. Buna rağmen çocuklar, haberdeki ayrıntıların yanlışlı olması, içeriğin habere bahis kişinin fizikî ve ruhsal sıhhatine ağır ziyan vermesi üzere durumlarda haberin silinebileceği konusunda hemfikirler.”

Proje kapsamında, unutulma hakkına ait gazetecilik prensiplerinin bir el kitapçığına da dönüştürüldüğünü kaydeden Özel, kitapçığa ve bahisle ilgili bilgilere internetten ulaşılabileceğini belirtti.