TZOB Lideri Bayraktar: Tavuk eti üreticisi artan girdi maliyetlerini karşılayamıyor

Ethereum

New member
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, yazılı açıklamasında, kanatlı dalına ait son gelişmeleri kıymetlendirdi.

Kanatlı dalında, 412 damızlık ve kuluçkahane, 7 bin 807 ticari etlik, 2 bin 837 ticari yumurtacı olmak üzere toplam 10 bin 992 işletme ve 20 bin 222 kümeste üretim yapıldığı bilgisini veren Bayraktar, kesimde yaklaşık 500 bin kişinin (üretici, çiftçi, esnaf, ilaç, yem, yan sanayi, nakliye, pazarlama dahil) istihdam edildiğini, 2 milyon kişinin bu daldan geçimini sağladığını bildirdi.

Bayraktar, kesimin yıllık cirosunun 5,5 milyar lira civarında olduğunu, 2020 yılı kanatlı eti ve eserleri ihracatının ise 511 milyon dolar civarında seyrettiğini aktararak, “Broiler üretiminde bir tarafta sayıları 18 civarında olan entegre firmalar öbür tarafta ise o entegre firmalara fason üretim gerçekleştiren sayıları 14 bin civarındaki irili ufaklı yetiştirici işletmeler yer almaktadır. Yani bir taraf işin üretim ayağını oluştururken öbür taraf tedarik, kesim, pazarlama ve finans ayağını oluşturmaktadır. Son 1,5-2 yılda gerek Irak pazarında yaşanan problemler gerekse pandemiye bağlı talep daralması dalı külfete soktu” tabirlerini kullandı.

Son günlerde salgında olağanlaşmanın sağlanması, yaz ayıyla bir arada mangal döneminin açılması ve turizmde hareketlenmenin marketlerde tavuk eti mamüllerinin meblağlarında artışa niye olduğuna dikkati çeken Bayraktar, buna karşın üreticilerin istedikleri gelirleri elde edemediklerini vurguladı.

Bayraktar, üretim maliyetlerinin arttığını, üreticilerin sahip oldukları kümeslerle tesislerin her geçen gün eskidiğini, varlıklarının değersizleştiğini belirterek, şunları kaydetti:

“Örneğin 5 milyon liralık yatırımla kurulan bir kümes en az 10 yılda kendini amorti etmesi gerekirken elde edilen gelire nazaran bu 25 yıla kadar yükselmiştir. Biroldukça kümes yüksek maliyet ve sürdürülemez gelir niçiniyle borçlarını ödeyememiş, işletmesini kapatmış yahut borç karşılığı bankaya vermek zorunda kalmıştır.

Ayakta kalmaya çalışan işletmeler ise bu türlü daha fazla devam edemeyeceklerini anlatmaktadır. Bu durum dala yeni işletmelerin girmesini de engellemektedir. Biroldukça teşebbüsçü bölümde karlılık olmadığı için yatırım yapmaktan vazgeçmişlerdir.”

“TÜKETİCİNİN MAKUL FİYATLARLA TAVUK ETİ ALMASI ZORLAŞACAK”

Üretime ait sıkıntıların giderilmemesi durumunda tüketicinin makul fiyatlarla tavuk eti almasının gün geçtikçe zorlaşacağını vurgulayan Bayraktar, Türkiye İstatistik Kurumu’nun temmuz ayı bilgilerinin de tavuk eti üretiminde yaşanan sıkıntıları teyit ettiğini bildirdi.

Bayraktar, kanatlı eti üretiminin temmuzda geçen yılın tıpkı ayına göre yüzde 7,1 azaldığını, ocak-temmuz devrindeki azalmanın yüzde 2,2 olarak gerçekleştiğini tabir etti.

Sıkıntıların bu biçimde devam etmesi durumunda hem üretim hem tüketim tıpkı vakitte ihracat ayağında önemli problemler yaşanabileceğine dikkati çeken Bayraktar, üreticilerin beklentilerini şu biçimde aktardı:

“Üreticinin tavuk başına alacağı fiyat sürdürülebilir düzeye getirilmelidir. Ocak ayı beklenmeden fiyatlar ivedilikle üretici lehine revize edilmelidir. Mukavelede belirlenen üretici fiyatları, şeffaf bir biçimde üreticiye sürdürülebilir bir gelir sağlayacak, performansa dayalı belirli bir metodolojiye bağlı olarak belirlenmelidir.

Bu bahiste paydaşlarca oluşturulacak kurulca bir çalışma yapılmalıdır. Üretici örgütleri etkin hale getirilmeli, daha fazla üreticinin örgüte üye olması için teşvik edici siyasetler hayata geçirilmelidir. Son günlerde yaşanan nitelikli eleman ezasına tahlil bulunmalıdır. Bölüm masaya yatırılmalı, üretim, pazarlama, dış ticaret olmak üzere kısa, orta ve uzun vadeli atılacak adımlar belirlenmeli, bu adımlar titizlikle takip edilmelidir.”