Gereksiz bir şey yapmak, “Atina’ya baykuş taşımak” gibidir. Ama bu garip söz nereden geliyor?
Pek çok Alman deyimini, atasözünü ve deyimi günlük hayatta üzerinde uzun uzun düşünmeden sıklıkla kullanırız. “Atina’ya baykuş taşımak” gibi. Ama bu deyim tuhaf değil mi (kelimenin tam anlamıyla)? Ayrıca o nereli?
“Atina’ya baykuş taşımak”, anlamsız ve gereksiz bir faaliyeti anlatmak içindir. Örneğin, “Arabanızı şimdi cilalamak mı istiyorsunuz? Bugün yağmur ve fırtınalar açıklandı! Atina’ya baykuş da taşıyabilirsiniz!” diyebilirsiniz.
“Atina’ya baykuş taşımak” sözü nereden geliyor?
Bu sözün 2.400 yıldan daha eski olduğunu ve eski Yunanlıların anlamsız eylemlerden zaten rahatsız olduklarını pek çok kişi bilmiyor. Söz, antik şair Aristophanes’in “Kuşlar” adlı komedisinden geliyor. Bu çalışmada, 301. ayet yaklaşan bir baykuş hakkında yorum yapar, “Baykuşu Atina’ya kim getirdi?” Ama bu ne demek?
Bu kuşlar ile Yunan şehri arasındaki bağlantı, antik Yunan tanrılarına baktığınızda netleşir: Athena, Atina şehrinin koruyucu tanrıçası ve adaşı olarak kabul edilirdi. Sembolik hayvanı ise baykuştu. Bu, o dönemde Atina sikkelerinde de görülebilir: üzerlerinde bir baykuş tasvir edilmiştir.
Pek çok uzman, Aristophanes’in gereksiz yere Atina’ya getirilen “baykuşlar” hakkında yazarken bu madeni parayı kastettiği konusunda hemfikirdir. Ne de olsa Atina, antik Yunanistan’da inanılmaz derecede zengin bir şehir olarak görülüyordu ve zaman zaman vatandaşlar neredeyse hiç vergi ödemek zorunda kalmıyordu. Bu nedenle, bu baykuş paralarından daha fazlasını Atina’ya taşımak anlamsızdı.
Euro madeni para menşei hatırlatıyor
Ve bugün bile, baykuş sıkı bir şekilde Yunan madeni paralarıyla ilişkilendirilir: Yunan 1 avroluk madeni paranın arkasında bir baykuş vardır. Tam olarak bu baykuş, eski çağlarda ödeme aracı olan tarihi drahmiyi çoktan süslemişti.
Bu ifadenin başka, bazen daha modern veya bölgesel varyasyonları da vardır. Örneğin, “ormana odun taşımak”, “denize / Ren’e su taşımak” veya “İsviçre’ye peynir yuvarlamak” anlamına gelir.