Mevti gördük sıtmaya razı olduk

Professional

New member
ALİ YILDIRIM

Geçen hafta yalnızca 1 araç düşük vergi diliminde kalırken, hükümetin tek gecede düşürdüğü kur daha sonrasında fiyatlar yüzde 36’ya kadar geri geldi. Kimi modellerde düşüşler 100 bin lira üzerinde oldu fakat son virajdaki ulaşılabilir modellerin etiketleri 20 gün öncesine yani 6 Aralık’a kadar gerileyebildi.

KURDAKİ SERT DÜŞÜŞ FİYATLARI YALNIZCA 6 ARALIK DÜZEYİNE DÖNDÜREBİLDİ

Türkiye’de kur krizi iğniçin ipliğe biroldukca esere yansırken, fiyatlar tabir yerindeyse aldı başını gitti. Bilhassa ithal tartı eserlerde artırımlar katma pahalı olurken, kurdaki tepeyle bir arada artık kayış koptu. Hiç kuşkusuz otomotiv pazarı da bundan en çok etkilenen kesimlerden biri. Alım gücü her geçen gün düşerken, kur ve ÖTV sıfır araç meblağlarını daha ulaşılmaz bir hale getirdi. Ağustos ayında güncellenen matrahlarla birlikte araba meblağları yüzde 50 ÖTV tesiriyle düşerken, geçen hafta kesim bir birincisi yaşadı. Artan fiyatlarla en ucuz arabaların bile vergi dilimleri bir bir değişirken, yüzde 50 ÖTV diliminde yalnızca tek bir model kaldı. Hükümetin yüksek kur siyaseti daha sonrasında geçen pazartesi günü kurun bir gecede 5-6 lira birden inmesi ticareti de sekteye uğrattı. Yüksek kurdan çekilen arabaların bile meblağları çekilmek zorunda kalırken, yüzde 50 ÖTV dilimine giren model sayısı bir daha tek elin parmaklarını geçemedi. 2022 ile bir arada model yılı da değişecek. Bu sefer fiyatların tekrar üst gerçek çıkması an sorunu. Otomotiv kesimi, kurun düşüşünü en çabuk yansıtan kesimlerden biri oldu. 20 liraları aşan euro daha sonrasında yüzde 50 ÖTV dilimi anlamsız kalırken, yaklaşık 8 liralık gerileme sıtmaya razı etti. Son 1 haftalık süreçte, 4 model daha düşük dilime geri geldi. Ama burada da fiyatlar artık bildiğiniz üzere değil. 29 Kasım’dan beri yaptığımız tabloya bakılırsa, ortadaki en düşük fiyat farkı yalnızca 47 bin lira. Doruktan dönen kur daha sonrasında meblağların birtakım modellerde yalnızca 6 Aralık’a geri geldiği görülüyor. 29 Kasım hala çok uzak. En ucuzunda bile 29 Kasım-27 Aralık devrindeki fiyat farkı en düşük 47 bin en yüksek ise 181 bin 400 lira. Bu tabloya bakılırsa vefatı gördük sıtmaya razı olduk. Son 1 haftaya bakıldığında da kur ve ÖTV bazlı geri çekilmenin yaklaşık yüzde 36 düzeyinde olduğu görülüyor. 29 Kasım’da en ucuz 18 aracı baz aldığımız tabloda, yüzde 10 ila yüzde 36’lık bir düşüş olduğu dikkat çekiyor.


EGEA DİRENDİ 4 MODEL DAHA YÜZDE 50’YE GELDİ

Son bir hafta öncesine kadar yüzde 50 vergi diliminde tek kalan model, Fiat Egea sedan idi. Kurla birlikte düşen fiyatlar yüzde 80’lik vergiye de çalım atınca, liste bir daha arttı. Tabi en düşük vergi dilimindeki araç sayısını yalnızca tek elle göstermek mümkün. Fiat Egea sedan 244 bin 900 lira ile birebir fiyata sahipken, Hyundai i10’un fiyatı 47 bin lira gerileyerek 240 bin 700 liraya indi. Listeye bir de Egea Cross 266 bin 900 liralık fiyat etiketiyle dahil oldu. Hyundai i20’de 52 bin 500 liralık indirimle 6 Aralık’taki fiyatına yani 263 bin 400 liraya dönüş yaptı. Renault ise Clio ile bir daha tabloda. 20 bin 100 liralık kur ve vergi farkına imza atan model i20’yle birebir yazgısı paylaşarak 6 Aralık’taki listesi olan 263 bin 400 liraya yerleşti. Her ne kadar yüzde 80’lik vergi diliminde yer alsa da Hyundai Bayon ve Dacia Sandero Stepway da yalnızca 20 gün evvelki etiketine dönüş yapabildi.


‘İKİNCİ EL DE KASIMA DÖNDÜ’

2plan İcra Heyeti Lideri Orhan Ülgür, alınan ekonomik önlemler doğrultusunda kurlarda yaşanan düşüşle birlikte ikinci el araba meblağlarında yüzde 15 civarında bir düşüş gerçekleştiğini belirterek “Kurların stabil kalması fazlaca değerli. bu türlü kalırsa fiyatlandırmalar oturur” dedi. Ülgür “Bugün ikinci el otomotiv pazarında 2020 Kasım ayına misal bir sakinlik yaşıyoruz. Kurlar düştü ve araç fiyatları geriledi. Fakat öbür etkenlerin farklı olduğunu görüyoruz. Kurların dengelenmesiyle; şu anda ikinci el arabalar geçen kasım ayındaki eski fiyatlardan talep görmeye başladı. Gerçek ikinci el ticareti bundan daha sonra başladı” açıklamasını yaptı.


‘MATRAH GÜNCELLEMESİ ŞART’

Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) İdare Şurası Lideri Turgay Mersin, artan fiyatlar niçiniyle satılan araçların yüzde 90-95’inin yüzde 80’lik ÖTV dilimine girdiğini, bu niçinle süratli bir biçimde ÖTV matrahlarının güncellenmesi gerektiğini söylemiş oldu. Mersin “Ülkemizdeki süratli ve üst epeyce taraflı, değişken kur hareketleri niçiniyle maliyetler artmaya devam ederse bu artışlar fiyata yansıyacağından talepte bir daralma olması da kaçınılmaz olacaktır. Ayrıyeten, kesimin en değerli kaldıraç tesiri yaratan faktörü kredi faizleri ve kolay ulaşılabilmesi de bugünkü ortamda çok büyük bir yara almış durumda” yorumunu yaptı.


‘KUR VE FAİZ BELİRLEYİCİ OLACAK’

Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış AŞ Üst Yöneticisi (CEO) Ali Haydar Bozkurt “Çip krizi aşılır ve ÖTV baremleri gerektiği vakit içinderda gecikmeden güncellenirse 2022’deki satışların 2021 yılı ile tıpkı düzeylerde olacağını öngörüyorum. Bunun yanında kurlar, faiz düzeyi de fazlaca belirleyici öge olarak karşımıza çıkıyor. Kurun, enflasyonun ya da faiz oranlarının yüksekliğinden fazla öngörülebilir olması da gerekiyor” dedi. Bozkurt, Türkiye otomotiv pazarının ÖTV matrah güncellemesinden daha sonra araç bulunurluğu meselesinin olmaması halinde 1 milyon adetler civarında seyretmesinin mümkün bir durum olduğunu aktardı.

‘EKONOMİDE İSTİKRAR ÖNEMLİ’

Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer, 2021’in; bölümde yaşanan çip krizi ve ham husus fiyatlarındaki yükselişler niçiniyle arzı giderek azalan, üretimi global çapta düşen, oynak kurlar ve ÖTV matrah sonları niçiniyle fiyatlamada zorluklar yaşanan bir yıl olarak hatırlanacağını söz etti. Kılıçer şunları paylaştı: “Otomotiv kesimindeki hacim artışı için evvela iktisatta istikrar ortamı ve öngörülebilirlik fazlaca kıymetli. Tüketicilerin arabaya ulaşmasını artırmak için fiyat istikrarının sağlanması, taşıt kredisine erişim, faiz oranları ve ÖTV matrah düzenlenmesi üzere şartların da uygunlaştırılması gerek.”

‘DENGE SAĞLANMALI’

Hyundai Assan Genel Müdürü Murat Berkel, bu yıl ortasında üretimde kıymetli ezalar yaşanmasına sebep olan çip krizinin, 2022’nin en azından yılın birinci yarısında da devam edeceğinin öngörüldüğünü söylemiş oldu. Berkel “Tedarikte yaşanacak muhtemel aksamalar, kurlardaki dalgalanmalar ve iktisadın stabilitesinin sağlanamaması, pazarın dengelerinde de vakit zaman değişkenlikler yaratabilir. Yıl ortasındaki bu değişkenlikler, pazarın da beklenen düzeylere ulaşamamasına niye olabilir. Lakin kaideler olumlu gerçekleştiğinde pazarın bu yılın altında kalmayacağını önbakılırsabiliriz” dedi.

‘BÜYÜYEN PİYASADAN VERGİ DAHA YERİNDE OLUR’

Renault MAİS Genel Müdürü Berk Çağdaş ise yüksek döviz kurunun yanı sıra çip krizine bağlı olarak yaşanan araç bulunurluğu sıkıntısının en kıymetli gündem unsurlarından olduğunu vurguladı. Çağdaş şöyleki devam etti: “Döviz kurundaki volatilitenin seyrine bakılırsa bir taraftan temkinli, başka taraftan optimist duruşumuzu sürdürerek tüketicilerimizden gelen talepleri karşılamak için çalışmaya devam edeceğiz. Yeni yılda ÖTV matrah dilimlerinde yapılacak bir güncelleme, yükselen kurların getirdiği maliyet yükünün vergiyle bir arada tüketiciye yansımasının önüne geçecektir. Genel olarak ünite araç başına artan vergi yerine, büyüyen piyasadan toplanacak vergi geliri artışına yönelik bir düzenlemenin daha yerinde olacağına inanıyoruz.”

‘KURUN BİR NOKTADA SABİTLENMESİ GEREKİYOR’

Araç meblağlarında yaşanan düşüşlerin ikinci ele de yansıması bekleniyor. Son iki aylık süreçte tekrar gündeme oturan ikinci el araç piyasasında, değerli bir etken haline gelen döviz kurunun sıfır kilometre araç meblağlarına direkt yansıdığını söz eden Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karakaş “İkinci elde sağlıklı bir alım-satım fiyatı oluşması için kurun bir noktada sabitlenmesi artık kıymetli bir gerçek. Rölatif periyotta, otomotiv dalı ve ikinci el araç pazarı için kur istikrarının işlevini görmüş olduk. Geçtiğimiz hafta döviz kurunda 18 TL üzere sayıların görülmesi, birebir vakitte tedarik zincirindeki sorunların devam ediyor oluşu, sıfır kilometre bayilerinde yüksek bir egoya kavuşturmuş, müşteri hizmetlerini hiçe sayan bir duruma getirmişti. İkinci el araç pazarında ise spot piyasada 1 günde yüzde 30 düşüş fiyatlara yansıdı. 1-15 yaş ortası arabalarda ise ortalama yüzde 25 oranında bir düşüş yaşandığını gözlemliyoruz” açıklamasını yaptı.

‘TÜKETİCİ OCAK AYINI BEKLİYOR’

İkinci el araç piyasasında sıfırın epey üzerinde kalan meblağların düşmesi için vakte muhtaçlık olduğunu vurgulayan Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, tüketicilerin şu anda bir bekleme sürecinde olduğuna vurgu yaparak “Son kullanıcıların online ilan platformlarındaki yüksek fiyatlı satış trendi, bu kur düzenlemesi ile birlikte bozuldu. Bu durumdan dolayı Türkiye’de neredeyse ikinci el araba satılamaz hale geldi. Ocak ayının ortasına kadar gerek son tüketici nezdinde gerekse kurumsal firmalarda, sıfır araba fiyatlarına endeksli olarak gerilemeyle birlikte ikinci el meblağları da bugünkü kurlara nazaran olağan seviyelere gelecektir. Şu an için gerileyen sıfır araç meblağları ile bir arada ikinci elde, bilhassa ferdî satıcıların yüksek fiyatlandırma yapması niçiniyle ikinci el piyasası içinde uçurum oluştu. Birtakım modellerde ikinci el araç meblağları sıfır araçların yüzde 200’e varan oranlarda üzerinde kaldı. Kurun sabit kalması, ÖTV’de rastgele yeni bir artış yapılmaması ve sıfır araç meblağlarında yüzde 20’leri aşan bu indirimlerin devam etmesi durumunda ikinci el piyasası da tıpkı eğilimi kademeli olarak gösterebilecektir” halinde konuştu.