Ethereum
New member
Yüz yüze eğitimin başlaması, üniversitelerin açılışı ve aşıyla hızlanan olağanlaşma süreciyle kiralık konut talepleri son aylarda süratli bir artış gösterdi. Başta büyük kentler olmak üzere Türkiye genelinde kiraların olağan artış bandının üzerine çıkarak astronomik sayılara ulaşması reaksiyonlara niye oldu.
Konut sahiplerince talep edilen ve kimi semtlerde yüzde 100’lere yaklaşan artış talepleri, kiracıların büyük mağduriyet yaşamalarına yol açtı. Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğr. Üy. Doç. Dr. Umut Yeniocak, kira bedelinin yüksek oranda arttırılması için konut sahipleri tarafınca baskıya maruz kalan kiracıların yasal hakları ve bu biçimde bir durumda atabilecekleri türel adımları anlattı.
Türk hukuk sisteminin, kira mukavelesi yapılırken bir mesken ya da iş yerinin ne kadara kiralandığına kural olarak müdahale etmediğini belirten Doç. Dr. Yeniocak, “Ancak Kanun, kira mukavelesi bir defa yapıldıktan daha sonra kira bedelini çok artırmak ve eski kiracıyı konuttan ya da iş yerinden çıkarıp yerine yeni bir kiracıya daha yüksek bedelle kiralamak isteyen mesken sahiplerine karşı değerli sonlar koyar. Bu hudutlardan en epey bilineni de kira artışıyla ilgili TÜFE sınırlamasıdır” dedi.
“KİRA ARTIŞINDA TAVAN, 12 AYIN TÜFE ORTALAMASIDIR”
İlgili kanunun, kira müddeti bitmiş oldukten daha sonra yeni periyot kirası belirlenirken uygulanacak artışta on iki aylık TÜFE ortalamasını üst hudut olarak belirlediğini hatırlatan Doç. Dr. Yeniocak, “Burada dikkat edilmesi gereken nokta, bu oranın üst hudut yani tavan ölçü olduğudur. Yapılacak artış bu oranın altında olabilir fakat üstünde olamaz.
Konut sahibi, kiracıyı buna zorlayamaz. Örneğin, mukavelede yüzde 20 artış yapılacağı yazıyor lakin TÜFE yüzde 15 olmuşsa, mukaveledeki oran değil TÜFE oranı uygulanır. Kiracı, en çok TÜFE oranında artış yaparak, kiracı olduğu konutu ya da işyerini kullanmaya devam edebilir” açıklamasını yaptı.
KONUT SAHİBİ KİRACIYA TAZMİNAT ÖDEMEK ZORUNDA KALABİLİR
Mevcut kiracıyı çıkarıp yerine yüksek bedelle yeni kiracı almak isteyen mülk sahiplerinin, meskende kendisinin ya da çocuğunun oturacağını, meskene ya da işyerine muhtaçlığı olduğunu söyleyerek kiracıyı çıkarmak istemelerinin sıkça başvurulan bir usul olduğunun bilindiğini belirten Doç. Dr. Umut Yeniocak, “Kanun, bu durumu berbata kullananlar için değerli bir kural koymuştur.
KONUT SAHİBİ KİRA BEDELİNİN ARTIRILMASI İÇİN DAVA AÇABİLİR
Kira bedellerinin çok artmasıyla istedikleri kira gelirini elde edemeyen konut sahiplerinin de faydasına olan birtakım kurallar olduğunu tabir den Doç. Dr. Umut Yeniocak, şunları söylemiş oldu:
“Örneğin, kira başlangıcından itibaren beş yıl geçmiş ve kira bedeli, emsalleri karşısında fazlaca düşük kalmışsa konut ya da işyeri sahibi, kira bedelinin arttırılması için dava açabilir. Ayrıyeten, 2012’de getirilen bir kurala göre, kira mühleti bittikten daha sonra tıpkı meskende yahut işyerinde kiracı olarak kalan kiracıyı konut sahibi, on yıl daha sonra haklı bir sebep bildirmeden çıkarabilir.
Örneğin, bir yıl vadeli bir konut kirasında mesken sahibi, bir yılın dolmasının akabinde on yıl bekleyecek ve daha sonrasında kiracıyı çıkarabilecek. Bu kural sebebiyle eski kiracılar, kirayı mesken ya da iş yeri sahibinin istediği üzere TÜFE oranının epeyce üstünde arttırmak ya da konuttan yahut işyerinden çıkmak ikilemi içinde sıkışıp kalıyorlar.”
Konut sahiplerince talep edilen ve kimi semtlerde yüzde 100’lere yaklaşan artış talepleri, kiracıların büyük mağduriyet yaşamalarına yol açtı. Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğr. Üy. Doç. Dr. Umut Yeniocak, kira bedelinin yüksek oranda arttırılması için konut sahipleri tarafınca baskıya maruz kalan kiracıların yasal hakları ve bu biçimde bir durumda atabilecekleri türel adımları anlattı.
Türk hukuk sisteminin, kira mukavelesi yapılırken bir mesken ya da iş yerinin ne kadara kiralandığına kural olarak müdahale etmediğini belirten Doç. Dr. Yeniocak, “Ancak Kanun, kira mukavelesi bir defa yapıldıktan daha sonra kira bedelini çok artırmak ve eski kiracıyı konuttan ya da iş yerinden çıkarıp yerine yeni bir kiracıya daha yüksek bedelle kiralamak isteyen mesken sahiplerine karşı değerli sonlar koyar. Bu hudutlardan en epey bilineni de kira artışıyla ilgili TÜFE sınırlamasıdır” dedi.
“KİRA ARTIŞINDA TAVAN, 12 AYIN TÜFE ORTALAMASIDIR”
İlgili kanunun, kira müddeti bitmiş oldukten daha sonra yeni periyot kirası belirlenirken uygulanacak artışta on iki aylık TÜFE ortalamasını üst hudut olarak belirlediğini hatırlatan Doç. Dr. Yeniocak, “Burada dikkat edilmesi gereken nokta, bu oranın üst hudut yani tavan ölçü olduğudur. Yapılacak artış bu oranın altında olabilir fakat üstünde olamaz.
Konut sahibi, kiracıyı buna zorlayamaz. Örneğin, mukavelede yüzde 20 artış yapılacağı yazıyor lakin TÜFE yüzde 15 olmuşsa, mukaveledeki oran değil TÜFE oranı uygulanır. Kiracı, en çok TÜFE oranında artış yaparak, kiracı olduğu konutu ya da işyerini kullanmaya devam edebilir” açıklamasını yaptı.
KONUT SAHİBİ KİRACIYA TAZMİNAT ÖDEMEK ZORUNDA KALABİLİR
Mevcut kiracıyı çıkarıp yerine yüksek bedelle yeni kiracı almak isteyen mülk sahiplerinin, meskende kendisinin ya da çocuğunun oturacağını, meskene ya da işyerine muhtaçlığı olduğunu söyleyerek kiracıyı çıkarmak istemelerinin sıkça başvurulan bir usul olduğunun bilindiğini belirten Doç. Dr. Umut Yeniocak, “Kanun, bu durumu berbata kullananlar için değerli bir kural koymuştur.
KONUT SAHİBİ KİRA BEDELİNİN ARTIRILMASI İÇİN DAVA AÇABİLİR
Kira bedellerinin çok artmasıyla istedikleri kira gelirini elde edemeyen konut sahiplerinin de faydasına olan birtakım kurallar olduğunu tabir den Doç. Dr. Umut Yeniocak, şunları söylemiş oldu:
“Örneğin, kira başlangıcından itibaren beş yıl geçmiş ve kira bedeli, emsalleri karşısında fazlaca düşük kalmışsa konut ya da işyeri sahibi, kira bedelinin arttırılması için dava açabilir. Ayrıyeten, 2012’de getirilen bir kurala göre, kira mühleti bittikten daha sonra tıpkı meskende yahut işyerinde kiracı olarak kalan kiracıyı konut sahibi, on yıl daha sonra haklı bir sebep bildirmeden çıkarabilir.
Örneğin, bir yıl vadeli bir konut kirasında mesken sahibi, bir yılın dolmasının akabinde on yıl bekleyecek ve daha sonrasında kiracıyı çıkarabilecek. Bu kural sebebiyle eski kiracılar, kirayı mesken ya da iş yeri sahibinin istediği üzere TÜFE oranının epeyce üstünde arttırmak ya da konuttan yahut işyerinden çıkmak ikilemi içinde sıkışıp kalıyorlar.”