Kabakulak Tukruk bezlerinden ozellikle parotis bezini tutan kabakulak virusu genellikle cocuklukta enfeksiyon yapar ve kalc bagsklk brakr. Cogu eriskin cocuklukta bu hastalg gecirdiginden ya da bebeklikte hastalga kars as oldugundan bagsktr. Bu yuzden gebelikte kabakulak enfeksiyonuna ender olarak rastlanr. Bu ender olgularda da hastalgn gebelik ya da bebek uzerinde olumsuz bir etkisi olmadg kabul edilir. Kabakulak nedir? Kabakulak bir virus tarafndan meydana getirilen ve birincil olarak tukruk bezlerini tutan bir enfeksiyondur. Diger tuttugu organlar arasnda overler (yumurtalklar), testisler, meninksler (beyin zarlar) ve pankreas saylabilir. Nasl bulasr? Kabakulak virusu damlack enfeksiyonu yoluyla (virusu tasyan birinin soludugu havadan) ya da direkt temasla bir kisiden digerine bulasr. Hastalk belirtilerinin gorulmesinden ksa bir sure onceki donem kisinin bulastrclgnn en yuksek oldugu donemdir. Belirtileri nelerdir? Kabakulak olgularnn tume yakn 14 yasndan once ortaya ckar. Dogumda anneden gecen koruyucu antikorlar bebegi bir yasna kadar koruduklarndan bir yasndan once kabakulak nadirdir. Kabakulak geciren biriyle yakn temastan sonra genellikle 16-18 gun suren bir kulucka donemini takiben cogu virus enfeksiyonunda gorulen ates, bas agrs, krgnlk ve istahszlk gibi hastalga ozgu olmayan belirtiler ortaya ckar. Ksa bir sure sonra da (bir iki gun icinde) parotis tukruk bezinin bulundugu bolgede hassasiyet baslar. Takiben her iki parotis tukuruk bezinde agrl sisme, 40 dereceye kadar varabilen ates gorulur. Belirtiler takip eden haftada hzla azalr. Parotis bezi dsnda diger tukuruk bezlerinde de enfeksiyon olabilir. Ayrca hastalga bagsk olmayan eriskin erkeklerde parotis bezi enfeksiyonuna ek olarak %25 olguda testis tutulumu, eriskin kadnlarda da %5 olaslkla over tutulumu ve buna bagl infertilite (ksrlk) olusabilir. Gebelikte enfeksiyon gecirildiginde fetus uzerinde ne gibi etkiler gosterir? Genel olarak gebelikte gecirilen kabakulak enfeksiyonunun bebek uzerinde olumsuz bir etki yaratmadg kabul edilir. Baz calsmalarda ilk trimesterde anne adaynn kabakulak gecirdigi durumlarda dusuk riskinin ve dusuk kilolu dogum olaslgnn hafifce arttg saptanmssa da diger calsmalarn cogu bunu desteklememektedir. Nasl tan konur? Klinik bulgularla (parotis tukruk bezinde sisme ve ates, yakn zamanda kabakulak geciren biriyle yakn temas) kabakulak tansn koymak kolaydr. Supheli durumlarda kanda ozgun antikor seviyesinde dort kat artsla tan konur. Nasl tedavi edilir? Diger virus enfeksiyonlarnda oldugu gibi kabakulak virusunun yarattg enfeksiyonda da ozgun bir tedavi yontemi yoktur. Bu yuzden hastalgn yarattg belirtilere yonelik tedavi yaplr. Kabakulakl bireyin hastalg bagsklg olmayanlara bulastrmasn onlemek icin izole edilmesi onemlidir. Korunma Kabakulak icin gelistirilmis oldukca etkili bir as vardr ve MMR kombinasyonu seklinde (Mumps-Measles-Rubella: kabakulak- kzamk-kzamkck) cocuklarn rutin as takviminde bir yasndan itibaren yer alr. As uygulandgnda %95 kiside kalc bagsklk brakr. As esas olarak virusun zayflatlms bir susundan hazrlanan canl as oldugundan gebelere uygulanmas sakncaldr.