Professional
New member
Döviz kurlarının kasım ayı başından bu yana TL karşısında çok kıymetlenmesi, tüketimde istikrarları yabancı lehine değiştirdi.
Kasım ayı indirim periyodunun sona ermesi ile birlikte yerli tüketiciler mecburî muhtaçlıkları haricinde harcamalarını durdururken, yabancılar ise tam karşıtı bir eğilim gösterdi ve alışveriş ölçülerini yüzde 20’den çok artırdı.
Bilhassa Edirne, Van ve Artvin üzere hudut kentlerinde yabancı ziyaretçi sayısı rekor seviyeye yükseldi. Edirne’ye alışveriş için gelen turist sayısı hafta sonu birinci defa 15 bini aştı. Son günlerde kurun da tesiri ile kimi eserde yüzde 60’ı bulan artırımlar, yerli tüketici tarafında panik alışverişini artırdı. Kesim temsilcileri, marketlerde başta temel besin hususları olmak üzere stok alışverişinin arttığını belirtti.
Tüketimde en dikkat cazip değişim cafe ve restoranlarda yaşandı. Haziran ayı daha sonrası artan talep sebebi eleman kasveti yaşayan işletmeler, kasım ayı sonunda yerli talebinde bariz bir düşüşle karşılaştı.
Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Lideri Ramazan Bingöl, dalda maliyetlerinin epey yükseldiğini anlattı. Yalnızca süt ve süt mamüllerinde meydana gelen fiyat artışının yüzde 50’yi geçtiğini belirten Bingöl, “Bir kilo peynirin fiyatı 100 TL’yi buldu. Ete daima artırım geliyor. Bu durum bu biçimde devam ederse birfazlaca işletme yoluna devam edemeyecek. Artan fiyatları birebir oranda menüye yansıtamıyoruz. Kur artışından evvel restoran ve lokantalar tarihte görülmemiş iş yapıyordu. Daima işler ağır lakin eleman bulamıyoruz diyorduk. Ancak kur artışıyla birlikte gelirleri eriyen yerli tüketicilerin talebi son haftalarda yüzde 20’den çok düştü. Turistler olmasa durum tamamıyla felaket” dedi.
Yerli tarafında sakinliğin yaşandığı bir öteki alan ise hazır giysi perakendesi. Birleşmiş Markalar Derneği Lideri Sinan Öncel, son günlerde yerli tüketicide bekleme odaklı bir eğilimin kelam konusu olduğunu anlattı. Öncel, “Yabancı tarafında ise turist sayısı azalmakla bir arada harcama sayılarında TL bazında yükselme kelam konusu. Bizim de markalar olarak maliyetlerimiz beklenin üzerinde artmaya devam ediyor. Artık TL’nin döviz karşısında durumunu koruyacağı ve döviz artışının da geriye gideceği günleri sabırsızlıkla bekliyoruz” açıklamasında bulundu. Zincir Markalar Derneği Lideri Serhan Tınastepe de sakinlik yaşandığını fakat bunun bir sebebinin de black friday’de öne çekilen alışveriş olduğunu anlattı. Tınastepe, kurdaki hareketin bu sakinliği bir ölçü daha artırdığını belirterek, “Biz her yıl 26 Kasım’dan daha sonraki 1-2 haftayı sakin geçiririz. Gereksinimlerin indirimlerin de tesiri ile öne çekilmesi kelam konusu olur. Şu an ona emsal bir sakinlik yaşanıyor. Kurun tesirini önümüzdeki günlerde fazlaca daha net bir biçimde gorebiliriz” tabirlerini kullandı.
Avrupakent Gayrimenkul Geliştirme Genel Müdürü Muhsin Erkoç, zorunlu gereksinim mamüllerinde muhtaçlıktan fazla bir alışveriş yaşandığını belirtti. Bunu kendi bünyelerinde bulunan AVM’lerde de gözlemlediklerini anlatan Erkoç, “İnsanların elindeki parası artmayacak ancak raftaki malın fiyatı artacak korkusu ile alabildiğim kadar alayım hareketi kelam konusu. Bizim kapı girişlerine fazlaca yansımadı lakin epeyce da bir kriter değil kapı girişi. İnsanların sosyalleşebileceği bir alan olmadığı için AVM’lere geliyorlar ancak mağaza içlerinde yüksek bir hareketlilik yok. Ay sonunda bize verilen ciro raporlarında da bu düşüşü nazaranceğimizi iddia ediyorum” diye konuştu.
ARAÇ TRAFİĞİ AZALDI, PANİK ALIŞVERİŞİ BAŞLADI
Son periyotta artan akaryakıt meblağları vatandaşların araç kullanım oranlarına da yansıdı. İstanbul’da araç trafiğinin besbelli oranda düştüğünü belirten kesim temsilcileri, akaryakıt alımlarının da azaldığını kaydetti. İtina Perakende Küme Lideri Cemal İhtimam, “Şu anda alışveriş tarafında ufak ufak panik oluşmaya başladı. Alışverişçi artırım öncesi alışveriş yapmak istiyor. Hammaddesi ithal olan eserlerde önemli biçimde fiyat yükselişi var. Süte resmi olarak artırım geldi. Rafa yansımaya başladı ve artışlar devam edecek. Gelişmelerin tesiri ile temel besin ve muhtaçlık hususlarında panik alışverişi oluşmaya başladı” diye konuştu. Tedarik konusunda ise İhtimam, son periyotta şekerde önemli problemlerin yaşandığını belirtti ve ekledi: “Şeker tedarik edemiyoruz. Evvelki haftalarda ödemesini irtibatını yaptığımız eserleri bile alamıyoruz. Bir tahlil bulunmazsa önümüzdeki hafta rafl arda zahmet yaşanabilir, kaotik bir durum ortaya çıkabilir. Öteki eserlerde kaotik durum yok.”
İPEKYOL’UN EDİRNE MAĞAZALARI REKOR KIRIYOR
Gelişmeler, Edirne’de mağazası bulunan hazır giysi markalarına da yansıyor. Üretim tesisinin yanı sıra bölgede 3 adet de mağazası bulunan Ayaydın-Miroglio Kümesi, bölgede kıymetli bir satış sayılarına ulaştı. Şirketin Genel Müdürü Uğur Ayaydın, “Kurda yaşanan hareket yerli tüketicide bir tedirginlik yarattı. Son devirde bir frene basma kelam konusu. Yabancı tarafında ise satış oranımız yüzde 24’lere gelmişti, bu sene ise yüzde 30’ları yakaladık. Edirne’de bulunan mağazalarımızda ise satışlar, Bulgaristan tarafınca alışveriş için gelen turistlerin tesiri ile inanılmaz arttı. Satışların 3-4 katına çıktığı bir günler yaşıyoruz. Orada bulunan mağazalarımız sıralamada en önlere yanlışsız geldi” dedi.
EDİRNE’DEN VAN’A TURİST AKINI
Gürcistan para ünitesi olan Lari’nin kasım ayından bu yana 3,20 düzeylerinden 4,5 düzeyine yükselmesi, Artvin’de de hareketliliği birlikteinde getirdi. Lari’nin bedel kazanmasını fırsat bilen Gürcistan halkı, temel muhtaçlıklarını bile Türkiye’den gidermek için hudut kapısında uzun kuyruklar oluşturdu. Birebir biçimde Van’a da İran’dan günde bini aşkın kişinin alışveriş için geldiği ve bölge ticaretinde büyük bir hareketliliğe yol açtığı belirtiliyor.
GÜNLÜK ZİYARET SAYISI REKOR KIRDI
Dünya’nın haberine bakılırsa, TL’nin yabancı para üniteleri karşısında kıymet kaybetmesi, yabancı ziyaretçi sayılarına ve kişi başı harcamalara da yansıyor. Türkiye’de turizm gelirleri, bu yılın 10 ayında yüzde 88 artışla 21 milyar 55 milyon dolara ulaşırken, kişi başı ortalama turist harcanması da bu yılın üçüncü çeyreğinde birinci defa salgın öncesi seviyeyi aştı ve 835 dolara yükseldi. Turistin kişi başı ortalama harcanması 2020 yılının tamamında 762 dolar, 2019’ta 666 dolar, 2018’de 647 dolar, 2017’de 681 dolar, 2016’da 705 dolar, 2015’de 756, 2014 yılında 828 dolar olmuştu. Harcama ve ziyaret hudut bölgelerinde epey daha yüksek oranlarda gerçekleşiyor.
Son aylarda özelikle Edirne’ye adeta turist akını yaşanıyor. Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Recep Zıpkınkurt, kente gelen yabancı turist sayısının birinci kere 15 bini aştığını söylemiş oldu. Zıpkınkurt, “Geçen haftalarda 12 bini görmüştük. Bugün prestiji ile 15 bin kişi var. Çarşıda iğne atsan yere düşmez. Bulgaristan, Romanya ve Yunanistan’dan geliyorlar ve daha evvelki senelera kıyasla hayli daha fazla çeşit eser alıyorlar. Tüm muhtaçlıklarını Edirne’den almaya başladılar. Beyaz eşyadan mobilyaya, hazır giysiden market alışverişlerine kadar buradan alıyorlar. Kişi başı harcama 400-500 euroyu aşıyor” tabirlerini kullandı. Kelam konusu eğilim Edirne’den Türkiye’ye giriş yapan araç sayısında da kendini gösteriyor. Turizm Bakanlığı datalarına bakılırsa bu yılın Ocakekim devrinde karayolu ile Türkiye’ye giriş yapan toplam araç sayısı 3 milyon 208 bin olarak gerçekleşirken, bunun 2 milyon 43 bini yani yüzde 63’ü Edirne üzerinden gerçekleşti. Oransal olarak bakıldığında son 3 yılda Edirne’den Türkiye’ye giriş yapan araçların toplama oranı 2019’da yüzde 47 iken bu sayı 2020’de yüzde 60 olarak gerçekleşmişti. Son çeyrekte yaşanan kur hareketi ile kelam konusu oranın fazlaca daha yüksek düzeye yükselmesi bekleniyor.
BAVUL TİCARETİ 9 AYDA 2020’Yİ GEÇTİ
Kelam konusu gelişme bavul ticaretinde de kendini gösteriyor. Merkez bankası bilgilerine bakılırsa bu yılın ocak-eylül periyodunda gerçekleşen bavul ticareti, geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 50 artarak 1 milyar 590 milyon dolardan 2 milyar 383 milyon dolara yükselerek 2020 yılının tamamını geride bıraktı. Kelam konusu artışın son çeyrekte devam etmesi bekleniyor. Bavul ticareti 2019’da ise 4 milyar 985 milyon dolar olarak gerçekleşmişti.
Kasım ayı indirim periyodunun sona ermesi ile birlikte yerli tüketiciler mecburî muhtaçlıkları haricinde harcamalarını durdururken, yabancılar ise tam karşıtı bir eğilim gösterdi ve alışveriş ölçülerini yüzde 20’den çok artırdı.
Bilhassa Edirne, Van ve Artvin üzere hudut kentlerinde yabancı ziyaretçi sayısı rekor seviyeye yükseldi. Edirne’ye alışveriş için gelen turist sayısı hafta sonu birinci defa 15 bini aştı. Son günlerde kurun da tesiri ile kimi eserde yüzde 60’ı bulan artırımlar, yerli tüketici tarafında panik alışverişini artırdı. Kesim temsilcileri, marketlerde başta temel besin hususları olmak üzere stok alışverişinin arttığını belirtti.
Tüketimde en dikkat cazip değişim cafe ve restoranlarda yaşandı. Haziran ayı daha sonrası artan talep sebebi eleman kasveti yaşayan işletmeler, kasım ayı sonunda yerli talebinde bariz bir düşüşle karşılaştı.
Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Lideri Ramazan Bingöl, dalda maliyetlerinin epey yükseldiğini anlattı. Yalnızca süt ve süt mamüllerinde meydana gelen fiyat artışının yüzde 50’yi geçtiğini belirten Bingöl, “Bir kilo peynirin fiyatı 100 TL’yi buldu. Ete daima artırım geliyor. Bu durum bu biçimde devam ederse birfazlaca işletme yoluna devam edemeyecek. Artan fiyatları birebir oranda menüye yansıtamıyoruz. Kur artışından evvel restoran ve lokantalar tarihte görülmemiş iş yapıyordu. Daima işler ağır lakin eleman bulamıyoruz diyorduk. Ancak kur artışıyla birlikte gelirleri eriyen yerli tüketicilerin talebi son haftalarda yüzde 20’den çok düştü. Turistler olmasa durum tamamıyla felaket” dedi.
Yerli tarafında sakinliğin yaşandığı bir öteki alan ise hazır giysi perakendesi. Birleşmiş Markalar Derneği Lideri Sinan Öncel, son günlerde yerli tüketicide bekleme odaklı bir eğilimin kelam konusu olduğunu anlattı. Öncel, “Yabancı tarafında ise turist sayısı azalmakla bir arada harcama sayılarında TL bazında yükselme kelam konusu. Bizim de markalar olarak maliyetlerimiz beklenin üzerinde artmaya devam ediyor. Artık TL’nin döviz karşısında durumunu koruyacağı ve döviz artışının da geriye gideceği günleri sabırsızlıkla bekliyoruz” açıklamasında bulundu. Zincir Markalar Derneği Lideri Serhan Tınastepe de sakinlik yaşandığını fakat bunun bir sebebinin de black friday’de öne çekilen alışveriş olduğunu anlattı. Tınastepe, kurdaki hareketin bu sakinliği bir ölçü daha artırdığını belirterek, “Biz her yıl 26 Kasım’dan daha sonraki 1-2 haftayı sakin geçiririz. Gereksinimlerin indirimlerin de tesiri ile öne çekilmesi kelam konusu olur. Şu an ona emsal bir sakinlik yaşanıyor. Kurun tesirini önümüzdeki günlerde fazlaca daha net bir biçimde gorebiliriz” tabirlerini kullandı.
Avrupakent Gayrimenkul Geliştirme Genel Müdürü Muhsin Erkoç, zorunlu gereksinim mamüllerinde muhtaçlıktan fazla bir alışveriş yaşandığını belirtti. Bunu kendi bünyelerinde bulunan AVM’lerde de gözlemlediklerini anlatan Erkoç, “İnsanların elindeki parası artmayacak ancak raftaki malın fiyatı artacak korkusu ile alabildiğim kadar alayım hareketi kelam konusu. Bizim kapı girişlerine fazlaca yansımadı lakin epeyce da bir kriter değil kapı girişi. İnsanların sosyalleşebileceği bir alan olmadığı için AVM’lere geliyorlar ancak mağaza içlerinde yüksek bir hareketlilik yok. Ay sonunda bize verilen ciro raporlarında da bu düşüşü nazaranceğimizi iddia ediyorum” diye konuştu.
ARAÇ TRAFİĞİ AZALDI, PANİK ALIŞVERİŞİ BAŞLADI
Son periyotta artan akaryakıt meblağları vatandaşların araç kullanım oranlarına da yansıdı. İstanbul’da araç trafiğinin besbelli oranda düştüğünü belirten kesim temsilcileri, akaryakıt alımlarının da azaldığını kaydetti. İtina Perakende Küme Lideri Cemal İhtimam, “Şu anda alışveriş tarafında ufak ufak panik oluşmaya başladı. Alışverişçi artırım öncesi alışveriş yapmak istiyor. Hammaddesi ithal olan eserlerde önemli biçimde fiyat yükselişi var. Süte resmi olarak artırım geldi. Rafa yansımaya başladı ve artışlar devam edecek. Gelişmelerin tesiri ile temel besin ve muhtaçlık hususlarında panik alışverişi oluşmaya başladı” diye konuştu. Tedarik konusunda ise İhtimam, son periyotta şekerde önemli problemlerin yaşandığını belirtti ve ekledi: “Şeker tedarik edemiyoruz. Evvelki haftalarda ödemesini irtibatını yaptığımız eserleri bile alamıyoruz. Bir tahlil bulunmazsa önümüzdeki hafta rafl arda zahmet yaşanabilir, kaotik bir durum ortaya çıkabilir. Öteki eserlerde kaotik durum yok.”
İPEKYOL’UN EDİRNE MAĞAZALARI REKOR KIRIYOR
Gelişmeler, Edirne’de mağazası bulunan hazır giysi markalarına da yansıyor. Üretim tesisinin yanı sıra bölgede 3 adet de mağazası bulunan Ayaydın-Miroglio Kümesi, bölgede kıymetli bir satış sayılarına ulaştı. Şirketin Genel Müdürü Uğur Ayaydın, “Kurda yaşanan hareket yerli tüketicide bir tedirginlik yarattı. Son devirde bir frene basma kelam konusu. Yabancı tarafında ise satış oranımız yüzde 24’lere gelmişti, bu sene ise yüzde 30’ları yakaladık. Edirne’de bulunan mağazalarımızda ise satışlar, Bulgaristan tarafınca alışveriş için gelen turistlerin tesiri ile inanılmaz arttı. Satışların 3-4 katına çıktığı bir günler yaşıyoruz. Orada bulunan mağazalarımız sıralamada en önlere yanlışsız geldi” dedi.
EDİRNE’DEN VAN’A TURİST AKINI
Gürcistan para ünitesi olan Lari’nin kasım ayından bu yana 3,20 düzeylerinden 4,5 düzeyine yükselmesi, Artvin’de de hareketliliği birlikteinde getirdi. Lari’nin bedel kazanmasını fırsat bilen Gürcistan halkı, temel muhtaçlıklarını bile Türkiye’den gidermek için hudut kapısında uzun kuyruklar oluşturdu. Birebir biçimde Van’a da İran’dan günde bini aşkın kişinin alışveriş için geldiği ve bölge ticaretinde büyük bir hareketliliğe yol açtığı belirtiliyor.
GÜNLÜK ZİYARET SAYISI REKOR KIRDI
Dünya’nın haberine bakılırsa, TL’nin yabancı para üniteleri karşısında kıymet kaybetmesi, yabancı ziyaretçi sayılarına ve kişi başı harcamalara da yansıyor. Türkiye’de turizm gelirleri, bu yılın 10 ayında yüzde 88 artışla 21 milyar 55 milyon dolara ulaşırken, kişi başı ortalama turist harcanması da bu yılın üçüncü çeyreğinde birinci defa salgın öncesi seviyeyi aştı ve 835 dolara yükseldi. Turistin kişi başı ortalama harcanması 2020 yılının tamamında 762 dolar, 2019’ta 666 dolar, 2018’de 647 dolar, 2017’de 681 dolar, 2016’da 705 dolar, 2015’de 756, 2014 yılında 828 dolar olmuştu. Harcama ve ziyaret hudut bölgelerinde epey daha yüksek oranlarda gerçekleşiyor.
Son aylarda özelikle Edirne’ye adeta turist akını yaşanıyor. Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Recep Zıpkınkurt, kente gelen yabancı turist sayısının birinci kere 15 bini aştığını söylemiş oldu. Zıpkınkurt, “Geçen haftalarda 12 bini görmüştük. Bugün prestiji ile 15 bin kişi var. Çarşıda iğne atsan yere düşmez. Bulgaristan, Romanya ve Yunanistan’dan geliyorlar ve daha evvelki senelera kıyasla hayli daha fazla çeşit eser alıyorlar. Tüm muhtaçlıklarını Edirne’den almaya başladılar. Beyaz eşyadan mobilyaya, hazır giysiden market alışverişlerine kadar buradan alıyorlar. Kişi başı harcama 400-500 euroyu aşıyor” tabirlerini kullandı. Kelam konusu eğilim Edirne’den Türkiye’ye giriş yapan araç sayısında da kendini gösteriyor. Turizm Bakanlığı datalarına bakılırsa bu yılın Ocakekim devrinde karayolu ile Türkiye’ye giriş yapan toplam araç sayısı 3 milyon 208 bin olarak gerçekleşirken, bunun 2 milyon 43 bini yani yüzde 63’ü Edirne üzerinden gerçekleşti. Oransal olarak bakıldığında son 3 yılda Edirne’den Türkiye’ye giriş yapan araçların toplama oranı 2019’da yüzde 47 iken bu sayı 2020’de yüzde 60 olarak gerçekleşmişti. Son çeyrekte yaşanan kur hareketi ile kelam konusu oranın fazlaca daha yüksek düzeye yükselmesi bekleniyor.
BAVUL TİCARETİ 9 AYDA 2020’Yİ GEÇTİ
Kelam konusu gelişme bavul ticaretinde de kendini gösteriyor. Merkez bankası bilgilerine bakılırsa bu yılın ocak-eylül periyodunda gerçekleşen bavul ticareti, geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 50 artarak 1 milyar 590 milyon dolardan 2 milyar 383 milyon dolara yükselerek 2020 yılının tamamını geride bıraktı. Kelam konusu artışın son çeyrekte devam etmesi bekleniyor. Bavul ticareti 2019’da ise 4 milyar 985 milyon dolar olarak gerçekleşmişti.