Geliri azalan çalışan iletiyle uyarılacak

Professional

New member
Programda istihdam ve kayıt dışı istihdama ayrıntılı yer verilerek, hem mevcut durum hakkında kıymetlendirme yapıldı, tıpkı vakitte 2022’de her iki hususta da izlenecek yol haritası belirlendi. Programda dikkat çeker birtakım başlıkları da paylaşayım.


Şunu net bir biçimde söyleyeyim, 2022 yılı bilhassa kayıt dışı istihdamla gayret yılı olacağa benziyor. Evvel istihdamla başlayayım. Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda 2021 yılının ağustos ayında evvelki yılın birebir ayına göre istihdamın bin 975 kişi arttığı, işsizlik oranının ise bundan evvelki yılın birebir ayına göre bir puan azalarak yüzde 12 olarak gerçekleştiği belirtilerek, birebir devirde mevsim tesirlerinden arındırılmış işsizlik oranının yüzde 12.1, işgücüne katılma oranının ise yüzde 51.2 olarak gerçekleştiği tabir ediliyor.


2021 yılında ise istihdamın bundan evvelki yıla bakılırsa bin 829 kişi artacağı, işgücüne katılma oranının yüzde 51.4 olacağı bekleniyor. Programa bakılırsa, işsizlik oranının yüzde 13.2’den yüzde 12.6’ya düşeceği kestirim ediliyor.


Programa nazaran, 2022’de, pandemi daha sonrası iktisattaki toparlanma süreci ve yüksek büyüme oranları çerçevesinde istihdam artışının ivme kazanmasıyla istihdamın bundan evvelki yıla nazaran bin 277 kişi artacağı, işsizlik oranının ise yüzde 12’ye gerileyeceği hedefleniyor. İşgücüne katılma oranı da 2022 yılında bir puan artışla yüzde 52.4’e ulaşması bekleniyor.



SGK’YA 280.7 MİLYAR TL

Gelelim, Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda, toplumsal güvenlik sistemi ile ilgili tespitlere. 2021’de bundan evvelki yıla bakılırsa prim gelirlerindeki düşüş niçiniyle Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun (SGK), toplam gelirlerinin GSYH’ya oranının 0.2 puan; birebir vakitte sigorta ödemeleri ve sıhhat masraflarındaki düşüş kararında SGK’nın toplam masraflarının GSYH’ya oran olarak 1.1 puan azalması bekleniyor.


2021 yılında SGK’ya aktarılacak bütçenin 245.8 milyar TL’yi bulacağının dikkat çekildiği programda, 2022 yılında ise toplumsal güvenlik kuruluşlarının toplam gelirlerinin 675.8 milyar TL, toplam masraflarının 714.7 milyar TL olması bekleniyor.


Buna bakılırsa, 2020’de, toplumsal güvenlik kurumlarının gelir-gider açığı 39 milyar TL olacak ve 2022 yılında SGK’ya bütçeden 280.7 milyar TL fiyatında ve GSYH’nın yüzde 3.6’sı oranında bütçe transferi yapılacağı varsayım ediliyor.



İNŞAAT, TURİZM, DOKUMA

Bu gelişmeler çerçevesinde temel gaye ise SGK’nın gelirlerini artırmak. Bunun için de yapılacakların başında kayıt dışı istihdam ile çaba geliyor.


Programda, toplumsal sigorta kapsamındaki nüfus oranının kayıt dışı istihdamla çaba ve prim teşviklerinin tesiriyle 2020 yılında yüzde 87 düzebir daha ulaştığı vurgulanıyor. Genel olarak bakıldığında ise bugün için kayıt dışı istihdam oranı yüzde 20’lerde.


2022 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nın, gelecek sene toplumsal güvenlik alanındaki amaçlarda, yükü kayıt dışı istihdam, kayıt dışı fiyat ile çaba alıyor ve bu bahiste yapılacaklar sıralanıyor. Bunların başında da kayıtlı istihdamın artırılmasının güç olduğu dallar belirlenerek bölümlerin özelliğine uygun kayıt altına alma uygulamaları geliştirilecek.


Kayıt dışılığın ağır olduğu aşikâr başlı dallar tespit edilmiş; inşaat, turizm, dokumacılık. Bu kesimlerde küçük ölçekli işletmelere yönelik yıl içerisinde risk tahlillerine dayalı kontrol faaliyetleri uygulanacak ve küçük ölçekli işletmelerde kayıtlı istihdamın teşviki emeliyle TESK ve TOBB ile işbirliği yapılacak.



KAYIT DIŞI İSTİHDAMLA UĞRAŞ

Programda, kayıt dışı istihdam ile çaba kapsamında en epey dikkatimi çeken uygulama; özel dalda çalışan sigortalıların prime temel hasılatının bundan evvelki aya nazaran yüzde 20 ve üzerinde azalması durumunda çalışanlara bilgilendirme hedefli kısa ileti gönderilecek olması.


Bu uygulama yalnızca çalışanlara yönelik olmayacak; anlaşılan o ki, bugüne kadar kayıt dışılık ile ilgili bir tahlil yapılmış ve belli işyerleri de tespit edilmiş. Artık de kayıt dışı istihdam ve eksik fiyat bildirimi konusunda riskli olduğu iddia edilen patronlara hem ikaz tıpkı vakitte bilgilendirme hedefli mektuplar gönderilecek.


Ayrıyeten tüm nüfusun katılmasının zarurî olduğu genel sıhhat sigortası sistemine prim borcu olanlara da bildirim gönderilerek, prim borçlarının ödenmesi de istenecek. Başta da belirttiğim üzere, 2022, kayıt dışı istihdam ile çaba yılı olacak.