Professional
New member
Malum, BES’te, emeklilik yaşı muhakkak; sistemde en az 10 yıl kalınması ve 56 yaşının doldurulmuş olması gerekiyor. Düne kadar özel emeklilikten bahsedilmezdi, artık gerekli kuralları yerine getirenler BES’ten emekli oluyor. Bu hususa niçin değindim?
Okuyuculardan sık sık ‘şu kadar müddet BES’teyim nasıl emekli olurum, emekli olursam ne kadar para alırım’ üzere sorular alıyorum. BES’e ne kadar yatırılırsa ne kadar birikime ulaşılır konusuna bir öbür yazımda ayrıntılı değinirim, fakat şimdilik genel bir durum değerlendirmesi yapayım.
DOKUZ AYDA 23 BİN EMEKLİ
Bugüne kadar BES’ten, 161 bin kişi emekli oldu. Bir öteki tabirle, 161 bin özel emekli var. Bilhassa son iki yılda emekli sayısının arttığı görülüyor ki, 2020’nin başından bu yana 48 bine yakın kişi sistemden emekli olmuş, bunun da 23 binden çoksı bu yılın 9 ayında emekliği elde etmiş.
Çok âlâ hatırlıyorum, sistemin başlarında, ‘kim 56 yaşına kadar bekleyecek, bekleyecek de ne olacak?’ formunda tenkitler vardı. Bugün gelinin nokta ortada; sistemden yüz binlerce kişi şakır şakır emekli oluyor.
Olurken de hem fonlarda pahalanmış kendi birikimlerini tıpkı vakitte devletin kendileri ismine ödediği yüzde 25 katkıyı ve kantının da pahalanmış halini alıyor.
YÜKSEK BİRİKİMİN FORMÜLÜ
Gelelim asıl soruya; emekli olan bu şahıslara sistem ne kadar ödeme yapmış? Şöyle de sorabiliriz; emekli olanlar kaç para almış?
Bu soruya karşılık vermedilk evvel şu hatırlatmayı yapayım, BES’te birikim meblağı; sistemde kaç yıl kalındığı, bu mühlet ortasında sisteme ne kadar katkı hissesi ödendiği ve bu ödenen katkı hisselerinin kıymetlenmesi için hangi fonların tercih edildiği ile hakikat orantılı.
BES’te, uygun bir birikime ulaşmanın formülü ise; sisteme erken yaşta girmek, nitekim emekliliği düşünüp uzun müddet kalmak, küçük sayılar değil de ortalama bir katkı hissesi ödemek ve ödenen bu katkı hisselerini da piyasada değişen kuralları göz önüne alıp getirisi yüksek emeklilik fonlarında pahalandırmak.
Açıkçası kimse kimseyi kandırmasın; 45 yaşında sisteme girip, 11 yıl boyunca ayda 100- 150 liralar yatırarak, başta seçilmiş emeklilik fonu ile 11 yıl geçirilip 56 yaşında yüksek birikime ulaşmayı beklemek hayalcilikten öteki bir şey olmaz.
195 BİN LİRA ALDILAR
İşte, sistemden emekli olan bu 161 bin kişinin kimileri bu kriterleri yerine getirmiş, kimileri ise getirmemiş. Uzun mühlet kalıp, ortalama katkı hissesi ödeyip, birikimlerini değerlendirmeyi tercih edip fonlarını değiştirenler; ortalama 195 bin lira birikim ile sistemden emekli olmuşlar.
Bu kriterleri yerine getirmeyenler ise ortalama 51 bin lira birikim ile sistemden emekli olmuşlar ki, bu kesim toplam emeklilerin yüzde 25’ini oluşturuyor. Tabi, daha uzun mühlet kalıp, ortalamanın üzerinde katkı hissesi ödeyenler de var ki, bu şahısların ise ortalama birikimleri 450-500 bin lira içinde diyebiliriz.
Emekli olanların yüzde 95’i de birikimlerini topluca alıp, sistemden ayrılmışlar. Emekliliği hak edenler içinde fazlaca az bir kesim toplu para almak yerine BES’ten nizamlı ödeme almayı tercih etmiş.
Yeri gelmişken şunu da belirteyim; toplumsal güvenlik sisteminde emeklilik yaşı erkeklerde 60, bayanlarda 58 iken ve emeklilik yaşının gelecek senelerda kademeli artarak 65’e kadar çıkacağını hesaba katarsak BES’ten, 56 yaşında emeklilik aslında erken yaşta emeklilik manasına geliyor.
Hakikaten bugün sistemdeki kimi şahıslar yaşı gelmesine karşın emekli olmayıp, birikime devam ediyor ve bu şahısların sayısı da her geçen yıl artıyor. örneğin, 56-64 yaş içinde 106 bin kişi emekliliği gelmesine karşın BES’te kalmayı tercih etmiş.
Hatta 75 yaş ve üzeri 3 bin 700 kişi bile sistemden emekli olmayıp, biriktirmeye devam ediyor. niye bu biçimde? Bilhassa son birkaç yıldır BES’te getiriler devasa yükseklikte de ondan.
Okuyuculardan sık sık ‘şu kadar müddet BES’teyim nasıl emekli olurum, emekli olursam ne kadar para alırım’ üzere sorular alıyorum. BES’e ne kadar yatırılırsa ne kadar birikime ulaşılır konusuna bir öbür yazımda ayrıntılı değinirim, fakat şimdilik genel bir durum değerlendirmesi yapayım.
DOKUZ AYDA 23 BİN EMEKLİ
Bugüne kadar BES’ten, 161 bin kişi emekli oldu. Bir öteki tabirle, 161 bin özel emekli var. Bilhassa son iki yılda emekli sayısının arttığı görülüyor ki, 2020’nin başından bu yana 48 bine yakın kişi sistemden emekli olmuş, bunun da 23 binden çoksı bu yılın 9 ayında emekliği elde etmiş.
Çok âlâ hatırlıyorum, sistemin başlarında, ‘kim 56 yaşına kadar bekleyecek, bekleyecek de ne olacak?’ formunda tenkitler vardı. Bugün gelinin nokta ortada; sistemden yüz binlerce kişi şakır şakır emekli oluyor.
Olurken de hem fonlarda pahalanmış kendi birikimlerini tıpkı vakitte devletin kendileri ismine ödediği yüzde 25 katkıyı ve kantının da pahalanmış halini alıyor.
YÜKSEK BİRİKİMİN FORMÜLÜ
Gelelim asıl soruya; emekli olan bu şahıslara sistem ne kadar ödeme yapmış? Şöyle de sorabiliriz; emekli olanlar kaç para almış?
Bu soruya karşılık vermedilk evvel şu hatırlatmayı yapayım, BES’te birikim meblağı; sistemde kaç yıl kalındığı, bu mühlet ortasında sisteme ne kadar katkı hissesi ödendiği ve bu ödenen katkı hisselerinin kıymetlenmesi için hangi fonların tercih edildiği ile hakikat orantılı.
BES’te, uygun bir birikime ulaşmanın formülü ise; sisteme erken yaşta girmek, nitekim emekliliği düşünüp uzun müddet kalmak, küçük sayılar değil de ortalama bir katkı hissesi ödemek ve ödenen bu katkı hisselerini da piyasada değişen kuralları göz önüne alıp getirisi yüksek emeklilik fonlarında pahalandırmak.
Açıkçası kimse kimseyi kandırmasın; 45 yaşında sisteme girip, 11 yıl boyunca ayda 100- 150 liralar yatırarak, başta seçilmiş emeklilik fonu ile 11 yıl geçirilip 56 yaşında yüksek birikime ulaşmayı beklemek hayalcilikten öteki bir şey olmaz.
195 BİN LİRA ALDILAR
İşte, sistemden emekli olan bu 161 bin kişinin kimileri bu kriterleri yerine getirmiş, kimileri ise getirmemiş. Uzun mühlet kalıp, ortalama katkı hissesi ödeyip, birikimlerini değerlendirmeyi tercih edip fonlarını değiştirenler; ortalama 195 bin lira birikim ile sistemden emekli olmuşlar.
Bu kriterleri yerine getirmeyenler ise ortalama 51 bin lira birikim ile sistemden emekli olmuşlar ki, bu kesim toplam emeklilerin yüzde 25’ini oluşturuyor. Tabi, daha uzun mühlet kalıp, ortalamanın üzerinde katkı hissesi ödeyenler de var ki, bu şahısların ise ortalama birikimleri 450-500 bin lira içinde diyebiliriz.
Emekli olanların yüzde 95’i de birikimlerini topluca alıp, sistemden ayrılmışlar. Emekliliği hak edenler içinde fazlaca az bir kesim toplu para almak yerine BES’ten nizamlı ödeme almayı tercih etmiş.
Yeri gelmişken şunu da belirteyim; toplumsal güvenlik sisteminde emeklilik yaşı erkeklerde 60, bayanlarda 58 iken ve emeklilik yaşının gelecek senelerda kademeli artarak 65’e kadar çıkacağını hesaba katarsak BES’ten, 56 yaşında emeklilik aslında erken yaşta emeklilik manasına geliyor.
Hakikaten bugün sistemdeki kimi şahıslar yaşı gelmesine karşın emekli olmayıp, birikime devam ediyor ve bu şahısların sayısı da her geçen yıl artıyor. örneğin, 56-64 yaş içinde 106 bin kişi emekliliği gelmesine karşın BES’te kalmayı tercih etmiş.
Hatta 75 yaş ve üzeri 3 bin 700 kişi bile sistemden emekli olmayıp, biriktirmeye devam ediyor. niye bu biçimde? Bilhassa son birkaç yıldır BES’te getiriler devasa yükseklikte de ondan.