Professional
New member
İKTİSAT SERVİSİ
İktisat idaresinin aldığı kararlar lirayı her geçen gün biraz daha değersizleştiriyor. Bilhassa Merkez Bankası’nın faiz atağı kura rekor üstüne rekor kırdırıyor. Faiz döngüsüyle birlikte TL’deki kayıp derinleşirken, Merkez’in sürpriz atılımı son 2 aydır kurda yeni tepeleri birlikteinde getiriyor. Merkez Bankası’nın evvelki günkü 200 baz puanlık faiz indiriminin akabinde Türk Lirası’nın kıymet kaybı sürüyor.
Dün sabah piyasaların açılmasıyla dolar/TL kuru süratle yükselerek 9.66’yı aştı. Euro/TL kuru 11.24’ü, Sterlin/TL kuru da 13.32’yi geçti. Piyasalar dün en çok 50 ya da 100 baz puanlık faiz indirimi bekliyordu. Merkez Bankası’nın 200 baz puan indirim yaparak siyaset faizini enflasyonun altında bir düzey olan yüzde 16’ya çekmesi, TL’de bedel kaybını hızlandırdı.
Altının gramı da 554 TL’ye yükseldi. Türk lirası, dolar karşısında yüzde 3’ten çok düşüşle son iki günde en çok kıymet kaybeden gelişen ülke para ünitesi olurken ikinci sırada yüzde 1,63 düşüşle Güney Afrika randı geldi.
Türkiye’nin kredi temerrüt risk primi (CDS), faiz indirim sonucu daha sonrası 16 baz puan yükselişle 460 baz puana çıkarken 10 yıllık tahvil faizi yüzde 20,46 düzeyinde bulunuyor. Doların en çok süreç gördüğü para ünitelerine karşı pahasını ölçen Bloomberg Dolar Spot Endeksi yüzde 0,1 düşüşle 1.155 civarında seyrediyor. 10 yıl vadeli ABD Hazine tahvili faizi ise yüzde 1,68 düzeyine kadar tırmandı. ITC Capital Kıdemli Kur Analisti Piotr Matys, yaptığı değerlendirmede 200 baz puanlık faiz indirim sonucunın, piyasadaki 50 baz puanlık beklenti ötürüsıyla, biroldukca piyasa iştirakçisine göre Eylül ayındaki faiz indirim sonucundan muhtemelen daha büyük bir şok olduğunu söylemiş oldu. Eylül ayında TCMB 1,5 yılın akabinde birinci faiz indirim sonucunı vermişti.
Matys, TCMB’nin faiz indirimlerini, yılın geri kalanında faiz indirimi olmayacağı tarafındaki yönlendirmesiyle dengelemeye çalıştığını söz etti. tıpkı vakitte Türk lirasına olan yatırımcı inancının negatif kalmaya devam edeceğini belirten Matys, Türk lirasındaki kıymet kaybı ile global emtia fiyatlarındaki artış ötürüsıyla yüzde 20’ye yakın manşet enflasyonun gerilemesinin mümkün olmadığına dikkat çekti.
‘KREDİ TAKVİYELİ BÜYÜME STRATEJİSİ’
MUFG Bank Gelişen Piyasalar Araştırma Müdürü Ehsan Khoman, indirimin önden yüklemeli niteliğine dikkat çekti. Khoman Ekim toplantısından 100 baz puan indirim beklediklerini, beklentinin üzerinde gelen 200 baz puanlık indirimin, çekirdek enflasyondaki yükselişe ve Türk lirasındaki paha kaybına karşın her ne değerine olursa olsun kredi takviyeli büyüme stratejisi doğrultusunda atılmış önden yüklemeli gevşeme sinyali verdiğini söylemiş oldu. Khoman 100 baz puanlık bir indirimle Aralık itibariyle faizin yüzde 15’e indirileceğini öngördüklerini söz etti. Medley Advisors Gelişen Piyasalar Yöneticisi Nick Stadtmiller ise TCMB’nin verdiği hudutlu alan iletisine dikkat çekti. Stadtmiller, indirimin beklentilerinin üzerinde olduğunu ama TCMB’nin mümkün indirimler için sonlu alan kaldığı vurgusu yaptığını söylemiş oldu.
‘BİR ATAK DAHA YAPARLARSA SİSTEM ÇÖKER’
CHP Sözcüsü Faik Öztrak, Merkez Bankası’nın faiz indiriminin akabinde dolar kurundaki yükselişe dikkat çekerek “Her saniye fakirleşiyoruz” yorumunu yaptı. Öztrak Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “Verin kardeşinize yetkiyi, görün etkiyi’ dediler. Gördük. Dolar 9.66’ın üzerinde. Her saniye fakirleşiyoruz” tabirini kullandı. YETERLİ Partili Durmuş Yılmaz ise “Dolar 10.66 TL’yi gördü. İşin hafifçee alınacak yanı yok. Tamam kaydı (fiat) para ve dalgalı kur rejimindeyiz. Allah korusun, MB küçük çaplı da olsa iki atılım daha yaparsa tam bir para krizine girebiliriz. Bu iş sonu hüsranla biten ‘para tağşişi’ne dönmemeli. Yoksa sistem çöker” açıklamasını yaptı.
GERÇEK BÖLÜMÜMÜZÜ HUZURSUZ EDİYOR’
İş dünyasının da tedirginliği sürüyor. TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu “Merkez Bankası’nın faiz indirimi sonucu daha sonrası hem uzun vadeli faizlerin tıpkı vakitte döviz kurlarının artması gerçek dalımızı huzursuz etmektedir. Temennimiz piyasadaki faizlerin ve enflasyonun düşeceği, finansal istikrarın tesis edileceği ortama en kısa müddette kavuşmaktır” sözlerine yer verdi. Evvelki gün de İstanbul Sanayi Odası İdare Heyeti Lideri Erdal Bahçıvan “Merkez Bankası, sonucuyla enflasyonu önemsemediğini ve dikkate almadığını ortaya koydu” paylaşımını yapmıştı. İTO Lideri Şekip Avdagiç ise “TCMB’nin 200 baz puanlık faiz indirim sonucu, yatırım ve ticaret yapmak isteyenleri ferahlatma önceliğini ortaya koyuyor. tıpkı vakitte fiyat istikrarı, faiz ve döviz içindeki hassas bağlantıların gözetilmesi, iş dünyası için değer arz ediyor” dedi.
‘HOŞ GELDİN 1994 KRİZİ’
Eski Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı ve ekonomist Şenol Babuşçu, kur tepesiyle ilgili; “Hoş geldin 1994 krizi” paylaşımını yaptı. Babuşcu durumu şu biçimde deklare etti: “O devirde Başbakan Prof. Dr. Tansu Çiller ısrarla faizleri düşük tutmak istedi. 4 ayda dolar kuru yüzde 100’ün üzerinde arttı. Faizleri düşük tutacağım inadı daha sonrasında faizler yüzde 400’e kadar çıktı. Tarih tekerrürden ibarettir.” Ekonomist Prof. Dr. Veysel Ulusoy da yabancı yatırımına değinerek “Yabancı direkt yatırımcı Türkiye’ye gelmiyorsa, kıymetli bir sebebini gerçek enflasyonu bilmelerinde aramak gerekir. Faiz sonucu, para ve maliye siyasetlerinin tam uyumu ile alınır ve tüm sorumluluk o siyaset yapıcılarına aittir. Başta MB lideri ve Maliye Bakanı olmak üzere. Halk onların seslerini duymak istiyor” dedi. Ekonomist Mahfi Eğilmez de “Ateşle oynarsan elin, faizle oynarsan paran yanar. Kumda oynamanın tehlikesi yoktur” yorumunu yaptı.
AK PARTİLİ TAYYAR: BUNUN BİR İZAHI OLSA GEREK
Merkez Bankası’nın siyaset faizini 200 baz puan indirerek, yüzde 16’ya çekmesine AK Parti idaresinden ‘açıklama’ daveti geldi. AK Parti MKYK üyesi Şamil Tayyar, Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda, Merkez Bankası’nın kelam konusu sonucu daha sonrası döviz kurunun tırmanışa geçmesine işaret ederek “Ekonomi idaresinin uyguladığı yüksek kur siyasetinin kesinlikle bir izahı olsa gerek” dedi. “Toplum yansılı, zihinler karışık” diyen Tayyar “bu biçimde siyasetin mimarları, kamuoyunu detaylı biçimde aydınlatmalı, itimat vermeli, umutlandırmalıdır. Buna ziyadesiyle muhtaçlığımız var” sözlerini kullandı.
BORSADA YABANCI HİSSE YÜZDE 41’E DÜŞTÜ
Ekonomist İris Cibre “23 Eylül birinci faiz indiriminden 15 Ekim’e toplam menkul değer çıkışı 1.9 milyar dolar. Borsa yabancı hissesi yüzde 41,31’e düştü. Birinci faiz indirimi konusunun açıldığı günden bugüne kur 1.33 TL yükseldi. Dış borcumuz 62 milyar dolar arttı. Minimum fiyat 343 dolardan 295 dolara düştü. Dolarda grafik açıp 9.50’den shortlarım, 8.80’den alırım diyenler burada mı? Dolar/TL’de makul paha, maksat fiyat, grafik tahlili olamaz” dedi. Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir ise “Birinin bunu demesi gerekiyor değil mi? Hayatlarımız özgür düşüşte ve tek çıkışımız var. hiç bir kontrolün olmadığı her güç tıpkı zamandamokrasiyi hem toplumsal barışı tıpkı vakitte ulusal güvenliği tehdit eder” diye konuştu.
VARSAYIMLAR ÜST İSTİKAMETLİ
Societe Generale, 18 Ekim’de yayımladığı raporda yıl sonu için dolar kuru iddiasını 9.25’ten 9.80’e çıkarmış, TCMB’nin Ekim ayında faizleri 100 baz puan indirmesini beklediğini söylemişti. Türkiye’de dolarizasyonun hızlanmasını bekleyen banka, gelecek aylarda Türk lirası mevduatlarda düşüş görülmesini ya da duraksama olmasını beklediklerini belirtti. Barclays de TCMB’nin yüzde 15’te durmadan evvel önden yüklemeli olarak indirimlere devam edeceğini, fakat bunun 18 Kasım’daki görüşmede tek seferde yapılacağını öngördü.
İktisat idaresinin aldığı kararlar lirayı her geçen gün biraz daha değersizleştiriyor. Bilhassa Merkez Bankası’nın faiz atağı kura rekor üstüne rekor kırdırıyor. Faiz döngüsüyle birlikte TL’deki kayıp derinleşirken, Merkez’in sürpriz atılımı son 2 aydır kurda yeni tepeleri birlikteinde getiriyor. Merkez Bankası’nın evvelki günkü 200 baz puanlık faiz indiriminin akabinde Türk Lirası’nın kıymet kaybı sürüyor.
Dün sabah piyasaların açılmasıyla dolar/TL kuru süratle yükselerek 9.66’yı aştı. Euro/TL kuru 11.24’ü, Sterlin/TL kuru da 13.32’yi geçti. Piyasalar dün en çok 50 ya da 100 baz puanlık faiz indirimi bekliyordu. Merkez Bankası’nın 200 baz puan indirim yaparak siyaset faizini enflasyonun altında bir düzey olan yüzde 16’ya çekmesi, TL’de bedel kaybını hızlandırdı.
Altının gramı da 554 TL’ye yükseldi. Türk lirası, dolar karşısında yüzde 3’ten çok düşüşle son iki günde en çok kıymet kaybeden gelişen ülke para ünitesi olurken ikinci sırada yüzde 1,63 düşüşle Güney Afrika randı geldi.
Türkiye’nin kredi temerrüt risk primi (CDS), faiz indirim sonucu daha sonrası 16 baz puan yükselişle 460 baz puana çıkarken 10 yıllık tahvil faizi yüzde 20,46 düzeyinde bulunuyor. Doların en çok süreç gördüğü para ünitelerine karşı pahasını ölçen Bloomberg Dolar Spot Endeksi yüzde 0,1 düşüşle 1.155 civarında seyrediyor. 10 yıl vadeli ABD Hazine tahvili faizi ise yüzde 1,68 düzeyine kadar tırmandı. ITC Capital Kıdemli Kur Analisti Piotr Matys, yaptığı değerlendirmede 200 baz puanlık faiz indirim sonucunın, piyasadaki 50 baz puanlık beklenti ötürüsıyla, biroldukca piyasa iştirakçisine göre Eylül ayındaki faiz indirim sonucundan muhtemelen daha büyük bir şok olduğunu söylemiş oldu. Eylül ayında TCMB 1,5 yılın akabinde birinci faiz indirim sonucunı vermişti.
Matys, TCMB’nin faiz indirimlerini, yılın geri kalanında faiz indirimi olmayacağı tarafındaki yönlendirmesiyle dengelemeye çalıştığını söz etti. tıpkı vakitte Türk lirasına olan yatırımcı inancının negatif kalmaya devam edeceğini belirten Matys, Türk lirasındaki kıymet kaybı ile global emtia fiyatlarındaki artış ötürüsıyla yüzde 20’ye yakın manşet enflasyonun gerilemesinin mümkün olmadığına dikkat çekti.
‘KREDİ TAKVİYELİ BÜYÜME STRATEJİSİ’
MUFG Bank Gelişen Piyasalar Araştırma Müdürü Ehsan Khoman, indirimin önden yüklemeli niteliğine dikkat çekti. Khoman Ekim toplantısından 100 baz puan indirim beklediklerini, beklentinin üzerinde gelen 200 baz puanlık indirimin, çekirdek enflasyondaki yükselişe ve Türk lirasındaki paha kaybına karşın her ne değerine olursa olsun kredi takviyeli büyüme stratejisi doğrultusunda atılmış önden yüklemeli gevşeme sinyali verdiğini söylemiş oldu. Khoman 100 baz puanlık bir indirimle Aralık itibariyle faizin yüzde 15’e indirileceğini öngördüklerini söz etti. Medley Advisors Gelişen Piyasalar Yöneticisi Nick Stadtmiller ise TCMB’nin verdiği hudutlu alan iletisine dikkat çekti. Stadtmiller, indirimin beklentilerinin üzerinde olduğunu ama TCMB’nin mümkün indirimler için sonlu alan kaldığı vurgusu yaptığını söylemiş oldu.
‘BİR ATAK DAHA YAPARLARSA SİSTEM ÇÖKER’
CHP Sözcüsü Faik Öztrak, Merkez Bankası’nın faiz indiriminin akabinde dolar kurundaki yükselişe dikkat çekerek “Her saniye fakirleşiyoruz” yorumunu yaptı. Öztrak Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “Verin kardeşinize yetkiyi, görün etkiyi’ dediler. Gördük. Dolar 9.66’ın üzerinde. Her saniye fakirleşiyoruz” tabirini kullandı. YETERLİ Partili Durmuş Yılmaz ise “Dolar 10.66 TL’yi gördü. İşin hafifçee alınacak yanı yok. Tamam kaydı (fiat) para ve dalgalı kur rejimindeyiz. Allah korusun, MB küçük çaplı da olsa iki atılım daha yaparsa tam bir para krizine girebiliriz. Bu iş sonu hüsranla biten ‘para tağşişi’ne dönmemeli. Yoksa sistem çöker” açıklamasını yaptı.
GERÇEK BÖLÜMÜMÜZÜ HUZURSUZ EDİYOR’
İş dünyasının da tedirginliği sürüyor. TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu “Merkez Bankası’nın faiz indirimi sonucu daha sonrası hem uzun vadeli faizlerin tıpkı vakitte döviz kurlarının artması gerçek dalımızı huzursuz etmektedir. Temennimiz piyasadaki faizlerin ve enflasyonun düşeceği, finansal istikrarın tesis edileceği ortama en kısa müddette kavuşmaktır” sözlerine yer verdi. Evvelki gün de İstanbul Sanayi Odası İdare Heyeti Lideri Erdal Bahçıvan “Merkez Bankası, sonucuyla enflasyonu önemsemediğini ve dikkate almadığını ortaya koydu” paylaşımını yapmıştı. İTO Lideri Şekip Avdagiç ise “TCMB’nin 200 baz puanlık faiz indirim sonucu, yatırım ve ticaret yapmak isteyenleri ferahlatma önceliğini ortaya koyuyor. tıpkı vakitte fiyat istikrarı, faiz ve döviz içindeki hassas bağlantıların gözetilmesi, iş dünyası için değer arz ediyor” dedi.
‘HOŞ GELDİN 1994 KRİZİ’
Eski Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı ve ekonomist Şenol Babuşçu, kur tepesiyle ilgili; “Hoş geldin 1994 krizi” paylaşımını yaptı. Babuşcu durumu şu biçimde deklare etti: “O devirde Başbakan Prof. Dr. Tansu Çiller ısrarla faizleri düşük tutmak istedi. 4 ayda dolar kuru yüzde 100’ün üzerinde arttı. Faizleri düşük tutacağım inadı daha sonrasında faizler yüzde 400’e kadar çıktı. Tarih tekerrürden ibarettir.” Ekonomist Prof. Dr. Veysel Ulusoy da yabancı yatırımına değinerek “Yabancı direkt yatırımcı Türkiye’ye gelmiyorsa, kıymetli bir sebebini gerçek enflasyonu bilmelerinde aramak gerekir. Faiz sonucu, para ve maliye siyasetlerinin tam uyumu ile alınır ve tüm sorumluluk o siyaset yapıcılarına aittir. Başta MB lideri ve Maliye Bakanı olmak üzere. Halk onların seslerini duymak istiyor” dedi. Ekonomist Mahfi Eğilmez de “Ateşle oynarsan elin, faizle oynarsan paran yanar. Kumda oynamanın tehlikesi yoktur” yorumunu yaptı.
AK PARTİLİ TAYYAR: BUNUN BİR İZAHI OLSA GEREK
Merkez Bankası’nın siyaset faizini 200 baz puan indirerek, yüzde 16’ya çekmesine AK Parti idaresinden ‘açıklama’ daveti geldi. AK Parti MKYK üyesi Şamil Tayyar, Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda, Merkez Bankası’nın kelam konusu sonucu daha sonrası döviz kurunun tırmanışa geçmesine işaret ederek “Ekonomi idaresinin uyguladığı yüksek kur siyasetinin kesinlikle bir izahı olsa gerek” dedi. “Toplum yansılı, zihinler karışık” diyen Tayyar “bu biçimde siyasetin mimarları, kamuoyunu detaylı biçimde aydınlatmalı, itimat vermeli, umutlandırmalıdır. Buna ziyadesiyle muhtaçlığımız var” sözlerini kullandı.
BORSADA YABANCI HİSSE YÜZDE 41’E DÜŞTÜ
Ekonomist İris Cibre “23 Eylül birinci faiz indiriminden 15 Ekim’e toplam menkul değer çıkışı 1.9 milyar dolar. Borsa yabancı hissesi yüzde 41,31’e düştü. Birinci faiz indirimi konusunun açıldığı günden bugüne kur 1.33 TL yükseldi. Dış borcumuz 62 milyar dolar arttı. Minimum fiyat 343 dolardan 295 dolara düştü. Dolarda grafik açıp 9.50’den shortlarım, 8.80’den alırım diyenler burada mı? Dolar/TL’de makul paha, maksat fiyat, grafik tahlili olamaz” dedi. Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir ise “Birinin bunu demesi gerekiyor değil mi? Hayatlarımız özgür düşüşte ve tek çıkışımız var. hiç bir kontrolün olmadığı her güç tıpkı zamandamokrasiyi hem toplumsal barışı tıpkı vakitte ulusal güvenliği tehdit eder” diye konuştu.
VARSAYIMLAR ÜST İSTİKAMETLİ
Societe Generale, 18 Ekim’de yayımladığı raporda yıl sonu için dolar kuru iddiasını 9.25’ten 9.80’e çıkarmış, TCMB’nin Ekim ayında faizleri 100 baz puan indirmesini beklediğini söylemişti. Türkiye’de dolarizasyonun hızlanmasını bekleyen banka, gelecek aylarda Türk lirası mevduatlarda düşüş görülmesini ya da duraksama olmasını beklediklerini belirtti. Barclays de TCMB’nin yüzde 15’te durmadan evvel önden yüklemeli olarak indirimlere devam edeceğini, fakat bunun 18 Kasım’daki görüşmede tek seferde yapılacağını öngördü.