Samuag
New member
Ayşe Çınar / Ntv.com.tr
Geçen yıl kasım ayında oluşmaya başlayan ve haziran ayına kadar Marmara Denizi’ni kaplayan müsilaj, hem vatandaşların tıpkı vakitte balıkçıların kabusu oldu. Ekolojik olarak büyük bir sorun olan müsilajın büsbütün bitip bitmediği ise merak ediliyor.
Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafınca haziran ayı başında açıklanan 22 unsurluk ‘Müsilaj Hareket Planı’nın uygulanmaya başlamasıyla, Marmara’nın biroldukça noktasında temizleme çalışmaları yürütüldü.
Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Temmuz ayında yaptığı açıklamada, “Denizimizde, toplanacak ölçüde müsilaj olmaması niçiniyle 7 Temmuz’da paklık çalışması yapılmadı” dedi.
Pekala, müsilaj büsbütün bitti mi? Marmara’daki son durumu Müsilaj Bilim Heyeti üyelerinden İstanbul Üniversitesi Balıkçılık ve Su Eserleri Sürece Teknolojisi Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Saadet Karakulak ve Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, Ntv.com.tr‘ye anlattı.
MARMARA DENİZİ’NDE MÜSİLAJ BÜSBÜTÜN BİTTİ Mİ?
Prof. Dr. Saadet Karakulak: Müsilaj muhakkak yerlerde hala taban katmanda devam diyor, bitmiş değil. Biz son yaptığımız çalışmalarda Marmara ve Kuzey Ege’ye çalıştık. Edremit Körfezi açıklarında müsilaj şu an hala devam ediyor. Saroz Körfezi’nde de tesirli. Orada üç metreye kadar görünürlük düşmüş. Marmara’da da kıyısal bölgelerde 10 metreye kadar aralıklarla var. Yalnızca yüzeyde olmadığı için halk şu an görmüyor.
Marmara Denizi’nde müsilajın yarattığı tahribat devasa yükseklikte. Bunun tesirleri epeyce uzun yıllar devam edecek ne yazık ki. Bu yüzden de müsilajın şu anda görünmez olması tesirlerinin ortadan kalktığı manasına gelmiyor.
Prof. Dr. Mustafa Sarı: Ağustos itibariyle Marmara’daki müsilaj su kolonunda büsbütün görünmez hale geçti. Ancak tabanlarda, derin tabanlarda, akıntı olan bölgelerde ne yazık ki devam ediyor. Bu yüzden şu an müsilaj su kolonunda görünmez diyebiliriz lakin bitti diyemeyiz. Bütün Marmara denizi için bunu söyleyebiliriz. Bölge bölge farklı derinliklerde görülebiliyor, 17 metre derinde görüldüğü yerlerde var, 85-100 metre civarında göründüğü yerlerde var.
MÜSİLAJ HAREKET PLANINDA YER ALAN HANGİ ADIMLAR HAYATA GEÇTİ?
Prof. Dr. Mustafa Sarı: Hareket planında yer alan hususlardan bir tanesi yüzey temizliğiydi. Bu tamamlandı. Uyum heyeti kuruldu. Atık arıtma tesisleri büsbütün ileri biyolojik arıtma tesislerine çevrilecekti. Onlarla ilgili de kararlar alındı, bir plan ortaya konuldu. Fakat mevcut arıtma tesislerinin güzelleştirilmesi ya da yeni arıtma tesislerinin geliştirilmesi bu kurallarda üç yıl ortasında olabilecek fakat.
Hayalet ağlarının temizlenmesiyle ilgilide Tarım Bakanlığı’nda bir çalışma olduğundan haberdarız fakat şu an ne evrede bunu bilmiyoruz.
MÜSİLAJ HAREKET PLANINDA NELER VAR?
Prof. Dr. Saadet Karakulak: çabucak hemen aksiyon planında yer alan Marmara Deniz’inde müdafaa alanları yapılması ya da sürdürülebilir balıkçılıkla ilgili adımlar atılmadı. Buna karşın 1 Eylül’de balıkçılık motamot tekrar başlayacak. Balıkçılık kapasitesi azaltılmadı, endüstriyel balıkçılık da bir kısıtlama görmüyoruz. Müsilaj yaşandı lakin müsilajın engellenmesi için çabucak hemen kesin olarak hayata geçirilen bir adım görmüyoruz.
YENİ BİR MÜSİLAJ PATLAMASI YAŞANACAK MI?
Prof. Dr. Saadet Karakulak: Kış periyodlarında su sıcaklığı yüksek kaldığı takdirde müsilaj oluşumu devam edecek. Deniz suyu sıcaklığı 12 derecenin altına düşerse biz müsilajı görmeyeceğiz. Lakin yeni bir alg patlaması için sıcaklık uygun olduğunda biz bunu bir daha yaşayacağız.
Müsilajın oluşumuna yol açan bir sıcaklık faktörü vardı bir de besin faktörü. Yani azot ve fosfor yükü. Marmara Denizi’ndeki azot ve fosfor yükü çabucak azaltılamıyor. Bu lakin ileri biyolojik tesislerin yapılmasıyla mümkün olabilecek bir şey. Bunun için de bir 3-4 yıl kadar müddet gerekiyor. Burada temel değerli oaln atık idaresini düzgün planlamak. Şayet biz yüzde 40 oranında atıkları azaltırsak müsilaj oranını yaşamayız.
Prof. Dr. Mustafa Sarı: Müsilaj bir sonuç ne yazık ki ve müsilajın oluşmasına niye olan etkenler çabucak hemen ortadan kalkmadı. Global iklim değişikliğine bağlı deniz suyu sıcaklığındaki artış devam ediyor. Marmara Deniz’indeki koşullar değişmedi. Bizim denize saldığmıız evsel, ziraî atıklar devam ediyor. Bunlar çabucak hemen müsilajın büsbütün gitmesini sağlayacak biçimde bir değişime uğramadı.
Son vakit içinderda azalmasının birfazlaca sebebi var. Bunun bir sebebi Karadeniz’den gelen suya bağlı olarak sirkülasyonun yüzeyde artması bu niçinlerden biri. Fakat biz geçmiş senelerdaki datalardan yola çıkarak biliyoruz ki ekim sonu itibariyle sirkülasyon minimuma düşecek, hazirana kadar da az biçimde devam edecek. aslına bakarsan müsilajda kasım ayından itibaren artmaya başlamıştı. Bizim bunu dikkatle takip etmemiz lazım.
MÜSİLAJIN YARATTIĞI TAHRİBATTAN CANLILAR NASIL ETKİLENDİ?
Prof. Mustafa Sarı: Deniz tabanında süngerler, istiridyeler, mercanlar üzere organizmalara fazlaca büyük ziyan verdi müsilaj. yine bir mercan kolonisinin eski haline gelmesi fazlaca uzun vakit alacak. Süngerler buna oranlara daha süratli eski haline gelebilir. Büyük balıklar ise müsilaja süratli bir biçimde adapte oldu.
Fakat müsilajın pik yaptığı bahar ayları balıkların üreme dönemiydi. Bu niçinle balıkların yumurtaları epey büyük ziyan gördü. Önümüzdeki senelerda bunun tesirlerini balıkçılık da epeyce önemli bir biçimde goreceğiz.
Marmara’da stok tespiti yapmadan balıklarla ilgili söyleyeceğimiz her şey afaki olur. Dalarak yaptığımız müşahedeler ya da balıkçıların radarlarına yansıyan datalar balık topluluklarında bir hareketlilik gösteriyor. Lakin geçen yıla oranla ne kadar azalma oldu, popülasyonların bundan ne kadar etkilendiğiyle ilgili sayısal bir şey söylemek için araştırmalarımızın sonuçlarını beklemek lazım.
BU YILDA BALIKÇILIK MÜSİLAJDAN ETKİLENECEK Mİ?
Prof. Dr. Saadet Karakulak: Son 20 yıldır aslına bakarsanız Marmara’da balıkçılık manasında stoklarda önemli bir çöküş var. Evvelden 80 bin ton olan av ölçüsü 24 bin tona kadar geldi. Olağan bunun olmasında balıkçılık, global ısınma, kirlilik, istilacı cinsler üzere bir sürü problemler var. Uygun de balıkçılık idaresi yapılmadığı takdirde bunları yaşayacağız da. Balıkçılık kapasitesi fazlaca hayli artıyor. Bunların azaltılması gerekiyor. Bu yapılmadığı sürece balıkçılık kaynaklarımız daha da azalacak. Canlı hayatı global ısınma niçiniyle, su düzeylerinin yükselmesi niçiniyle aslına bakarsan şu an tehlike altında.
AV DÖNEMİ MARMARA’DAKİ BALIKÇILAR İÇİN GÜÇLÜ GEÇECEK
Prof. Dr. Mustafa Sarı: Müsilaj şu anda ‘görüldü bitti’ denilmesi yanlış. Balıkçılıkla ilgili bir değişiklik yapılmadan Marmara’da av dönemi yine açılıyor. Bu yanlış. Bir an evvel sürdürülebilir balıkçılıkla ilgili adımlar atılması lazım. Bu aslına bakarsanız Marmara Denizi içni yapılmış aksiyon planında da yer alıyordu. Lakin çabucak hemen bununla ilgili bir adım atılmadı. Bir an evvel bununla ilgili bir planlama yapmamız lazım ve bunu balıkçılara deklare etmemiz gerek. Balıkçılar tekrar müsilaj olmayacakmış üzere bir hazırlık arasındaler. Lakin iki ay daha sonra müsilaj yeniden patlarsa bundan onlar da ziyan gorecek.
Müsilaj azaldı diye gevşersek önümüzdeki senelerda epey daha ağır, hayatımızı daha fazla etkileyecek bir müsilaj patlamasıyla karşı karşıya kalabiliriz.
[email protected]
Geçen yıl kasım ayında oluşmaya başlayan ve haziran ayına kadar Marmara Denizi’ni kaplayan müsilaj, hem vatandaşların tıpkı vakitte balıkçıların kabusu oldu. Ekolojik olarak büyük bir sorun olan müsilajın büsbütün bitip bitmediği ise merak ediliyor.
Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafınca haziran ayı başında açıklanan 22 unsurluk ‘Müsilaj Hareket Planı’nın uygulanmaya başlamasıyla, Marmara’nın biroldukça noktasında temizleme çalışmaları yürütüldü.
Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Temmuz ayında yaptığı açıklamada, “Denizimizde, toplanacak ölçüde müsilaj olmaması niçiniyle 7 Temmuz’da paklık çalışması yapılmadı” dedi.
Pekala, müsilaj büsbütün bitti mi? Marmara’daki son durumu Müsilaj Bilim Heyeti üyelerinden İstanbul Üniversitesi Balıkçılık ve Su Eserleri Sürece Teknolojisi Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Saadet Karakulak ve Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, Ntv.com.tr‘ye anlattı.
MARMARA DENİZİ’NDE MÜSİLAJ BÜSBÜTÜN BİTTİ Mİ?
Prof. Dr. Saadet Karakulak: Müsilaj muhakkak yerlerde hala taban katmanda devam diyor, bitmiş değil. Biz son yaptığımız çalışmalarda Marmara ve Kuzey Ege’ye çalıştık. Edremit Körfezi açıklarında müsilaj şu an hala devam ediyor. Saroz Körfezi’nde de tesirli. Orada üç metreye kadar görünürlük düşmüş. Marmara’da da kıyısal bölgelerde 10 metreye kadar aralıklarla var. Yalnızca yüzeyde olmadığı için halk şu an görmüyor.
Marmara Denizi’nde müsilajın yarattığı tahribat devasa yükseklikte. Bunun tesirleri epeyce uzun yıllar devam edecek ne yazık ki. Bu yüzden de müsilajın şu anda görünmez olması tesirlerinin ortadan kalktığı manasına gelmiyor.
Prof. Dr. Mustafa Sarı: Ağustos itibariyle Marmara’daki müsilaj su kolonunda büsbütün görünmez hale geçti. Ancak tabanlarda, derin tabanlarda, akıntı olan bölgelerde ne yazık ki devam ediyor. Bu yüzden şu an müsilaj su kolonunda görünmez diyebiliriz lakin bitti diyemeyiz. Bütün Marmara denizi için bunu söyleyebiliriz. Bölge bölge farklı derinliklerde görülebiliyor, 17 metre derinde görüldüğü yerlerde var, 85-100 metre civarında göründüğü yerlerde var.
MÜSİLAJ HAREKET PLANINDA YER ALAN HANGİ ADIMLAR HAYATA GEÇTİ?
Prof. Dr. Mustafa Sarı: Hareket planında yer alan hususlardan bir tanesi yüzey temizliğiydi. Bu tamamlandı. Uyum heyeti kuruldu. Atık arıtma tesisleri büsbütün ileri biyolojik arıtma tesislerine çevrilecekti. Onlarla ilgili de kararlar alındı, bir plan ortaya konuldu. Fakat mevcut arıtma tesislerinin güzelleştirilmesi ya da yeni arıtma tesislerinin geliştirilmesi bu kurallarda üç yıl ortasında olabilecek fakat.
Hayalet ağlarının temizlenmesiyle ilgilide Tarım Bakanlığı’nda bir çalışma olduğundan haberdarız fakat şu an ne evrede bunu bilmiyoruz.
MÜSİLAJ HAREKET PLANINDA NELER VAR?
Prof. Dr. Saadet Karakulak: çabucak hemen aksiyon planında yer alan Marmara Deniz’inde müdafaa alanları yapılması ya da sürdürülebilir balıkçılıkla ilgili adımlar atılmadı. Buna karşın 1 Eylül’de balıkçılık motamot tekrar başlayacak. Balıkçılık kapasitesi azaltılmadı, endüstriyel balıkçılık da bir kısıtlama görmüyoruz. Müsilaj yaşandı lakin müsilajın engellenmesi için çabucak hemen kesin olarak hayata geçirilen bir adım görmüyoruz.
YENİ BİR MÜSİLAJ PATLAMASI YAŞANACAK MI?
Prof. Dr. Saadet Karakulak: Kış periyodlarında su sıcaklığı yüksek kaldığı takdirde müsilaj oluşumu devam edecek. Deniz suyu sıcaklığı 12 derecenin altına düşerse biz müsilajı görmeyeceğiz. Lakin yeni bir alg patlaması için sıcaklık uygun olduğunda biz bunu bir daha yaşayacağız.
Müsilajın oluşumuna yol açan bir sıcaklık faktörü vardı bir de besin faktörü. Yani azot ve fosfor yükü. Marmara Denizi’ndeki azot ve fosfor yükü çabucak azaltılamıyor. Bu lakin ileri biyolojik tesislerin yapılmasıyla mümkün olabilecek bir şey. Bunun için de bir 3-4 yıl kadar müddet gerekiyor. Burada temel değerli oaln atık idaresini düzgün planlamak. Şayet biz yüzde 40 oranında atıkları azaltırsak müsilaj oranını yaşamayız.
Prof. Dr. Mustafa Sarı: Müsilaj bir sonuç ne yazık ki ve müsilajın oluşmasına niye olan etkenler çabucak hemen ortadan kalkmadı. Global iklim değişikliğine bağlı deniz suyu sıcaklığındaki artış devam ediyor. Marmara Deniz’indeki koşullar değişmedi. Bizim denize saldığmıız evsel, ziraî atıklar devam ediyor. Bunlar çabucak hemen müsilajın büsbütün gitmesini sağlayacak biçimde bir değişime uğramadı.
Son vakit içinderda azalmasının birfazlaca sebebi var. Bunun bir sebebi Karadeniz’den gelen suya bağlı olarak sirkülasyonun yüzeyde artması bu niçinlerden biri. Fakat biz geçmiş senelerdaki datalardan yola çıkarak biliyoruz ki ekim sonu itibariyle sirkülasyon minimuma düşecek, hazirana kadar da az biçimde devam edecek. aslına bakarsan müsilajda kasım ayından itibaren artmaya başlamıştı. Bizim bunu dikkatle takip etmemiz lazım.
MÜSİLAJIN YARATTIĞI TAHRİBATTAN CANLILAR NASIL ETKİLENDİ?
Prof. Mustafa Sarı: Deniz tabanında süngerler, istiridyeler, mercanlar üzere organizmalara fazlaca büyük ziyan verdi müsilaj. yine bir mercan kolonisinin eski haline gelmesi fazlaca uzun vakit alacak. Süngerler buna oranlara daha süratli eski haline gelebilir. Büyük balıklar ise müsilaja süratli bir biçimde adapte oldu.
Fakat müsilajın pik yaptığı bahar ayları balıkların üreme dönemiydi. Bu niçinle balıkların yumurtaları epey büyük ziyan gördü. Önümüzdeki senelerda bunun tesirlerini balıkçılık da epeyce önemli bir biçimde goreceğiz.
Marmara’da stok tespiti yapmadan balıklarla ilgili söyleyeceğimiz her şey afaki olur. Dalarak yaptığımız müşahedeler ya da balıkçıların radarlarına yansıyan datalar balık topluluklarında bir hareketlilik gösteriyor. Lakin geçen yıla oranla ne kadar azalma oldu, popülasyonların bundan ne kadar etkilendiğiyle ilgili sayısal bir şey söylemek için araştırmalarımızın sonuçlarını beklemek lazım.
BU YILDA BALIKÇILIK MÜSİLAJDAN ETKİLENECEK Mİ?
Prof. Dr. Saadet Karakulak: Son 20 yıldır aslına bakarsanız Marmara’da balıkçılık manasında stoklarda önemli bir çöküş var. Evvelden 80 bin ton olan av ölçüsü 24 bin tona kadar geldi. Olağan bunun olmasında balıkçılık, global ısınma, kirlilik, istilacı cinsler üzere bir sürü problemler var. Uygun de balıkçılık idaresi yapılmadığı takdirde bunları yaşayacağız da. Balıkçılık kapasitesi fazlaca hayli artıyor. Bunların azaltılması gerekiyor. Bu yapılmadığı sürece balıkçılık kaynaklarımız daha da azalacak. Canlı hayatı global ısınma niçiniyle, su düzeylerinin yükselmesi niçiniyle aslına bakarsan şu an tehlike altında.
AV DÖNEMİ MARMARA’DAKİ BALIKÇILAR İÇİN GÜÇLÜ GEÇECEK
Prof. Dr. Mustafa Sarı: Müsilaj şu anda ‘görüldü bitti’ denilmesi yanlış. Balıkçılıkla ilgili bir değişiklik yapılmadan Marmara’da av dönemi yine açılıyor. Bu yanlış. Bir an evvel sürdürülebilir balıkçılıkla ilgili adımlar atılması lazım. Bu aslına bakarsanız Marmara Denizi içni yapılmış aksiyon planında da yer alıyordu. Lakin çabucak hemen bununla ilgili bir adım atılmadı. Bir an evvel bununla ilgili bir planlama yapmamız lazım ve bunu balıkçılara deklare etmemiz gerek. Balıkçılar tekrar müsilaj olmayacakmış üzere bir hazırlık arasındaler. Lakin iki ay daha sonra müsilaj yeniden patlarsa bundan onlar da ziyan gorecek.
Müsilaj azaldı diye gevşersek önümüzdeki senelerda epey daha ağır, hayatımızı daha fazla etkileyecek bir müsilaj patlamasıyla karşı karşıya kalabiliriz.
[email protected]