Samuag
New member
Ayşe Çınar / Ntv.com.tr
Su Siyasetleri Derneği geçen hafta Türkiye’deki göllerde yaşanan kuraklığın boyutunu gözler önüne seren bir rapor yayınladı.
72 sayfalık raporda verilen bilgilere göre Türkiye’de bulunan 300’e yakın gölün yüzde 60’ı kurudu.
‘Doğal Göllerimizin ve Sulak Alanlarımızın Durumu ve Acil Tedbir İhtiyacı’ başlıklı raporda Türkiye’nin bir vakit içinder beşinci büyük tatlı su gölü olan Akşehir Gölü‘nün büsbütün kuruduğu ve Beyşehir Gölü’nün su düzeyinin 26 metreden 6 metreye, Eğirdir Gölü 14 metreden 5 metreye düştüğü açıklandı.
Raporda kuraklık tehlikesinde gelinen nokta, birtakım göllerin senelera göre geçirdikleri değişim gösterilerek anlatıldı. Buna nazaran bu göllerden biri de bilhassa 2009 yılından bu yana bilim insanlarının dikkat çektiği Karataş Gölü. Göller Yöresi’nin kıymetli sulak alanlarından biri olan Karataş Gölü, o senelerda uzmanların ‘gölü büsbütün kaybedebiliriz’ ikazlarına karşın bugün gelinen noktada büsbütün kurudu.
Burdur Gölü, Akşehir Gölü, Eber Gölü, Acıgöl’de kuruyan, kuraklıkla savaşan göllerden yalnızca birkaçı… Pekala, Türkiye genelinde kuraklık ne boyutta? Türkiye’nin göllerini kurtarmak için alınması gereken tedbirler neler?
Türkiye Tabiatını Müdafaa Derneği (TTKD) Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, Türkiye’deki kuraklığın boyutuyla ilgili Ntv.com.tr‘ye açıklamalarda bulundu.
Türkiye’de kuraklığın hayli önemli bir düzeye ulaştığını belirten Erol Kesici, son 60 yılda sulak alanların 70’ten çoksının büsbütün kuruduğunu söylemiş oldu.
Kesici, “Bizim ülkemizde en büyük kurumanın görüldüğü alanlar Akdeniz bölgesi, Ege bölgesi, Marmara bölgesi, İç Anadolu bölgesinde hayli şiddetli kuraklığı görmekteyiz. Bundan Güneydoğu Anadolu bölgesi de etkilenmekte. Şu an bundan en az etkilenen Doğu Anadolu bölgesi ve Doğu Karadeniz dediğimiz kısımlar” bilgisini verdi.
EN BÜYÜK İKİ SORUN: KİRLİLİK VE TARIM
Kayıtlara göre doğal göllerde hayli önemli bir su kaybı yaşandığını vurgulayan Kesici, “70’e yakın doğal sulak alanımızın kurumasının yanı sıra bizim en büyük içme suyu kaynağımız olan mesela Eğirdir Gölü, Beyşehir Gölü üzere tatlı su kaynaklarımızda su kapasitesi yüzde 70’in epeyce altına düşmüş durumda. Beyşehir Gölü’nün evvelki senelerda ortalaması 25 metreyken, 3-4 metreye kadar düştü. bir daha Türkiye’nin en büyük doğal gölü olan Eğirdir Gölü’nün 16 metre olan ortalaması da 3-4 metre civarında” dedi.
Kesici, bu derece şiddetli kuraklığa niye olan en büyük iki sorunun kirlilik ve tarımda hala kullanılmaya devam eden sulama sistemleri olduğunu tabir etti.
Burdur Gölü’nün 1984-2021 yılları içindeki 37 yıllık değişimi (Kaynak: Akdeniz Üniversitesi Uzay Bilimleri ve Teknolojileri Kısmı Harita Çiz Yardım Et dersi, 2021).
“KURAKLIĞI EN ŞİDDETLİ YAŞAYAN ÜLKEYİZ”
Su kaybına niye olan problemleri sıralayan Kesici şunları kaydetti:
“Özellikle tatlı su kaynakları süratli bir biçimde kirleniyor. Çok biçimde kirlenen su kaynakları da tıpkı süratte kuruuot. Göllerimizin su düzeyi azaldıkça buharlaşma da giderek artıyor. bu türlü de fazlaca fazla su kaybı yaşanıyor.
Türkiye ile tıpkı coğrafik enlemde olan ülkeler içinde şiddetli kuraklığı en çok, en ağır yaşayan birinci ülke. Bunun sebebi tarımda kullanılan sulama sistemleri. Ne yazık ki bu sulama sistemlerinin kullanması yüzde 80. Yanlış tarım politikları bunun birinci sebebi. İç Anadolu bölgesi, kurak iklim jenerasyonunda. Fakat biz burada evvelden buğday yetiştirirken, buradaki insanları sulu tarıma teşvik ettik.
bu türlü oradaki göllerin neredeyse hepsi kurudu. Kuruyan göllerin bir daha geri gelmesi kelam konusu değil. Akşehir gölü kuruyalı 13 sene oldu. Bugün Akşehir Gölü diye bir yerden bahsetmek kelam konusu bile değil. Bugün orada artık göle ulaşamıyorsunuz”
Ayrıyeten kuraklıkla birlikte göllerde canlı çeşitliliğinin de yok olmaya başladığını söyleyen Kesici, “Göllerin pak ve verimli olabilmesi için, biyoçeşitliliğinde korunabilmesi lazım. Lakin ne yazık ki şu an göllerimizde balık ve öteki su canlıların çeşitliliği de azaldı. Birçoğu istilacı tipler niçiniyle yok oldu. Göllerin hayatları bitmiş oldu. Artık bana göre Türkiye’de doğal göl diye bir şey kalmadı” değerlendirmesinde bulundu.
Seyfe Gölü
“ÖNÜMÜZDEKİ YILLARDA BİZİ ÇOK ÖNEMLİ BİR kuraklık BEKLİYOR”
Çabucak tedbir alınmazsa önümüzdeki senelerda kuraklık felaketinin hayli daha önemli boyutlara geleceği konusunda ikazda bulunan Kesici, “Bizi epeyce önemli bir kuraklık bekliyor. Önümüzdeki yıllar şu ana kadar aldığımız tedbirlerle çözümlenecek üzere değil. Sulak alanlarınız bol değilse yağmuru beklemeyin. Bütün dünya global ısınmanın zorluğunu yaşıyor. Lakin yanlış tedbirlerle biz bunun tesirlerinin kat kat fazlasını aşıyoruz. Biz artık kuraklık felaketinin merkezindeyiz. Bunu yaşamayı beklemememiz lazım” dedi.
Kuraklığa karşı alınması gereken tedbirlerle ilgili de bilgi veren Kesici, birinci vakit içinderda tarımda yeraltından damla sulama sistemine geçilmesinin epeyce değerli olduğunu vurguladı.
“Ülkemizde damla sulama sisteminin kullanmasının yüzde 1 seviyelerinde” diyen Kesici, “Biz çok bir biçimde yeraltı sularını kullanmaya başladık. Göller aslına bakarsan yeraltı kaynaklarıyla beslenmekte. Fakat bu kaynakların da çok sayıda kuyu ve sondajlarla çekilmesi de büyük bir sorun. Doğal gölleri besleyen derelerin ve çayların da önlerine göletler yapılması da esas bir sorun.
Eğirdir Gölü
“ÖNLEM ALINIRSA TAHLİLİ VAR”
bu biçimde yapıldığında hem doğal gölün suyu çalınmış oluyor birebir vakitte sular parçalanmış oluyor. Sular parçalanınca, suyun akışı engellendiği vakit buharlaşmada artmakta. Bunlar kurumanın hızlanmasına niye oluyor. Bu mevzuda uzman biroldukca bilim insanımız, uzmanımız var. Onların tekliflerini dinlememiz, uyarlarını görmezden gelmememiz gerekiyor” kelamlarını kullandı.
Yanlışsız tedbirler alınırsa kuraklık tehlikesinden kurtulunabileceğini de kaydeden Kesici, “Mutlak suretle müdafaa ve kullanma unsurları kapsamında tüm göllerimiz, derelerimiz havza bazında tek tek ele alınmalı. Bunların kirletilmemesi gerekiyor. Su kaynaklarının bulunduğu bölgelerin kıyılarında yerleşim olmaması gerekiyor. Kıyılar, su kaynaklarının en uygun, en rahat temizlendiği alanlardır. Yeraltı suları bizim damarlarımız, göllerimiz suyun toplandığı dağıtıldığı alanlar bizim kalbimiz. Biz bunları korumazsak sularımızın kuruması kaçınılmaz. Bu niçinle bizi hayli güç günler bekliyor. Lakin tahlil var. Gerekli tedbirler alındığında önümüzdeki 8-10 yıl ortasında bu durum toparlanabilir. Lakin bilimsel bilgilere göre davranırsak ve gerekli tedbirleri alırsak bu mümkün olabilir”
Su Siyasetleri Derneği geçen hafta Türkiye’deki göllerde yaşanan kuraklığın boyutunu gözler önüne seren bir rapor yayınladı.
72 sayfalık raporda verilen bilgilere göre Türkiye’de bulunan 300’e yakın gölün yüzde 60’ı kurudu.
‘Doğal Göllerimizin ve Sulak Alanlarımızın Durumu ve Acil Tedbir İhtiyacı’ başlıklı raporda Türkiye’nin bir vakit içinder beşinci büyük tatlı su gölü olan Akşehir Gölü‘nün büsbütün kuruduğu ve Beyşehir Gölü’nün su düzeyinin 26 metreden 6 metreye, Eğirdir Gölü 14 metreden 5 metreye düştüğü açıklandı.
Raporda kuraklık tehlikesinde gelinen nokta, birtakım göllerin senelera göre geçirdikleri değişim gösterilerek anlatıldı. Buna nazaran bu göllerden biri de bilhassa 2009 yılından bu yana bilim insanlarının dikkat çektiği Karataş Gölü. Göller Yöresi’nin kıymetli sulak alanlarından biri olan Karataş Gölü, o senelerda uzmanların ‘gölü büsbütün kaybedebiliriz’ ikazlarına karşın bugün gelinen noktada büsbütün kurudu.
Burdur Gölü, Akşehir Gölü, Eber Gölü, Acıgöl’de kuruyan, kuraklıkla savaşan göllerden yalnızca birkaçı… Pekala, Türkiye genelinde kuraklık ne boyutta? Türkiye’nin göllerini kurtarmak için alınması gereken tedbirler neler?
Türkiye Tabiatını Müdafaa Derneği (TTKD) Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, Türkiye’deki kuraklığın boyutuyla ilgili Ntv.com.tr‘ye açıklamalarda bulundu.
Türkiye’de kuraklığın hayli önemli bir düzeye ulaştığını belirten Erol Kesici, son 60 yılda sulak alanların 70’ten çoksının büsbütün kuruduğunu söylemiş oldu.
Kesici, “Bizim ülkemizde en büyük kurumanın görüldüğü alanlar Akdeniz bölgesi, Ege bölgesi, Marmara bölgesi, İç Anadolu bölgesinde hayli şiddetli kuraklığı görmekteyiz. Bundan Güneydoğu Anadolu bölgesi de etkilenmekte. Şu an bundan en az etkilenen Doğu Anadolu bölgesi ve Doğu Karadeniz dediğimiz kısımlar” bilgisini verdi.
EN BÜYÜK İKİ SORUN: KİRLİLİK VE TARIM
Kayıtlara göre doğal göllerde hayli önemli bir su kaybı yaşandığını vurgulayan Kesici, “70’e yakın doğal sulak alanımızın kurumasının yanı sıra bizim en büyük içme suyu kaynağımız olan mesela Eğirdir Gölü, Beyşehir Gölü üzere tatlı su kaynaklarımızda su kapasitesi yüzde 70’in epeyce altına düşmüş durumda. Beyşehir Gölü’nün evvelki senelerda ortalaması 25 metreyken, 3-4 metreye kadar düştü. bir daha Türkiye’nin en büyük doğal gölü olan Eğirdir Gölü’nün 16 metre olan ortalaması da 3-4 metre civarında” dedi.
Kesici, bu derece şiddetli kuraklığa niye olan en büyük iki sorunun kirlilik ve tarımda hala kullanılmaya devam eden sulama sistemleri olduğunu tabir etti.
Burdur Gölü’nün 1984-2021 yılları içindeki 37 yıllık değişimi (Kaynak: Akdeniz Üniversitesi Uzay Bilimleri ve Teknolojileri Kısmı Harita Çiz Yardım Et dersi, 2021).
“KURAKLIĞI EN ŞİDDETLİ YAŞAYAN ÜLKEYİZ”
Su kaybına niye olan problemleri sıralayan Kesici şunları kaydetti:
“Özellikle tatlı su kaynakları süratli bir biçimde kirleniyor. Çok biçimde kirlenen su kaynakları da tıpkı süratte kuruuot. Göllerimizin su düzeyi azaldıkça buharlaşma da giderek artıyor. bu türlü de fazlaca fazla su kaybı yaşanıyor.
Türkiye ile tıpkı coğrafik enlemde olan ülkeler içinde şiddetli kuraklığı en çok, en ağır yaşayan birinci ülke. Bunun sebebi tarımda kullanılan sulama sistemleri. Ne yazık ki bu sulama sistemlerinin kullanması yüzde 80. Yanlış tarım politikları bunun birinci sebebi. İç Anadolu bölgesi, kurak iklim jenerasyonunda. Fakat biz burada evvelden buğday yetiştirirken, buradaki insanları sulu tarıma teşvik ettik.
bu türlü oradaki göllerin neredeyse hepsi kurudu. Kuruyan göllerin bir daha geri gelmesi kelam konusu değil. Akşehir gölü kuruyalı 13 sene oldu. Bugün Akşehir Gölü diye bir yerden bahsetmek kelam konusu bile değil. Bugün orada artık göle ulaşamıyorsunuz”
Ayrıyeten kuraklıkla birlikte göllerde canlı çeşitliliğinin de yok olmaya başladığını söyleyen Kesici, “Göllerin pak ve verimli olabilmesi için, biyoçeşitliliğinde korunabilmesi lazım. Lakin ne yazık ki şu an göllerimizde balık ve öteki su canlıların çeşitliliği de azaldı. Birçoğu istilacı tipler niçiniyle yok oldu. Göllerin hayatları bitmiş oldu. Artık bana göre Türkiye’de doğal göl diye bir şey kalmadı” değerlendirmesinde bulundu.
Seyfe Gölü
“ÖNÜMÜZDEKİ YILLARDA BİZİ ÇOK ÖNEMLİ BİR kuraklık BEKLİYOR”
Çabucak tedbir alınmazsa önümüzdeki senelerda kuraklık felaketinin hayli daha önemli boyutlara geleceği konusunda ikazda bulunan Kesici, “Bizi epeyce önemli bir kuraklık bekliyor. Önümüzdeki yıllar şu ana kadar aldığımız tedbirlerle çözümlenecek üzere değil. Sulak alanlarınız bol değilse yağmuru beklemeyin. Bütün dünya global ısınmanın zorluğunu yaşıyor. Lakin yanlış tedbirlerle biz bunun tesirlerinin kat kat fazlasını aşıyoruz. Biz artık kuraklık felaketinin merkezindeyiz. Bunu yaşamayı beklemememiz lazım” dedi.
Kuraklığa karşı alınması gereken tedbirlerle ilgili de bilgi veren Kesici, birinci vakit içinderda tarımda yeraltından damla sulama sistemine geçilmesinin epeyce değerli olduğunu vurguladı.
“Ülkemizde damla sulama sisteminin kullanmasının yüzde 1 seviyelerinde” diyen Kesici, “Biz çok bir biçimde yeraltı sularını kullanmaya başladık. Göller aslına bakarsan yeraltı kaynaklarıyla beslenmekte. Fakat bu kaynakların da çok sayıda kuyu ve sondajlarla çekilmesi de büyük bir sorun. Doğal gölleri besleyen derelerin ve çayların da önlerine göletler yapılması da esas bir sorun.
Eğirdir Gölü
“ÖNLEM ALINIRSA TAHLİLİ VAR”
bu biçimde yapıldığında hem doğal gölün suyu çalınmış oluyor birebir vakitte sular parçalanmış oluyor. Sular parçalanınca, suyun akışı engellendiği vakit buharlaşmada artmakta. Bunlar kurumanın hızlanmasına niye oluyor. Bu mevzuda uzman biroldukca bilim insanımız, uzmanımız var. Onların tekliflerini dinlememiz, uyarlarını görmezden gelmememiz gerekiyor” kelamlarını kullandı.
Yanlışsız tedbirler alınırsa kuraklık tehlikesinden kurtulunabileceğini de kaydeden Kesici, “Mutlak suretle müdafaa ve kullanma unsurları kapsamında tüm göllerimiz, derelerimiz havza bazında tek tek ele alınmalı. Bunların kirletilmemesi gerekiyor. Su kaynaklarının bulunduğu bölgelerin kıyılarında yerleşim olmaması gerekiyor. Kıyılar, su kaynaklarının en uygun, en rahat temizlendiği alanlardır. Yeraltı suları bizim damarlarımız, göllerimiz suyun toplandığı dağıtıldığı alanlar bizim kalbimiz. Biz bunları korumazsak sularımızın kuruması kaçınılmaz. Bu niçinle bizi hayli güç günler bekliyor. Lakin tahlil var. Gerekli tedbirler alındığında önümüzdeki 8-10 yıl ortasında bu durum toparlanabilir. Lakin bilimsel bilgilere göre davranırsak ve gerekli tedbirleri alırsak bu mümkün olabilir”