Rusya “dolarsızlaşma kalkanı” kuruyor

Ethereum

New member
ABD, doların global egemenliği yardımıyla dünya finans sistemi üstündeki tesirini sürdürürken, dünya bankalarının süreç yapmak için kullandığı Belçika merkezli SWIFT mali iletileşme servisi üstündeki denetimini de devam ettiriyor.

ABD’nin dolar ve global mali sistem aracılığıyla öbür ülkeler üzerinde kurduğu tahakküm, gündeme gelen her yeni mali yaptırımda Çin ve Rusya üzere ülkelerde rahatsızlığın boyutunu artırıyor.

Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in son olarak 4 Haziran’da St. Petersburg Memleketler arası İktisat Forumu (SPIEF) kapsamında, ABD’yi doları silah üzere kullanmakla suçlaması, Rus devletinin kıymetli stratejilerinden biri olarak tanımlanan “dolarsızlaşmayı” nasıl uygulayabileceğine yönelik tartışmaları yeniden gündeme taşıdı. Putin’e bakılırsa, ABD doları bir yaptırım silahı olarak kullanarak “bindiği kolu kesiyor” ve doların güvenilirliğini azaltıyor.

Doların rezerv para pozisyonunu sağlayan en kıymetli ögelerden “petrodolar” bağlantısına de atıfta bulunan Putin, güç şirketlerinin de dolar kullanmasını azaltabileceğini belirterek, “Bu, dünyanın rezerv para ünitesi olarak dolara önemli bir darbe olur” yorumunda bulundu.

Rusya’nın SWIFT’ten çıkarılmasına yönelik Batılı ülkelerden gelen davetler da ülkenin, blokzincir ve dijital para ünitelerinde gelişen teknolojileri kullanarak ABD’den daha bağımsız bir finansal yapıya kavuşmak için attığı adımları somutlaştırıyor.

RUSYA’NIN ATTIĞI ADIMLAR

Rusya’nın ihracatında doların hissesi 2020’nin son çeyreğinde tarihin en düşük düzeyi yüzde 48,6’ya geriledi. Rusya’nın ihracatında doların hissesi, 2013’te ABD’nin Kırım’ın yasa dışı bir biçimde ilhak edilmesi niçiniyle uygulamaya koyduğu yaptırımlardan evvel yüzde 80’in üzerindeydi.

Rusya Merkez Bankası bilgilerine nazaran, Rusya, Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) nezdinde yapılan memleketler arası muahedelerde ise rublenin hissesini ise 2013 ila 2019 içinde yüzde 54’ten yüzde 70’e çıkardı.

Kelam konusu periyotta, Rusya’nın Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) dışı ihracatında da rublenin hissesi yüzde 5,5’ten yüzde 8,7’ye çıkarken, ithalatında yüzde 23,7’den yüzde 26,8’e yükseldi.

Rusya parlamentosunun alt kanadı Duma’nın Lideri Vyaçeslav Volodin, 11 Mart’ta yaptığı açıklamada, AEB’in yanı sıra Çin ve Türkiye ile ticarette de yerli para ünitelerinin kullanmasını artırdıklarını söylemişti.

Rusya, en büyük ticaret ortağı Çin’e ihracatında doların hissesini 2013’teki yüzde 90’dan geçen yıl yüzde 60 düzeyine düşürdü.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 22 Mart’ta yaptığı açıklamada, ülkelerinin Batı tarafınca denetim edilen memleketler arası ödeme sistemlerinden uzaklaşması gerektiğini belirtmiş, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Pankin ise 5 Nisan’da, dijital para üniteleri ve blokzincirdeki gelişmeler yardımıyla, SWIFT ödeme sistemine alternatif milletlerarası bir sistem geliştirilebileceğini tabir etmişti.

SWIFT sisteminden çıkarılma riski niçiniyle Rusya, 2014’te SPFS’yi (Mali İletileşme Sistemi) geliştirmeye başlamış, Aralık 2017’de kullanıma açmıştı.

Rusya Maliye Bakanlığı, Ekim 2019’da yaptığı açıklamada, Türkiye ile ulusal para üniteleriyle ticaret konusunda muahede imzalandığını, kelam konusu mutabakatın Türk bankalarının SPFS’ye irtibatını da genişletebileceğini duyurmuştu.

Rusya Merkez Bankası tarafınca Ekim 2020’de yapılan açıklamada ise dijital rublenin tedavüle sokulma sürecinin değerlendirildiği kaydedilerek, “Dijital ruble, nakit ve nakit dışı ödemelerle bir arada yeni, ek bir ödeme biçimi haline gelebilir.” denilmişti.

Dijital Rus rublesinde birinci testlere 2022’nin başında başlanması hedefleniyor.

ABD’li yetkililer ise Rusya, Çin ve İran üzere ülkelerin dolardan bağımsız hareket eden kendi dijital para ünitelerini yaratmalarının ve diğer ülkelerin de buna katılmalarının ABD için tehdit oluşturabileceğine yönelik ihtarlarda bulunuyor.

ÖZEL BÖLÜM DOLARSIZLAŞMA SÜRECİNE AYAK UYDURMAKTA ZORLANIYOR

Rusya’da idarenin rezervlerdeki dolar varlıklarından kurtulma sonucu, ülke özel dalında ise ABD’nin para ünitesine yönelik tavrı değiştirmedi.

Finans dışı bölüm varlıklarında doların hissesi 2013’ten bu yana değişmeyerek geçen yıl prestijiyle yüzde 45 seviyesinde kaldı.

Uzmanlar, Rus özel kesiminin dolara güvenmeye devam ettiğine, yaptırımlarla ortaya çıkabilecek risklerden doğabilecek mümkün kayıplara razı durumda olduğuna işaret ediyor.

Özel bölümün de dolarsızlaşma sürecine katılması için Rus rublesine yönelik inanç artırıcı adımların atılması gerektiğini tabir eden uzmanlar, dolara alternatif yeni bir rezerv para ünitesinin varlığının da dolarsızlaşma sürecine takviye olacağını belirtiyor.