OSB’lerde kamu bakılırsavlilerine ‘huzur hakkı’

Professional

New member
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, ‘4562 sayılı OSB Kanunu’nda yapılması planlanan en önemli değişiklikler’le birlikte Organize Sanayi Bölgelerine ait yeni düzenlemeler ön görülüyor.

Bakanlığın çalıştığı 27 unsur ve 4 ek unsur ile 18 süreksiz hususun büyük kısmından endüstriciler şad kalırken OSB’lerin özerkliğine ait birtakım sözler soru işareti yarattı.

Çalışma kanunlaşırsa tüm OSB idarelerinin bir daha vilayet mülki yönetim amiri başkanlığında oluşturulacak müteşebbis heyetler ile yönetilecek. ‘Huzur hakkı’ ismi altında bürokratlar OSB’deki bakılırsavleri niçiniyle gelir elde edebilecek.


Türkiye’de konseyi 326 OSB’yi ilgilendiren çalışmayı Dünya’dan Ömer Faruk Çiftçi köşesine taşıdı.

Çiftçi’nin köşesine taşıdığı OSB Kanunu’nda planlanan değişiklikler şöyle:

4562 Sayılı OSB Kanunu’nun taslak metnine eklenen süreksiz 18’inci unsuruna göre genel konsey kademesine geçmiş olan OSB’lerde ilgili hususun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç 3 ay ortasında genel şura yapılarak müteşebbis heyet oluşturulacak. İştirakçiler kendi ortalarından yapı kullanma müsaadesi almış olan en az 8 asıl 8 yedek en çok 14 asıl, 14 yedek üye seçecek. Bu üyelerin de mülki amir hariç bakılırsav müddetleri 2 periyot ile sonlandırılacak.


Müteşebbis heyetler vilayetlerde Vali, ilçelerde Kaymakam başkanlığında teşekkül edecek. Küçük sanayi sitelerinden oluşan OSB’lerin müteşebbis heyetinde ise, vilayetlerde Vali, ilçelerde Kaymakam başkanlığında OSB’nin bulunduğu ilçe belediyesinin belediye lideri, bulunduğu ilin kalkınma ajansından bir, sanayi odasından ve ticaret odasından da ikişer temsilci yer alacak. Bu hususun hayata geçmesi halinde müteşebbis heyetin bitmiş olduği OSB’lerde bir daha müteşebbis heyetin teşekkül etmesine ait düzenleme yapılmış olacak. Ayrıyeten OSB müteşebbis heyetinde vilayetteki öbür OSB’lerin ve OSB’de yatırım yapmak isteyen gerçek ve hukuksal bireylerin yer almasına imkân tanınacak. Buna göre OSB organlarında yapılan düzenleme ile müteşebbis heyetin sonlanmasına ait düzenlemeler mülga edilirken, genel heyetin sırf müteşebbis heyete temsilci seçmek üzere 4 yılda bir toplanması düzenleniyor. Ayrıyeten OSB organlarında misyon alanlara iki devir sınırlaması getirilirken, bakanlığın yetkilerinde yapılan düzenleme ile OSB organ üyelerinin bakılırsavden alınması kolaylaştırılıyor.


Huzur Hakkı’nı içeren 17’nci unsurda yapılması planlanan değişiklikle ödenecek huzur hakkı minimum fiyatın brüt meblağını geçmeyecek biçimde her yıl müteşebbis heyet tarafınca belirlenecek ve unsura ‘kamu bakılırsavlileri’ ibaresi de eklenecek. bu biçimdece geçmiş senelerda OSB’lerden gelir elde eden kamu nazaranvlilerinin soruşturmalara bahis olmasının önüne geçilecek. OSB’lerin gayrimenkul yatırım iştiraki kurmasını içeren ek 5’inci hususun de “OSB hükmî kişiliğinin kar emeli gütmeyen yapısından dolayı kazanılmış vergi muafiyetlerine halel gelmemesi için” kaldırılması planlanıyor. bir daha yönetmelikte yer alan OSB’lerin faaliyetleri için anonim şirket kurması ya da heyeti bir anonim şirkete ortak olması ile ilgili unsurun de kanuna taşınması planlanıyor.


OSB’lerden gelen talep üzerine Süreksiz 15’inci hususta de OSB olarak seçilen alan ortasında kalan ve OSB tarafınca iştirakçiye zamanı gerçekleştirilen taşınmazların yatırım yapılmayarak boş kaldığının tespit edilmesi hâlinde taşınmaz malikine yapı ruhsatını alması için tanınan bir yıllık müddet iki yıla çıkarılıyor.

Buna bakılırsa; Kanunun çıkmasını takiben bir yıl ortasında yapılan zamanlarda bakanlık satış fiyatı limiti belirlemeye ya da satış fiyatından bir kısmının OSB’ye irat kaydedilmesini sağlamaya yetkili olacak. Bu mühlet ortasında yapı ruhsatı alınmaması yahut yapı ruhsatı alınmış ise yapı ruhsatı tarihinden itibaren iki yıl ortasında üretime geçilmemesi hâllerinde, taşınmaz kimin tasarrufunda olursa olsun OSB ismine tescil edilecek. Süreksiz 17’nci husus de ise Islah OSB’de geçiş periyodunda ruhsatların ilgili yönetimlerce verilmesine imkan tanınırken, Islah OSB Uygulamasının bir daha yürürlüğe konulması amaçlanıyor
OSB’ler başkanlığını vilayetlerde Vali, ilçelerde kaymakamların yaptığı müteşebbis heyet ile kurulur. İşyeri açma, çalışma ruhsatı sayısı yüzde 50’yi geçtiğinde genel konsey toplanır. Endüstriciler birinci genel şurada müteşebbis heyetle devam edip etmemeyi oylarlar. Devam etmeme sonucu alınırsa her parselin birer iştirakçi olduğu ve dışarıdan kimsenin olmadığı yeni idaresi seçerek yoluna devam eder. OSB’lerde her yıl mali, 4 yılda bir de seçimli genel şura yapılır. Türkiye genelinde 350 civarında OSB faaliyet gösteriyor. 102 OSB süreci tamamlayarak genel konsey etabına geçmiş durumda. Süreci tamamlayan 102 OSB’den 42’si idarede müteşebbis heyet ile devam etme sonucu alırken, 60 OSB kendi genel konseylerini yaparak kendi içlerinden idarelerini belirliyor.

Son vakit içinderda iflas ertelemenin yerine konkordato uygulaması aldığından OSB’lerin talebi üzerine 12’nci unsurda yer alan gelirler kısmına ek fıkra ile firmaların OSB’ye olan elektrik, su ve doğalgaz borçlarının ifası, takibi ve tahsili konusuna ‘konkordato’ kuralı da ekleniyor. Taslak metinde; Özel OSB’ler, OSBÜK yapılanması ve Tarıma Dayalı İhtisas OSB’ler ile ilgili bir değişiklik öngörülmüyor. Ayrıyeten sanayi lekesi olan alanlarda yer seçimi olmadan OSB kurulmasına imkân tanınırken, parsel ünite maliyetine ait düzenleme uygulamadaki külfetler sebebi ile kaldırılacak.

OSB’lerin Nitelikleri’ni içeren 5’inci hususta yapılması planlanan değişiklikle Bakanlık ve TOKİ tarafınca OSB’ler için kamulaştırma yapma yetkisi verilmesi de hedefleniyor.
12’nci hususta yer alan ‘OSB’lerin Gelirleri’ kısmında da iki değerli düzenleme yer alıyor. Bunlardan biri: “OSB’lerin bağış yapmasına ait konular Bakanlıkça yönetmelikte belirlenir. OSB’ler yıllık safi gelirinin binde beşini KOSGEB’e, binde beşini TÜBİTAK’a dayanak programlarında kullanılmak üzere ödemek zorundadır. OSB’lerin nakit ve gibisi varlıklarının kıymetlendirilmesine ve yatırım kararlarına ait adap ve asıllar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir” hususu. Başkası ise: “Ön tahsis, parsel tahsisi, üst yapılı yahut boş parsel satışı, kiralanması yahut üst hakkı tesis edilmesinden sağlanan gelirler.” Buna bakılırsa OSB’lerin ön tahsis, üst yapılı ya da boş parsel kiralaması ya da üst hakkı tesis etmesine imkan tanındığından bu faaliyetlerinden elde edeceği hasılatlar da gelirleri ortasına dahil ediliyor.