Nereden baksan tutarsızlık!

Professional

New member
bir müddetdir bilhassa kiralık konut piyasasını yakından takip ediyorum. Bilinen emlak kiralama portallarından İstanbul’daki Şişli, Beşiktaş üzere merkezi semtlerdeki kiralık ilanlarını inceliyorum.

Gözüme çarpan bir sürü tuhaf durumlar oluyor. Bu tuhaflıkları bir yazıya dökme niyetim vardı ve dün Cumhuriyet Gazetesi’ndeki köşesinde Prof. Dr. Veysel Ulusoy da mevzuyu gündeme getirince ben de yazıda biraz daha derine dalmak istedim.

olağan olarak biroldukca kentte olduğu üzere İstanbul’da da merkezi bir yerde oturmak, ister o konutu satın alın isterseniz kirada oturun, gorece merkezi olmayan semtlere bakılırsa daha değerli. Hatta kimi vakit gördüğünüz fiyatlar ya da kiralar dudak uçurtacak kadar yüksek.


Siz de sanırım benim üzere bu tip yüksek fiyatlı ilanlara denk geldiğinizde kendi kendinize soruyorsunuzdur.

Kim oturuyor bu konutlarda? Kim ödeyebiliyor bu yükseklikte kiraları?

Son devirde gördüğüm ilanların içeriğine biraz daha fazla vakit ayırınca sanırım ben artık kısmi bir yanıt buldum. Yüksek kiraya ya da satış fiyatına sahip konutların altında Türkçe açıklamaların haricinde Arapça ve İngilizce de o konutun tanıtımı yer alıyor. ötürüsıyla benim müşahedem bu semtlerdeki konutların kıymetli bir kısmı ya yurtharicinden Türkiye’ye gelen yabancı firma çalışanlarına ya da petrol zengini ülkelerden gelenlere bu konutların verildiği istikametinde.

Hakikaten meblağların yüksek olduğu bu merkezi semtlerde biraz vakit geçirdiğinizde sık sık turist olmadığını anlayabildiğiniz öbür ülke vatandaşları ile de karşılaşıyorsunuz. Burada doğal TL’nin kıymetindeki düşüş kıymetli rol oynuyor.

O denli ya da bu biçimde son devirde epey tartıştığımız konut fiyatlarında ya da kiralardaki artışta kıymetli faktörlerden biri bu. Tıpkı taksi sıkıntısındaki üzere yani. Yabancı kiracı bulan affetmiyor anlayacağınız.

Talebin yüksekliği, konut arzının kısa vadede talebe karşılık verememesi üzere diğer biroldukca niye de sayabiliriz.

Lakin burada bir diğer problem daha var. Bahsin son periyotta en az tartışılan boyutlarından biri.

Malumunuz bilhassa TÜİK’in deklare ettiğı enflasyon oranları konusunda hiç birimiz tatmin olmuyoruz. Maaş artırımları yaklaştığında TÜİK enflasyonu baz alınarak yapılarak artırımlar canımızı sıkıyor.

Bu durum yalnızca çalışanlar için sorun olmuyor. beraberinde konut sahipleri ile kiracılar içinde da bu niçinle önemli uyuşmazlıkların baş göstermeye başladığı haberleri artmaya başladı!

Sorun ise şu.

Biliyorsunuz kira artırımlarında yasal hudut, TÜİK tarafınca açıklanan yıllık tüketici fiyatları enflasyonu. Yani bu ay kirasını arttıracak bir kişi için azamî oran %18,95! Önümüzdeki ay da bir daha enflasyondaki gelişmelere bağlı olarak yıllık TÜFE değişimi.

Mesken sahipleri de bu enflasyonun gerçekleri yansıtmadığını ve daha fazla artırım yapılmasını talep ediyor. Bu da evsahipleri ve kiracılar içinde önemli bir uyuşmazlık kaynağına dönüşmüş durumda.

Mesken sahiplerinin konutun bulunduğu semte nazaran bu mevzuda epeyce daha ısrarcı olduğunu da duyuyoruz. Hatta kiracının konuttan ayrılması durumunda bir daha sonraki kiracının fazlaca daha yüksek fiyata oturacak olması ihtimali de konut sahiplerinin elini güçlendiren bir koza dönüşüyor.

Gerçi TÜİK’in bir daha kendi deklare ettiğı sayılara bakarsanız durum hiç bu biçimde değil.

TÜİK’e nazaran İstanbul, Ankara, İzmir ve Türkiye genelinde son beş yıldır kiralardaki artış TÜFE’nin hayli altında kalmış. Hatta TÜİK’e nazaran Türkiye genelinde geçtiğimiz Temmuz ayında konut kiralarının artışı tüketici enflasyonunun neredeyse 8 puan altında!

Bu fark İstanbul’da %9’a kadar çıkmış.

Yani Temmuz ayı enflasyonu %18,95 iken konut kiralarının TÜİK’e nazaran konut kiralarının artışı İstanbul’da yıllık %10,03 olmuş. Bu yüksek fark, 2021 yılının başından bu yana da devam ediyor.

Yani TÜİK’e bakılırsa kira artışlarında hiç de o denli tespit edilebilen bir astronomik artış yok. Aksine kira artırımları enflasyonun sıradan altında kalıyor!!!

Kiralarda durum buyken konut meblağlarında ise tam aksisi. TCMB tarafınca yayınlanan konut fiyat endeksine nazaran konut fiyatları yıllık enflasyondan neredeyse 10-15 puan daha yüksek. Yani aylara göre değişse de geçtiğimiz yılın birinci yarısına göre yıllık artış %30 ötüründa.

Yani TÜİK ile TCMB’nin dataları içinde da bir mantık sorunu var.

Satarken bir yıl evvelkine nazaran epey daha değerliye satan konut sahipleri, kiraladıklarında epeyce daha düşük kira artışlarına razı oluyorlar.

Ben de anlamadım, anlayan beri gelsin!

SON KELAM: 30 Ağustos Zafer Bayramımız kutlu olsun!