Merkezin ‘dolar’ düzenlemesi ne manaya geliyor?

Professional

New member
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) döviz satışları ve dövize endeksli mevduat sistemiyle birlikte geçen hafta Türk lirası (TL) kıymet kazansa da bu hafta döviz kuru karşısında düşüş yaşıyor. Dün yüzde 6’nın üzerinde yükselen döviz kurları, bu sabah yüzde 3 civarında yükselişle başladı.

Merkez Bankası’ndan ise dövizde yatırımı olanların TL’ye geçmelerinin sağlanması hedefiyle yeni bir karar geldi. Yeni adımla, bankanın döviz mevduat hesabı tutmasını banka için daha masraflı hale getiriyor ve bankaların vatandaşı TL’ye geçmesi için teşvik etmesini sağlıyor.


Sözcü’den Gamze Bal, Merkez’in bu adımının ne manaya geldiğini Bilgi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Cem Başlevent, Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan ve Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir’e sordu.

YÜZDE 14 FAİZ/NEMA ÖDENMESİ KARARI

TCMB tarafınca bankalara gönderilen yazıya nazaran, döviz tevdiat hesapları ile döviz cinsi iştirak fonu hesaplarından vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülen meblağ, Türkiye’de uygulanan en yüksek mecburî karşılık oranı (yüzde 8) ile çarpılarak iki katına çıkarıldı.


Bu kapsamda Merkez bankası, dövizden liraya çevrilen mevduatlarla ilgili olarak zarurî karşılıkların bir kısmına yüzde 14 (bir haftalık repo faizi) oranında daha yüksek bir nema ödeyecek.

TCMB, 2020 sonunda sıfırlanan döviz kurul oranlarını dövizden TL’ye dönüşün aşikâr bir oranın altında kalanlar için bariz artırdı. TCMB nezdindeki mecburî karşılık ve ihbarlı döviz mevduat hesaplarında döviz olarak tutulan kısmına ait olarak dolar ve euro cinsinde yıllık yüzde 1.5 oranında komite getirildi.


Döviz mevduatlarının yüzde 10’unu 21 Ocak 2022’ye kadar, yüzde 20’sini 18 Mart 2022’ye kadar çeviren bankalar, 2022 sonuna kadar yeni kuruldan muaf olacak.

Dövizden liraya çevrilen meblağ zarurî karşılıklardan muaf tutulacak.

Prof. Dr. Cem Başlevent

VATANDAŞI TL’YE İKNA GAYRETİ

Prof. Dr. Cem Başlevent, Merkez Bankası’nın son adımıyla bankaların müşterilerini TL’ye dönmeleri için ikna etmeye zorladığını, bunun için de bankalara 3 hafta üzere kısa bir süre verdiğini aktardı.

“Kur muhafazalı mevduat eserinin başarılı olması için halihazırda Türk lirasında olan mudilerin ikna edilmesi kâfi değil” diyen Prof. Dr. Başlevent, “Döviz kurlarının faiz artırmadan dizginlenebilmesi için şu anda dövizde yatırımı olan bireylerin de TL’ye geçmelerinin sağlanması gerek. Merkez Bankası son sonucuyla bankaları müşterilerini TL’ye dönmeleri için ikna etmeye zorluyor. Bunun için de bankalara 3 hafta üzere kısa bir süre veriyor” dedi.


“Önümüzdeki günlerde bankaların dövizden TL’ye geçenlere cazip faiz oranları sunmaları beklenebilir” diyen Başlevent, “Döviz-TL dönüşümü için niye bu kadar telaşlı olunduğu ise merak konusu. Muhtemelen ocak ayında, yüksek enflasyon-düşük siyaset faizi ortamında işlerin zorlaşacağı öngörülüyor” değerlendirmesinde bulundu.