Professional
New member
Kiralık mesken arzı azalıp, talep artınca fiyatlar süratle yükseldi. Kiralardaki artışı goren kimi mesken sahipleri yasal hududun üzerinde artırım talep eder oldu. Lakin konut sahiplerinin istedikleri oranda fiyat artışı yapması mümkün değil. Konut pahasındaki yükselişi münasebet göstererek kiraya artırım yapmak isteyen konut sahibinin de kiralamanın üzerinden 5 yıl geçmeden ve mahkeme yoluna gitmeden Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) 12 aylık ortalamaları üzerinde artış yapma hakkı bulunmuyor. TED Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şebnem Akipek, koronavirüs salgını sürecinde inşaat imalindeki yavaşlama niçiniyle emlak fiyatlarında artış yaşandığını söylemiş oldu. Artan taleple kira bedellerinde de yükseliş görüldüğüne dikkati çeken Akipek, Borçlar Kanunu’na hem kira bedelinin belirlenmesi tıpkı vakitte kira kontratlarının bitmiş oldurilmesine ait birtakım kararlar bulunduğunu tabir etti.
TÜFE ORTALAMASI
Akipek, kira bedelinin TÜFE’nin 12 aylık ortalamalarına nazaran artırılabileceğini vurgulayarak şöyleki devam etti: “Ağustos ayı prestijiyle bu oran yüzde 15,15. Bu ay kira bedeli belirleyeceksem, TÜFE’deki 12 aylık artış oranı olan yüzde 15.15’i geçmemem gerekiyor. Şayet bir kira kontratı 10 yıldan uzun müddettir devam ediyorsa, kiraya veren 10 yıllık müddet sonunda, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden 3 ay evvel bildirimde bulunmak şartıyla rastgele bir sebep vermeden mukaveleye son verebiliyor. Bu kanun kararı kullanılarak hayli sayıda tahliye davaları açılıyor. Bu yıl bu cins tahliyelerde büyük bir artış var. Kiraya veren, bu karara dayanarak 10 yılı dolmuş kontratlardaki kiracılarını çıkarıp daha yüksek bedellerle bir daha kiraya veriyor. Bu yıl kiralar epeyce arttığı için bu haktan yararlanan konut sahiplerinin sayısı da arttı. Aksi biçimde ‘evi boşalt’ diye bir durum kelam konusu olamaz.”
KIYMET ARTIŞI
Akipek, kanunda yer alan bir başka kıymetli düzenlemeye de işaret ederek, mesken sahiplerinin 5 yılda bir kira bedelinin rayiç bedel oranında hâkim tarafınca belirlenmesini isteme hakkı bulunduğunu lisana getirdi. Konut kıymetinin yıllar ortasında metro, üniversite üzere yatırımlar niçiniyle artabildiğini belirten Akipek, “Ev sahibi dava açarsa, kira, TÜFE artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedellerine bakılırsa hakkaniyete uygun biçimde belirlenebilir. O bölge epeyce geliştiyse, hâkim hakkaniyete uygun biçimde TÜFE üzerinde artış yapabiliyor lakin bu 5 yılda bir istenebilir. Kelam konusu davalar sulh hukuk mahkemelerinde görülüyor” diye konuştu.
YÜZDE 35’E VARAN ARTIŞ
Türkiye Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu Lideri Hacı Ali Taylan da kiralarda yüksek oranlı artışlar görüldüğünü bildirdi. Kiralardaki artışın gelirdeki yükselişle yanlışsız orantılı olmaması niçiniyle ailelerin zorluk yaşadığını vurgulayan Taylan, “Kiralama da bir gereksinim. Bu niçinle mecburen kelam konusu bedeller kabul ediliyor. Bölgelere ve semte nazaran değişmekle birlikte kira bedellerinde yüzde 15 ile yüzde 35 içinde artış var” dedi.
TÜFE ORTALAMASI
Akipek, kira bedelinin TÜFE’nin 12 aylık ortalamalarına nazaran artırılabileceğini vurgulayarak şöyleki devam etti: “Ağustos ayı prestijiyle bu oran yüzde 15,15. Bu ay kira bedeli belirleyeceksem, TÜFE’deki 12 aylık artış oranı olan yüzde 15.15’i geçmemem gerekiyor. Şayet bir kira kontratı 10 yıldan uzun müddettir devam ediyorsa, kiraya veren 10 yıllık müddet sonunda, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden 3 ay evvel bildirimde bulunmak şartıyla rastgele bir sebep vermeden mukaveleye son verebiliyor. Bu kanun kararı kullanılarak hayli sayıda tahliye davaları açılıyor. Bu yıl bu cins tahliyelerde büyük bir artış var. Kiraya veren, bu karara dayanarak 10 yılı dolmuş kontratlardaki kiracılarını çıkarıp daha yüksek bedellerle bir daha kiraya veriyor. Bu yıl kiralar epeyce arttığı için bu haktan yararlanan konut sahiplerinin sayısı da arttı. Aksi biçimde ‘evi boşalt’ diye bir durum kelam konusu olamaz.”
KIYMET ARTIŞI
Akipek, kanunda yer alan bir başka kıymetli düzenlemeye de işaret ederek, mesken sahiplerinin 5 yılda bir kira bedelinin rayiç bedel oranında hâkim tarafınca belirlenmesini isteme hakkı bulunduğunu lisana getirdi. Konut kıymetinin yıllar ortasında metro, üniversite üzere yatırımlar niçiniyle artabildiğini belirten Akipek, “Ev sahibi dava açarsa, kira, TÜFE artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedellerine bakılırsa hakkaniyete uygun biçimde belirlenebilir. O bölge epeyce geliştiyse, hâkim hakkaniyete uygun biçimde TÜFE üzerinde artış yapabiliyor lakin bu 5 yılda bir istenebilir. Kelam konusu davalar sulh hukuk mahkemelerinde görülüyor” diye konuştu.
YÜZDE 35’E VARAN ARTIŞ
Türkiye Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu Lideri Hacı Ali Taylan da kiralarda yüksek oranlı artışlar görüldüğünü bildirdi. Kiralardaki artışın gelirdeki yükselişle yanlışsız orantılı olmaması niçiniyle ailelerin zorluk yaşadığını vurgulayan Taylan, “Kiralama da bir gereksinim. Bu niçinle mecburen kelam konusu bedeller kabul ediliyor. Bölgelere ve semte nazaran değişmekle birlikte kira bedellerinde yüzde 15 ile yüzde 35 içinde artış var” dedi.