Professional
New member
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın direktifi ile yatırım ortamını canlandırmak için üçüncü defa faiz indirimine gitmesi, daha evvelki periyotlarda faiz indirimi talep eden fakat şu an yaşanan kur krizi sebebi ile borç yükü ve maliyetleri rekor derecede artan iş dünyasında giderek büyüyen bir reaksiyonla karşılanıyor. Erdoğan, faiz indirimi ile yatırımların önünün açılacağını savunsa da, şirketler yatırım yapmak bir yana, 2022’de oluşacak yeni ziyanları aşamamaktan kaygılı.
Bilhassa iş dünyasında sağ siyasetin kalesi sayılan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) uzun yıllardır takviye verdiği hükümet siyasetlerine yüksek sesle karşı çıkmaya başladı. Edinilen bilgilere göre iktisat siyasetlerine ait TOBB ortasında rahatsızlık giderek artarken, ülke genelinde yaklaşık 1,5 milyon şirket sahibini temsil eden oda ve borsa liderleri iktisatta alınan yanlış kararlara yönelik yansılarını daha sık gösterecek.
TOBB LİDERİ CHP İLE GÖRÜŞTÜ
Son senelerda Erdoğan idaresine verdiği takviyeyle öne çıkan TOBB Lideri Rıfat Hisarcıklıoğlu, faiz indirimleri daha sonrasında özel kesimde yaşanan kahırlara reaksiyon göstermişti. Ekim ayı sonunda “reel dal tedirgin” açıklaması yapan TOBB Lideri, 15 Kasım’da ise Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) önderi Kemal Kılıçdaroğlu ve takımı ile özel bir görüşme gerçekleştirmişti. halbuki bundan birkaç yıl evvel Kılıçdaroğlu ile Hisarcıklıoğlu içinde “hükümete destek” tartışması yaşanmıştı. CHP önderi Kılıçdaroğlu, Mayıs 2016’da yaptığı bir genel konsey konuşmasında TOBB’u hükümete kayıtsız kuralsız takviye vermekle eleştirmiş ve “TÜSİAD kadar yürekli olamadınız” demişti. Hisarcıklıoğlu da cevap olarak, “Türkiye’de ana muhalefet boşluğu var lakin ben ana muhalefet başkanı değilim” diye konuşmuştu.
İTO LİDERİ: BAĞ ZAYIFLADI
Bugüne kadar Erdoğan idaresindeki iktisat siyasetlerini şartsız destekleyen, yaptığı yazılı açıklamalarla iktisatta atılan her adımı birinci öven isim olarak öne çıkan Türkiye’nin en büyük ticaret odası olan İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) lideri Şekib Avdagiç de son faiz 0indiriminin akabinde iş dünyasında Erdoğan’ı eleştirenler kervanına katıldı.
Ekim ayında gerçekleştirilen 200 baz puanlık faiz indirimi daha sonrasında “TCMB’nin 200 baz puanlık faiz indirim sonucu, yatırım ve ticaret yapmak isteyenleri ferahlatma önceliğini ortaya koyuyor” diyen Avdagiç, son indirimin akabinde ise Twitter hesabı üzerinden piyasa dinamikleri ile TCMB faizi içindeki bağın giderek zayıfladığını söylemiş oldu. Avdagiç, “Döviz kurlarının ihracat açısından rekabetçi kur hududunu aştığını, faiz indirimlerinin bankaların rotatif ve taksitli kredilerine yansımadığını ve kredilere ulaşımda sorunun devam ettiğini görüyoruz” sözlerini kullandı.
ÜRETİCİ KENTLER RAHATSIZ
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, döviz kurlarının da tesiriyle cari süreçlerde olumlu bir seyir izlendiğini belirterek, Türkiye’nin son iki ayda cari fazla verdiğine dikkat çekmişti. Yılsonunda cari açığın Orta Vadeli Program’da (OVP) öngörülen 21 milyar doların altında gerçekleşeceğine inandıklarını kaydeden Bakan Muş, gayelerinin cari açık problemini ülke gündeminden kalıcı olarak çıkarmak olduğunu vurgulamıştı. Lakin iş dünyası temsilcilerine göre, ihracatta yaşanan artış kalıcı değil, sadece süreksiz bir rahatlama sağlayacak.
‘BEKLENEN SIÇRAMA OLMAYABİLİR’
Türkiye’nin en değerli sanayi merkezlerinden biri olan Kocaeli’nin Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Ayhan Zeytinoğlu, “Son 2 aydır ihracat rekoru kırsak da, ihracatta beklenen sıçramanın olacağından şüpheliyim” dedi. Deutsche Welle’den Aram Ekin Duran’ın haberine bakılırsa, Kurların artması ile sermaye malı ithalatında azalma yaşanmaya başladığına dikkat çeken Zeytinoğlu, “Belki şu an bu sayede cari açık düşüyor lakin bu gelecekte büyüyemeyeceğiz manasına da geliyor” diye konuşuyor.
‘KAR DEĞİL ZİYAN ETTİK’
Anadolu’nun önde gelen üretim ve ihracat merkezlerinden biri olan Kahramanmaraş’ın Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Şahin Balcıoğlu da faiz indirimi siyasetine reaksiyon gösteren isimlerden biri. Ticareti ve yatırımları canlandırmak gayesiyle faiz indirimi yapmanın gerçek bir karar olduğunu lakin gelinen noktada faiz indirimlerinden kar değil ziyan ettiklerini söz eden Balcıoğlu, “Geldiğimiz noktada, 10 kuruş kazanırken, 20 kuruş kaybediyorsak bu hesap bize fazlaca faydalı gelmedi” diyor.
Başta sanayi firmaları olmak üzere neredeyse tüm şirketlerin epey borçlu olduğuna işaret eden Balcıoğlu, “Biz makinalarımızı euro ile, pamuk ve çelik üzere hammaddelerimizi dolarla alıyoruz. Biz bunlardan kar edebileceğimiz yerde, faiz indiriminden net olarak ziyan ettik” diye konuşuyor.
BANKALAR DA ŞİKAYET EDİYOR
Sadece özel dal değil, finans bölümü de faiz indirimi sürecinin yarattığı kur krizi ve güvensizlikten şikayetçi. Türkiye’nin en büyük özel sermayeli bankası olan Türkiye İş Bankası’nın genel müdürü Hakan Ortan, geçtiğimiz günlerde katıldığı bir tv programında faizi indirmenin kuru ve enflasyonu “başıboş” bırakmak manasına geldiğini söylemiş oldu ve “Bizim meselemiz enflasyon beklentilerinin, enflasyonun bozulması ve denetim altına alınmasının güçleşmesi” diye konuştu.
YATIRIMLARDA ARTIŞ YOK
Faiz indirimleri, ekonomiyi düze çıkarması beklenen özel bölüm yatırımlarında da dilek edilen artışı sağlamıyor. Geçtiğimiz günlerde Türkiye iş dünyasının en tesirli örgütlerinden TÜSİAD’ın lideri Simone Kaslowski, üst üste gerçekleştirilen faiz indirimleriyle Türkiye’nin önüne gelen fırsatları kaçırdığını savunarak, “Piyasayı canlandırmanın yolunun maalesef yalnızca faizi düşürerek olamayacağını artık hepimiz görmüş olmalıyız” açıklaması yapmıştı.
ERDOĞAN ‘SİZ NASIL İNSANSINIZ?’ DEMİŞTİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan da iş dünyasında yeni yatırım iştahının olmamasını TÜSİAD’ı amaca koyarak eleştirmiş ve “Siz nasıl insansınız? Sen işadamıysan yatırımdan yanaysan işte size kredi. Alın krediyi ve yatırımı yapın. Ben sizden yatırım, istihdam, üretim, ihracat istiyorum. bu biçimde kaçıyorlar. Bunlar nasıl iş adamı? daha sonra bize sallıyorlar. İstediğiniz kadar sallayın tutmaz” demişti.
‘ŞİRKETLER 2022 BÜTÇELERİNİ HAZIRLAYAMIYOR’
Erdoğan’ın kelamlarına rağmen, iş dünyası temsilcileri yatırım yapabilmek için gerekli şartlardan giderek uzaklaşıldığı görüşünde. Türkiye genelinde 30 federasyon, 276 dernek üzerinden 40 bine yakın şirketi bünyesinde barındıran Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) da faiz indirimlerindeki ısrara karşı sesini daha fazla yükseltiyor. Türkiye’de toplanan kurumlar vergisinin yüzde 86’sını, dış ticaretinin yüzde 83’ünü sağlayan üyeleri ismine konuşan TÜRKONFED Lideri Orhan Turan, “Faizi-enflasyonu indirmekle uğraşacağımıza, riskleri azaltmaya odaklanmalıyız” dedi.
Şirketlerin kurdaki meçhullükten dolayı 2022 bütçesi hazırlayamadıklarına işaret eden Turan, şu görüşleri lisana getirdi:
“Geçen yıl yüzde 7,5 ile borçlanırken, bu yıl borçlanma oranı yüzde 20’lere çıktı. Gelecek yıl kaça borçlanacağımızı iş dünyası olarak önbakılırsamiyoruz. Bu da sanayicideki yatırım iştahının kırılmasına niye oluyor. İş dünyamız bu süreçten hem finansman hem rekabetçilik açısından makus etkileniyor. Artık faizi ve enflasyonu indirmekle uğraşacağımıza risklerini azaltmaya odaklanmamız lazım.”
Bilhassa iş dünyasında sağ siyasetin kalesi sayılan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) uzun yıllardır takviye verdiği hükümet siyasetlerine yüksek sesle karşı çıkmaya başladı. Edinilen bilgilere göre iktisat siyasetlerine ait TOBB ortasında rahatsızlık giderek artarken, ülke genelinde yaklaşık 1,5 milyon şirket sahibini temsil eden oda ve borsa liderleri iktisatta alınan yanlış kararlara yönelik yansılarını daha sık gösterecek.
TOBB LİDERİ CHP İLE GÖRÜŞTÜ
Son senelerda Erdoğan idaresine verdiği takviyeyle öne çıkan TOBB Lideri Rıfat Hisarcıklıoğlu, faiz indirimleri daha sonrasında özel kesimde yaşanan kahırlara reaksiyon göstermişti. Ekim ayı sonunda “reel dal tedirgin” açıklaması yapan TOBB Lideri, 15 Kasım’da ise Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) önderi Kemal Kılıçdaroğlu ve takımı ile özel bir görüşme gerçekleştirmişti. halbuki bundan birkaç yıl evvel Kılıçdaroğlu ile Hisarcıklıoğlu içinde “hükümete destek” tartışması yaşanmıştı. CHP önderi Kılıçdaroğlu, Mayıs 2016’da yaptığı bir genel konsey konuşmasında TOBB’u hükümete kayıtsız kuralsız takviye vermekle eleştirmiş ve “TÜSİAD kadar yürekli olamadınız” demişti. Hisarcıklıoğlu da cevap olarak, “Türkiye’de ana muhalefet boşluğu var lakin ben ana muhalefet başkanı değilim” diye konuşmuştu.
İTO LİDERİ: BAĞ ZAYIFLADI
Bugüne kadar Erdoğan idaresindeki iktisat siyasetlerini şartsız destekleyen, yaptığı yazılı açıklamalarla iktisatta atılan her adımı birinci öven isim olarak öne çıkan Türkiye’nin en büyük ticaret odası olan İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) lideri Şekib Avdagiç de son faiz 0indiriminin akabinde iş dünyasında Erdoğan’ı eleştirenler kervanına katıldı.
Ekim ayında gerçekleştirilen 200 baz puanlık faiz indirimi daha sonrasında “TCMB’nin 200 baz puanlık faiz indirim sonucu, yatırım ve ticaret yapmak isteyenleri ferahlatma önceliğini ortaya koyuyor” diyen Avdagiç, son indirimin akabinde ise Twitter hesabı üzerinden piyasa dinamikleri ile TCMB faizi içindeki bağın giderek zayıfladığını söylemiş oldu. Avdagiç, “Döviz kurlarının ihracat açısından rekabetçi kur hududunu aştığını, faiz indirimlerinin bankaların rotatif ve taksitli kredilerine yansımadığını ve kredilere ulaşımda sorunun devam ettiğini görüyoruz” sözlerini kullandı.
ÜRETİCİ KENTLER RAHATSIZ
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, döviz kurlarının da tesiriyle cari süreçlerde olumlu bir seyir izlendiğini belirterek, Türkiye’nin son iki ayda cari fazla verdiğine dikkat çekmişti. Yılsonunda cari açığın Orta Vadeli Program’da (OVP) öngörülen 21 milyar doların altında gerçekleşeceğine inandıklarını kaydeden Bakan Muş, gayelerinin cari açık problemini ülke gündeminden kalıcı olarak çıkarmak olduğunu vurgulamıştı. Lakin iş dünyası temsilcilerine göre, ihracatta yaşanan artış kalıcı değil, sadece süreksiz bir rahatlama sağlayacak.
‘BEKLENEN SIÇRAMA OLMAYABİLİR’
Türkiye’nin en değerli sanayi merkezlerinden biri olan Kocaeli’nin Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Ayhan Zeytinoğlu, “Son 2 aydır ihracat rekoru kırsak da, ihracatta beklenen sıçramanın olacağından şüpheliyim” dedi. Deutsche Welle’den Aram Ekin Duran’ın haberine bakılırsa, Kurların artması ile sermaye malı ithalatında azalma yaşanmaya başladığına dikkat çeken Zeytinoğlu, “Belki şu an bu sayede cari açık düşüyor lakin bu gelecekte büyüyemeyeceğiz manasına da geliyor” diye konuşuyor.
‘KAR DEĞİL ZİYAN ETTİK’
Anadolu’nun önde gelen üretim ve ihracat merkezlerinden biri olan Kahramanmaraş’ın Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Şahin Balcıoğlu da faiz indirimi siyasetine reaksiyon gösteren isimlerden biri. Ticareti ve yatırımları canlandırmak gayesiyle faiz indirimi yapmanın gerçek bir karar olduğunu lakin gelinen noktada faiz indirimlerinden kar değil ziyan ettiklerini söz eden Balcıoğlu, “Geldiğimiz noktada, 10 kuruş kazanırken, 20 kuruş kaybediyorsak bu hesap bize fazlaca faydalı gelmedi” diyor.
Başta sanayi firmaları olmak üzere neredeyse tüm şirketlerin epey borçlu olduğuna işaret eden Balcıoğlu, “Biz makinalarımızı euro ile, pamuk ve çelik üzere hammaddelerimizi dolarla alıyoruz. Biz bunlardan kar edebileceğimiz yerde, faiz indiriminden net olarak ziyan ettik” diye konuşuyor.
BANKALAR DA ŞİKAYET EDİYOR
Sadece özel dal değil, finans bölümü de faiz indirimi sürecinin yarattığı kur krizi ve güvensizlikten şikayetçi. Türkiye’nin en büyük özel sermayeli bankası olan Türkiye İş Bankası’nın genel müdürü Hakan Ortan, geçtiğimiz günlerde katıldığı bir tv programında faizi indirmenin kuru ve enflasyonu “başıboş” bırakmak manasına geldiğini söylemiş oldu ve “Bizim meselemiz enflasyon beklentilerinin, enflasyonun bozulması ve denetim altına alınmasının güçleşmesi” diye konuştu.
YATIRIMLARDA ARTIŞ YOK
Faiz indirimleri, ekonomiyi düze çıkarması beklenen özel bölüm yatırımlarında da dilek edilen artışı sağlamıyor. Geçtiğimiz günlerde Türkiye iş dünyasının en tesirli örgütlerinden TÜSİAD’ın lideri Simone Kaslowski, üst üste gerçekleştirilen faiz indirimleriyle Türkiye’nin önüne gelen fırsatları kaçırdığını savunarak, “Piyasayı canlandırmanın yolunun maalesef yalnızca faizi düşürerek olamayacağını artık hepimiz görmüş olmalıyız” açıklaması yapmıştı.
ERDOĞAN ‘SİZ NASIL İNSANSINIZ?’ DEMİŞTİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan da iş dünyasında yeni yatırım iştahının olmamasını TÜSİAD’ı amaca koyarak eleştirmiş ve “Siz nasıl insansınız? Sen işadamıysan yatırımdan yanaysan işte size kredi. Alın krediyi ve yatırımı yapın. Ben sizden yatırım, istihdam, üretim, ihracat istiyorum. bu biçimde kaçıyorlar. Bunlar nasıl iş adamı? daha sonra bize sallıyorlar. İstediğiniz kadar sallayın tutmaz” demişti.
‘ŞİRKETLER 2022 BÜTÇELERİNİ HAZIRLAYAMIYOR’
Erdoğan’ın kelamlarına rağmen, iş dünyası temsilcileri yatırım yapabilmek için gerekli şartlardan giderek uzaklaşıldığı görüşünde. Türkiye genelinde 30 federasyon, 276 dernek üzerinden 40 bine yakın şirketi bünyesinde barındıran Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) da faiz indirimlerindeki ısrara karşı sesini daha fazla yükseltiyor. Türkiye’de toplanan kurumlar vergisinin yüzde 86’sını, dış ticaretinin yüzde 83’ünü sağlayan üyeleri ismine konuşan TÜRKONFED Lideri Orhan Turan, “Faizi-enflasyonu indirmekle uğraşacağımıza, riskleri azaltmaya odaklanmalıyız” dedi.
Şirketlerin kurdaki meçhullükten dolayı 2022 bütçesi hazırlayamadıklarına işaret eden Turan, şu görüşleri lisana getirdi:
“Geçen yıl yüzde 7,5 ile borçlanırken, bu yıl borçlanma oranı yüzde 20’lere çıktı. Gelecek yıl kaça borçlanacağımızı iş dünyası olarak önbakılırsamiyoruz. Bu da sanayicideki yatırım iştahının kırılmasına niye oluyor. İş dünyamız bu süreçten hem finansman hem rekabetçilik açısından makus etkileniyor. Artık faizi ve enflasyonu indirmekle uğraşacağımıza risklerini azaltmaya odaklanmamız lazım.”