Professional
New member
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Lideri Sinan Öncel, perakende dalının yeni bir kapanmayı kaldıracak gücünün olmadığını belirterek, koronavirüse karşı çift doz aşı yaptırmayanların 1 Eylül’den itibaren toplu alanlara girişlerine kısıtlama getirilmesi daveti yaptı.
Perakende kesiminin yeni bir kapanmayı kaldıracak gücünün olmadığını vurgulayan BMD Lideri Sinan Öncel, “Bilim insanlarının ısrarla vurguladığı üzere aşı pandemi ile uğraşta en tesirli tahlil. Çift doz aşı yaptırmayanların 1 Eylül’den itibaren toplu alanlara girişlerine kısıtlama getirilmeli” diye konuştu.
Pandemi kısıtlamalarının büsbütün kaldırıldığı Temmuz ayında alışverişte yaşanan canlılık perakende kesimi için büyük moral oldu. Salgın periyodunun hasarını onarmak için piyasalardaki canlılığın devam etmesini isteyen perakendeciyi bir daha kapanma riski endişelendiriyor.
“EN ÂLÂ AY TEMMUZ”
Bloomberg’in haberine nazaran, kesimin yeni bir kapanmayı kaldıracak gücü olmadığı vurgulandı.
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Lideri Sinan Öncel, çift doz aşı yaptırmayanlara karşı acil yaptırım uygulanması gerektiğini söylemiş oldu.
Sinan Öncel, perakende kesiminde 17 Mayıs’ta kısmi açılmayla başlayan canlanmanın tam olağanlaşmaya geçilen Temmuz’da artarak devam ettiğini bildirdi. Kurban Bayramı alışverişi, tatil dönemi ve turist sayısındaki artışın da tesiriyle Temmuz’un perakendeci açısından pandeminin başından bu yana en güzel ay olduğuna dikkat çeken Öncel, şöyleki devam etti:
“Temmuz anketimizde markalarımızın dörtte üçü, Temmuz’da cirolarını geçen yılın tıpkı ayına bakılırsa iki kat yahut daha da fazla arttırdığını beyan etti. Yani aşılama ve tam açılma bölüme güzel geldi. Temmuz ayındaki canlılık yaraları sarmada kıymetli olmakla birlikte kâfi değil.
“GİYİM PERAKENDESİ AĞIR HASAR GÖRDÜ”
Pandemi ile geçen 15 – 16 ayı değerlendirdiğimizde besin dışı perakende ve bilhassa giysi perakendesi ağır hasar gördü. Geçen yıl dalın kredi borcu yüzde 35 arttı. Biz kaynak israfı yapmadan borçlarımızı ödemek istiyoruz. Bu niçinle canlılığın devam etmesi gerekiyor. Ne yazık ki hadise ve vefat sayılarındaki artış bizi hem üzüyor tıpkı vakitte kapanma riski niçiniyle endişelendiriyor.
Zira dalın yeni bir kapanmayı kaldıracak gücü yok. Bu niçinle keyfi olarak aşı yaptırmak istemeyenler için zorlayıcı tedbirlerin alınması gerekiyor. Çift doz aşı olmayanların 1 Eylül’den itibaren toplu alanlara girişlerine kısıtlama getirilmeli.”
Sinan Öncel, Temmuz’da bir ölçü gerileme olmakla bir arada BMD üyelerinin ortalamada yarısının toplam cirolarının en az yüzde 10’unu e-ticaretten elde ettiğini kelamlarına ekledi.
“İŞSİZLİK SAYILARI İZAHA MUHTAÇ”
İktisatta dikkat çeken bir öteki gelişme de TÜİK’in deklare ettiğı işsizlik sayıları oldu.
İşsizlik, salgın sınırlamalarının azaltıldığı haziranda bundan evvelki aya göre 2,5 puan gerileyerek yüzde 10.6’ya düşerken, atıl işgücü 4,7 puan azalarak yüzde 22.4 oldu.TÜİK tarafınca Ocak ayından bu yana yeni sisteme göre açıklanan işgücü istatistiklerine bakılırsa, haziran ayında Türkiye genelinde 15 ve daha üst yaşlarındaki şahıslarda işsiz sayısı bundan evvelki aya göre 823 bin kişi azalarak yaklaşık 3,4 milyon oldu. Bilgilere nazaran, isdihdam edilenlerin sayısı Haziran ayında bundan evvelki aya nazaran 602 bin kişi artarak 28.586 milyon kişi, istihdam oranı ise 0.9 puanlık artış ile yüzde 44.9 oldu.
“HAYATIN OLAĞAN AKIŞINA AYKIRI”
Fakat TÜİK bilgileri tartışmaları da birlikteinde getirdi. “Bu datalar izaha muhtaçtır” diyen Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), istihdam artışının gerçek sebebinin yeni istihdam yaratılmasından daha epey pandemi ödeneklerinden yararlananların (kısa çalışma, nakdi fiyat desteği) bir kısmının Haziran 2021’de işlerine dönmeleri yahut tam çalışmaya başlamaları olduğunun söylenebileceğini öne sürdü.
Kayıtlı işsiz sayısı ve işsizlik ödeneği müracaatları artarken işsiz sayısının azalmasının tartışmalı olduğu vurgulanan raporda, “Ekonominin tam olarak açıldığı Haziran 2021’de işgücünde 222 bin kişilik azalma hayatın olağan akışına karşıt gözükmektedir” denildi.
İŞSİZLİK SAYILARI niye DÜŞMÜŞ OLAMAZ?
DİSK-AR, TÜİK datalarına dair soru işaretlerini ve tartışma noktalarını şöyleki sıraladı:
1- Haziran 2021’de salgın kısıtlamalarının kalkması ve iktisadın tam olarak açılması niçiniyle işbaşında olanların sayısının artması beklenir bir durumdur. Fakat buna karşın TÜİK tarafınca açıklanan dar tarifli işsizlik ile istihdam dataları izaha muhtaçtır. TÜİK salgın devrinde uygulanan işten çıkarma yasağı, kısa çalışma ödeneği ve nakdi fiyat takviyesi üzere faktörleri hesaba katmaksızın dar tarifli işsizlik ve istihdam hesaplaması yapmaya devam etmektedir.
2- Haziran 2021’de iktisadın açılmasıyla bir arada vakte bağlı eksik istihdam sayısında bir azalma olması olağandır. Gerçekten Mayıs 2021’de 1 milyon 962 bin olan mevsim tesirinden arındırılmış vakte bağlı eksik istihdam sayısı Haziran 2021’de 691 bin kişi azalarak 1 milyon 271 bine gerilemiştir. Fakat vakte bağlı eksik istihdamdaki bu azalma yeni istihdam yaratılması ve dar tarifli işsizliğin düşmesi manasına gelmemektedir. aslına bakarsanız bu durum halihazırda istihdamda olan şahısların tam vakitli çalışmaya başlamasıdır.
“222 BİN KİŞİLİK İŞ GÜCÜ KAYBI OLDU”
3- TÜİK’e göre Haziran 2021’de, yaz mevsiminde ve iktisadın tam açıldığı bir periyotta, mevsim tesirinden arındırılmış işgücünde 222 bin kişilik bir azalma yaşanmıştır. halbuki beklenen, iktisattaki açılma niçiniyle insanların işgücü piyasasına daha fazla girmesidir. İşgücündeki azalma izaha muhtaçtır ve gerçekçi değildir.
4- TÜİK datalarından yararlanarak yaptığımız hesaplamaya nazaran Mayıs 2021 ve Haziran 2021 içindeki bir aylık periyotta mevsim tesirinden arındırılmış vakte bağlı eksik istihdamdaki azalma 691 bin kişidir. Bu şahısların Haziran 2021’deki tam açılmayla birlikte tam vakitli çalışmaya döndüklerini söylemek mümkündür. TÜİK’e bakılırsa Mayıs 2021 ile Haziran 2021 içindeki bir aylık devirde mevsim tesirinden arındırılmış istihdam artışı 602 bin kişi olarak gerçekleşmiştir. Bu iki data çok birbirine yakındır. Lakin vakte bağlı eksik istihdam kapsamındakiler aslına bakarsan istihdamda kabul edilmektedir. Vakte bağlı eksik istihdamdaki azalma istihdamda bir artış manasına gelmeyecektir. İstihdamdaki artışın niçini vakit bağlı eksik istihdamdaki azalış olamaz. Lakin TÜİK bilgilerinden bu sonuca varıldığını söylemek mümkündür.
5- Öte yandan Mayıs 2021’de pandemi ödeneklerinden yararlananların (kısa çalışma ödeneği, nakdi fiyat dayanağı ve işsizlik ödeneği) sayısı 2 milyon 502 bin şahısken, Haziran 2021’de bu sayı 552 bin kişi azalarak 1 milyon 950 bin bireye düşmüştür. ötürüsıyla 552 bin kişi pandemi ödenekleri almayarak muhtemelen işbaşına dönmüş yahut tam vakitli çalışmaya başlamıştır. O denli anlaşılmaktadır ki istihdamdaki artış ve işsizlikteki azalış yeni yaratılan işlerden kaynaklanmamaktadır.
“YANLIŞ İSTİHDAM DEĞERLENDİRMESİ”
İstihdam artışının niçini daha hayli Haziran’da iktisadın açılması sebebiyle daha evvel vakte bağlı olarak eksik çalışan yahut pandemi ödeneği alanların işbaşına geri dönmesinin yanlış bir formda yeni istihdam olarak değerlendirilmesidir. ötürüsıyla istihdamda net bir artıştan ve yeni işler yaratılmasından kelam etmek güçtür. TÜİK’in sorduğu sorular yahut iştirakçilerin bu sorulara verdiği karşılıklarda istihdamda olma, işbaşında olma, işsiz olma ve iş arama üzere hususların birbirine karışmış olması kuvvetli bir ihtimaldir.
6- Öbür yandan son 1 yılda (Haziran 2020-Haziran 2021) işten çıkarma yasağına karşın 1 milyon 49 bin kişinin işsizlik ödeneğine başvurduğu ve bunlardan 337 bin kişinin ödenek almaya hak kazandığı İŞKUR datalarından görülmektedir.
Tıpkı biçimde İŞKUR’da kayıtlı işsiz sayısı Mayıs 2021’de 2 milyon 893 bin iken Haziran 2021’de 2 milyon 950 bin bireye yükselmiştir. ötürüsıyla datalar bize Mayıs 2021’e bakılırsa ve son 1 yılda kayıtlı işsiz sayısının artmakta olduğunu gösteriyor.
Bilindiği üzere İŞKUR etkin iş arama kanallarından birisidir. Kayıtlı datalarda etkin iş arama kanallarındaki işsiz sayısı artarken TÜİK’e nazaran işsiz sayısının (aktif iş arama kanallarından birine başvuranlar) 823 bin kişi azalması da ayrıyeten izaha muhtaçtır.
Perakende kesiminin yeni bir kapanmayı kaldıracak gücünün olmadığını vurgulayan BMD Lideri Sinan Öncel, “Bilim insanlarının ısrarla vurguladığı üzere aşı pandemi ile uğraşta en tesirli tahlil. Çift doz aşı yaptırmayanların 1 Eylül’den itibaren toplu alanlara girişlerine kısıtlama getirilmeli” diye konuştu.
Pandemi kısıtlamalarının büsbütün kaldırıldığı Temmuz ayında alışverişte yaşanan canlılık perakende kesimi için büyük moral oldu. Salgın periyodunun hasarını onarmak için piyasalardaki canlılığın devam etmesini isteyen perakendeciyi bir daha kapanma riski endişelendiriyor.
“EN ÂLÂ AY TEMMUZ”
Bloomberg’in haberine nazaran, kesimin yeni bir kapanmayı kaldıracak gücü olmadığı vurgulandı.
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Lideri Sinan Öncel, çift doz aşı yaptırmayanlara karşı acil yaptırım uygulanması gerektiğini söylemiş oldu.
Sinan Öncel, perakende kesiminde 17 Mayıs’ta kısmi açılmayla başlayan canlanmanın tam olağanlaşmaya geçilen Temmuz’da artarak devam ettiğini bildirdi. Kurban Bayramı alışverişi, tatil dönemi ve turist sayısındaki artışın da tesiriyle Temmuz’un perakendeci açısından pandeminin başından bu yana en güzel ay olduğuna dikkat çeken Öncel, şöyleki devam etti:
“Temmuz anketimizde markalarımızın dörtte üçü, Temmuz’da cirolarını geçen yılın tıpkı ayına bakılırsa iki kat yahut daha da fazla arttırdığını beyan etti. Yani aşılama ve tam açılma bölüme güzel geldi. Temmuz ayındaki canlılık yaraları sarmada kıymetli olmakla birlikte kâfi değil.
“GİYİM PERAKENDESİ AĞIR HASAR GÖRDÜ”
Pandemi ile geçen 15 – 16 ayı değerlendirdiğimizde besin dışı perakende ve bilhassa giysi perakendesi ağır hasar gördü. Geçen yıl dalın kredi borcu yüzde 35 arttı. Biz kaynak israfı yapmadan borçlarımızı ödemek istiyoruz. Bu niçinle canlılığın devam etmesi gerekiyor. Ne yazık ki hadise ve vefat sayılarındaki artış bizi hem üzüyor tıpkı vakitte kapanma riski niçiniyle endişelendiriyor.
Zira dalın yeni bir kapanmayı kaldıracak gücü yok. Bu niçinle keyfi olarak aşı yaptırmak istemeyenler için zorlayıcı tedbirlerin alınması gerekiyor. Çift doz aşı olmayanların 1 Eylül’den itibaren toplu alanlara girişlerine kısıtlama getirilmeli.”
Sinan Öncel, Temmuz’da bir ölçü gerileme olmakla bir arada BMD üyelerinin ortalamada yarısının toplam cirolarının en az yüzde 10’unu e-ticaretten elde ettiğini kelamlarına ekledi.
“İŞSİZLİK SAYILARI İZAHA MUHTAÇ”
İktisatta dikkat çeken bir öteki gelişme de TÜİK’in deklare ettiğı işsizlik sayıları oldu.
İşsizlik, salgın sınırlamalarının azaltıldığı haziranda bundan evvelki aya göre 2,5 puan gerileyerek yüzde 10.6’ya düşerken, atıl işgücü 4,7 puan azalarak yüzde 22.4 oldu.TÜİK tarafınca Ocak ayından bu yana yeni sisteme göre açıklanan işgücü istatistiklerine bakılırsa, haziran ayında Türkiye genelinde 15 ve daha üst yaşlarındaki şahıslarda işsiz sayısı bundan evvelki aya göre 823 bin kişi azalarak yaklaşık 3,4 milyon oldu. Bilgilere nazaran, isdihdam edilenlerin sayısı Haziran ayında bundan evvelki aya nazaran 602 bin kişi artarak 28.586 milyon kişi, istihdam oranı ise 0.9 puanlık artış ile yüzde 44.9 oldu.
“HAYATIN OLAĞAN AKIŞINA AYKIRI”
Fakat TÜİK bilgileri tartışmaları da birlikteinde getirdi. “Bu datalar izaha muhtaçtır” diyen Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), istihdam artışının gerçek sebebinin yeni istihdam yaratılmasından daha epey pandemi ödeneklerinden yararlananların (kısa çalışma, nakdi fiyat desteği) bir kısmının Haziran 2021’de işlerine dönmeleri yahut tam çalışmaya başlamaları olduğunun söylenebileceğini öne sürdü.
Kayıtlı işsiz sayısı ve işsizlik ödeneği müracaatları artarken işsiz sayısının azalmasının tartışmalı olduğu vurgulanan raporda, “Ekonominin tam olarak açıldığı Haziran 2021’de işgücünde 222 bin kişilik azalma hayatın olağan akışına karşıt gözükmektedir” denildi.
İŞSİZLİK SAYILARI niye DÜŞMÜŞ OLAMAZ?
DİSK-AR, TÜİK datalarına dair soru işaretlerini ve tartışma noktalarını şöyleki sıraladı:
1- Haziran 2021’de salgın kısıtlamalarının kalkması ve iktisadın tam olarak açılması niçiniyle işbaşında olanların sayısının artması beklenir bir durumdur. Fakat buna karşın TÜİK tarafınca açıklanan dar tarifli işsizlik ile istihdam dataları izaha muhtaçtır. TÜİK salgın devrinde uygulanan işten çıkarma yasağı, kısa çalışma ödeneği ve nakdi fiyat takviyesi üzere faktörleri hesaba katmaksızın dar tarifli işsizlik ve istihdam hesaplaması yapmaya devam etmektedir.
2- Haziran 2021’de iktisadın açılmasıyla bir arada vakte bağlı eksik istihdam sayısında bir azalma olması olağandır. Gerçekten Mayıs 2021’de 1 milyon 962 bin olan mevsim tesirinden arındırılmış vakte bağlı eksik istihdam sayısı Haziran 2021’de 691 bin kişi azalarak 1 milyon 271 bine gerilemiştir. Fakat vakte bağlı eksik istihdamdaki bu azalma yeni istihdam yaratılması ve dar tarifli işsizliğin düşmesi manasına gelmemektedir. aslına bakarsanız bu durum halihazırda istihdamda olan şahısların tam vakitli çalışmaya başlamasıdır.
“222 BİN KİŞİLİK İŞ GÜCÜ KAYBI OLDU”
3- TÜİK’e göre Haziran 2021’de, yaz mevsiminde ve iktisadın tam açıldığı bir periyotta, mevsim tesirinden arındırılmış işgücünde 222 bin kişilik bir azalma yaşanmıştır. halbuki beklenen, iktisattaki açılma niçiniyle insanların işgücü piyasasına daha fazla girmesidir. İşgücündeki azalma izaha muhtaçtır ve gerçekçi değildir.
4- TÜİK datalarından yararlanarak yaptığımız hesaplamaya nazaran Mayıs 2021 ve Haziran 2021 içindeki bir aylık periyotta mevsim tesirinden arındırılmış vakte bağlı eksik istihdamdaki azalma 691 bin kişidir. Bu şahısların Haziran 2021’deki tam açılmayla birlikte tam vakitli çalışmaya döndüklerini söylemek mümkündür. TÜİK’e bakılırsa Mayıs 2021 ile Haziran 2021 içindeki bir aylık devirde mevsim tesirinden arındırılmış istihdam artışı 602 bin kişi olarak gerçekleşmiştir. Bu iki data çok birbirine yakındır. Lakin vakte bağlı eksik istihdam kapsamındakiler aslına bakarsan istihdamda kabul edilmektedir. Vakte bağlı eksik istihdamdaki azalma istihdamda bir artış manasına gelmeyecektir. İstihdamdaki artışın niçini vakit bağlı eksik istihdamdaki azalış olamaz. Lakin TÜİK bilgilerinden bu sonuca varıldığını söylemek mümkündür.
5- Öte yandan Mayıs 2021’de pandemi ödeneklerinden yararlananların (kısa çalışma ödeneği, nakdi fiyat dayanağı ve işsizlik ödeneği) sayısı 2 milyon 502 bin şahısken, Haziran 2021’de bu sayı 552 bin kişi azalarak 1 milyon 950 bin bireye düşmüştür. ötürüsıyla 552 bin kişi pandemi ödenekleri almayarak muhtemelen işbaşına dönmüş yahut tam vakitli çalışmaya başlamıştır. O denli anlaşılmaktadır ki istihdamdaki artış ve işsizlikteki azalış yeni yaratılan işlerden kaynaklanmamaktadır.
“YANLIŞ İSTİHDAM DEĞERLENDİRMESİ”
İstihdam artışının niçini daha hayli Haziran’da iktisadın açılması sebebiyle daha evvel vakte bağlı olarak eksik çalışan yahut pandemi ödeneği alanların işbaşına geri dönmesinin yanlış bir formda yeni istihdam olarak değerlendirilmesidir. ötürüsıyla istihdamda net bir artıştan ve yeni işler yaratılmasından kelam etmek güçtür. TÜİK’in sorduğu sorular yahut iştirakçilerin bu sorulara verdiği karşılıklarda istihdamda olma, işbaşında olma, işsiz olma ve iş arama üzere hususların birbirine karışmış olması kuvvetli bir ihtimaldir.
6- Öbür yandan son 1 yılda (Haziran 2020-Haziran 2021) işten çıkarma yasağına karşın 1 milyon 49 bin kişinin işsizlik ödeneğine başvurduğu ve bunlardan 337 bin kişinin ödenek almaya hak kazandığı İŞKUR datalarından görülmektedir.
Tıpkı biçimde İŞKUR’da kayıtlı işsiz sayısı Mayıs 2021’de 2 milyon 893 bin iken Haziran 2021’de 2 milyon 950 bin bireye yükselmiştir. ötürüsıyla datalar bize Mayıs 2021’e bakılırsa ve son 1 yılda kayıtlı işsiz sayısının artmakta olduğunu gösteriyor.
Bilindiği üzere İŞKUR etkin iş arama kanallarından birisidir. Kayıtlı datalarda etkin iş arama kanallarındaki işsiz sayısı artarken TÜİK’e nazaran işsiz sayısının (aktif iş arama kanallarından birine başvuranlar) 823 bin kişi azalması da ayrıyeten izaha muhtaçtır.