Hangi enflasyonun yükü hafifçeletilecek?

Professional

New member
İKTİSAT SERVİSİ

TL’de paha kaybı durdurulamazken, artan enflasyon karşısında minimum fiyat eriyor. Alım gücü daima düşerken Minimum Fiyat Tespit Komisyonu’nun toplanmasına günler kala, belirlenecek fiyata ait hükümet, emekçi ve patron tarafınca ard arda değerli açıklamalar geliyor.

Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, minimum fiyata yapılacak olan artırımın enflasyonun yükünü alacak bir çalışma olduğunu belirtti. Lakin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) enflasyonu yüzde 19,89 olarak açıklarken devletin 2022 yılı için alacağı vergi oranını ise yüzde 36 olarak bildirmişti. Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) raporuna göre ise ekim ayında enflasyon yüzde 6,90 artarken 12 aylık periyottaki artış oranı ise yüzde 49,87 olarak kaydedildi.


Bilgilerini pahalandıran ekonomistler ‘’Asgari fiyat artışı hangi enflasyonun yükünü alacak?” dedi. TÜİK’e bakılırsa ekim ayında enflasyon yüzde 2,29 artarak, yıllık bazda 19,89 olurken, 2022’deki vergi, harç ve cezalara uygulanacak artırım oranının belirlenmesinde kullanılan bir daha değerleme oranı yüzde 36,20 olarak deklare etti. TÜİK datalarına nazaran vergilere yüzde 36, maaşlara yüzde 20 artırım yapılması öngörülüyor. Ekonomist Mustafa Sönmez “Enflasyon karşısında devlet kendi gelirlerini muhafazayı biliyor; bir daha değerleme ismi altında ÜFE oranında, yüzde 36 artıyor kimi vergiler, harçlar, cezalar. Ya memur, emekli maaşları, taban fiyat? Onlara da yüzde 36 artırım yapılmalı ve yüzde 9 büyüme hissesi eklenmeli. Artışlar, yüzde 45 olmalı’’ değerlendirmesinde bulundu. Prof. Dr. Veysel Ulusoy ise “Asgari fiyat artışı enflasyon yükünü alacak kadar olacak? Ne demek? Hangi enflasyonun yükünü?’’ dedi.


ARTIRIM FİYAT ARTIŞLARINA NAZARAN YAPILMALI

Müstakil Endüstrici ve İş Adamları Derneği’nin (MÜSİAD) yeni lideri Mahmut Asmalı, patron üstündeki vergi yükünün azaltılarak, minimum fiyat artışının enflasyon üzerinde olması gerektiğini söylemiş oldu. Asmalı ‘’Bu bağlamda 2022 yılı için belirlenecek minimum fiyat artırımının, patron üstündeki minimum fiyat vergi yüklerinin bir kısmı azaltılmak sureti ile kesinlikle yılsonu enflasyon oranının üzerinde olması gerektiğini düşünüyoruz” dedi. Asmalı, patronun minimum fiyat yükünün hafifçeletilmesi noktasında da yapılacak artırımın enflasyon oranı kadar kısmı patronun, üstündeki kısmın da devlet tarafınca üstlenilmesinin uygun olacağını lisana getirdi.


DEVLETİN ALDIKLARININ YÜZDE 54’Ü EMEKÇİDEN

Devletin patrondan aldığı vergilere değinen Ekonomist Mustafa Sönmez “Asgari fiyat net 2825 TL lakin her taban fiyatlı üstünden devlete 1378 TL vergi ve pirim ödeniyor ve maliyet, aylık 4.203 TL’ye çıkıyor. Devletin aldıklarının yüzde 54,4’ü emekçi üstünden, kalan yüzde 45,6 sı pirim olarak patron üstünden alınıyor. Çalışanın pirim ve vergi yükü azaltılmalı” paylaşımında bulundu.

Türk-İş Konfederasyonu, personellerin gelir vergisi dilimlerinden kaynaklanan önemli gelir kayıplarına dikkat çekerek, vergi adaletinin sağlanması için gerekli mevzuat değişikliklerinin yapılmasını istedi. Net fiyatı 4 bin lira olan bir çalışanın haziranda yüzde 20’lik, aralıkta ise yüzde 27’lik vergi dilimlerine girdiğini hatırlatan TÜRK-İş şu açıklamada bulundu: “Yılın birinci beş ayında net 4 bin lira fiyat geliri elde eden emekçinin fiyatı mayısta net 3 bin 868 liraya, temmuz, ağustos, eylül, ekim ve kasım aylarında net 3 bin 778 liraya, aralıkta ise 3 bin 761 liraya düşüyor.


Bu niçinle emekçi yılın toplamı prestijiyle yüzde 20’lik ve yüzde 27’lik vergi dilimlerine dahil olduğu için net 1479 lira gelir kaybına uğruyor. Kelam konusu gelir kaybı daha yüksek fiyat alan çalışanlar için geçerli olduğu üzere, taban fiyat alan evli ve çocuklu çalışanlar için de geçerli.”

VERGİ DÜZENLEMESİ İÇİN YASA GEREKMİYOR

Taban fiyatın gelir vergisi ve başka vergi yüklerinin kaldırılması istikametinde taleplere ait Çalışma Bakanı Vedat Alım, alternatif vergi modelleri üzerinde durduklarını, çeşitli vergi oranlarının tesirini çalıştıklarını kaydetti. Alım muhtemel vergi düzenlemelerinin hepsinin yasa gerektirmediğini, Cumhurbaşkanı sonucu ya da Taban Fiyat Tespit Komitesi sonucuyla uygulamaya girebilecek düzenlemeler de bulunduğunu belirtti. Memurların maaş ve emekli maaşlarında artış sağlayacak katsayının 3600’a yükseltilmesi konusunda da Alım, Kamu Çalışanı Müşavere Konseyi ve Üçlü Müşavere Kurulu’nda bu mevzunun değerlendirileceğini kaydetti.

ÇALIŞMALAR HARİKULÂDE EKONOMİK KOŞULLARDA GERÇEKLEŞİYOR

Taban Fiyat Tespit Komisyonu’nda yer alacak olan Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) yaptığı açıklamada 2022’de geçerli olacak minimum fiyat için müzakerelerin, global boyutta devam eden olağanüstü ekonomik kuralların gölgesinde gerçekleşeceğini belirtti. Birinci evvelarinin Türkiye ve çalışanların sürdürülebilir refahı olduğunu aktaran TİSK ‘Refah düzeylerini, istihdamı korumak, ek istihdam ve yeni yatırım oluşturmak, salgında güç durumda kalan dalların üstündeki baskıyı azaltmak için devrin şartlarını ve uzun vadeli ekonomik tesirleri dikkate alan, istikrarlı bir taban fiyatın belirlenmesini bu yıl her zamankinden de kıymetli buluyoruz’’ sözlerine yer verdi. TİSK açıklamasında optimal ve akılcı düzeyde uzlaşı sağlayacaklarını aktardı.