Hakemli Dergi Olduğunu Nasıl Anlarız ?

Gulus

New member
Hakemli Dergi Olduğunu Nasıl Anlarız?

Bilimsel makale ve araştırmaların yayımlandığı dergilerin çoğu, hakemli (peer-reviewed) dergiler olma özelliği taşır. Bu dergiler, yayımlanan yazıların doğruluğunu, geçerliliğini ve bilimsel değerini sağlamak amacıyla alanında uzman hakemler tarafından incelenir. Hakemli dergiler, bilimsel topluluğun güvenli bir bilgi akışı sağlamasına yardımcı olur. Ancak, her dergi hakemli olmayabilir. Peki, bir derginin hakemli olup olmadığını nasıl anlayabiliriz? Bu yazıda, hakemli dergilerle ilgili merak edilen soruları yanıtlayacak ve bu dergilerin nasıl tanınabileceğine dair ipuçları vereceğiz.

Hakemli Dergi Nedir?

Hakemli dergi, yayınladığı makalelerin bilimsel geçerliliğini ve kalitesini doğrulamak amacıyla alanında uzman kişilerin değerlendirdiği dergilerdir. Bu dergilerde yayımlanan makaleler, genellikle iki aşamalı bir değerlendirme sürecinden geçer:

1. İlk Değerlendirme: Makale, derginin editörleri tarafından ilk incelemeye alınır. Editörler, makalenin derginin yayın politikalarına, alanına uygun olup olmadığını değerlendirir.

2. Hakem İncelemesi: İlk onay alındıktan sonra, makale uzman hakemlere gönderilir. Hakemler, makalenin bilimsel değerini, doğruluğunu, araştırma metodolojisini ve sonuçlarını değerlendirir. Eğer hakemler makaleyi yeterli bulursa, yayımlanmasına onay verirler. Aksi takdirde, makale reddedilebilir veya yazarların düzeltme yapması istenebilir.

Bir Derginin Hakemli Olduğunu Nasıl Anlarız?

Bir derginin hakemli olup olmadığını anlamanın birkaç yolu vardır. İşte bu yollar:

1. Derginin Web Sitesi İncelenir: Derginin resmi web sitesinde genellikle "About" (Hakkında) ya da "Submission Guidelines" (Gönderim Kuralları) gibi başlıklar altında, derginin hakemli olup olmadığına dair bilgiler yer alır. Burada, derginin yayın süreci, hakemli değerlendirme aşamaları ve genel yayın politikaları hakkında bilgiler bulabilirsiniz.

2. ISSN Numarası Kontrol Edilir: Her bilimsel dergi, benzersiz bir ISSN (Uluslararası Standart Seri Numarası) numarasına sahiptir. Hakemli dergiler genellikle ISSN numaralarıyla tanınır. Derginin ISSN numarasını öğrenmek için internet üzerindeki ISSN veri tabanlarını kullanabilirsiniz.

3. Yayın Süreci ve Değerlendirme Yöntemleri Gözden Geçirilir: Bir derginin hakemli olup olmadığını anlamanın bir diğer yolu, derginin yayımlama süreci hakkında araştırma yapmaktır. Hakemli dergilerde, genellikle her makale için hakem değerlendirmesi süreci hakkında ayrıntılı bilgi sağlanır. Dergi yayımlanan makalelerde "peer-reviewed" (hakemli) ifadesine yer verir.

4. Dergi Endekslerinde Arama Yapılır: Dergi, genellikle Scopus, Web of Science, Google Scholar gibi akademik veri tabanlarında yer alıyorsa, büyük ihtimalle hakemli bir dergidir. Bu endekslerde yer almak, derginin bilimsel doğruluğu ve güvenilirliği için önemli bir göstergedir.

Hakemli Dergilerle İlgili Sık Sorulan Sorular

1. Hakemli Dergilerin Avantajları Nelerdir?

Hakemli dergiler, bilimsel camianın güvenilir bilgiye ulaşmasını sağlar. Bu dergilerde yayımlanan makaleler, alanında uzman kişiler tarafından incelendiği için daha yüksek doğruluk oranına sahiptir. Hakemli dergiler ayrıca, araştırmacıların daha kaliteli ve güvenilir çalışmalar yayımlamasını teşvik eder. Ayrıca, hakemli dergilerde yayımlanan makaleler, akademik kariyer açısından önemli bir yer tutar ve genellikle daha fazla alıntı alır.

2. Hakemli Olmayan Dergiler Neden Tercih Edilmez?

Hakemli olmayan dergilerde yayımlanan makaleler, doğrulukları konusunda belirsizlikler taşıyabilir. Bu dergilerde yayımlanan içerikler, bilimsel olarak yeterince titizlikle incelenmediği için yanıltıcı olabilir. Bu nedenle, araştırma ve bilimsel bilgi edinme amacıyla hakemli dergiler tercih edilmelidir.

3. Her Dergi Hakemli Olur Mu?

Hayır, her dergi hakemli olmaz. Bazı dergiler sadece editörlerin onayına dayanarak yayımlar yapabilir ve makale, hakem incelemesinden geçmez. Bu tür dergiler, genellikle daha hızlı yayın yapmak isteyen yazarlar tarafından tercih edilir. Ancak, bilimsel geçerlilik açısından hakemli dergiler daha güvenilirdir.

4. Hakemli Dergilerde Yayınlanan Makaleler Hangi Standartları Karşılamalıdır?

Hakemli dergilerde yayımlanan makalelerin bilimsel bir değer taşıması, açık, anlaşılır ve doğruluğu kanıtlanmış verilerle desteklenmiş olması gerekir. Ayrıca, kullanılan araştırma metodolojisinin sağlam olması ve elde edilen sonuçların özgün ve geçerli olması beklenir. Hakemler, bu kriterlere göre değerlendirme yapar ve makaleyi kabul ya da reddederler.

5. Bir Derginin Hakemli Olduğuna Nasıl Emin Olabilirim?

Bir derginin hakemli olup olmadığını kesin olarak öğrenmek için, genellikle derginin web sitesinde yer alan bilgiler ve açıklamalar dikkate alınabilir. Dergi, eğer hakemli ise, başvurular ve kabul edilen makaleler için hakem değerlendirme sürecinin nasıl işlediğine dair detaylar paylaşır. Ayrıca, derginin tarandığı veritabanları ve indekslerdeki durumu da hakemli olup olmadığını belirlemede yardımcı olabilir.

Sonuç

Hakemli dergiler, bilimsel bilginin güvenilirliğini sağlamak için önemli bir rol oynar. Bir derginin hakemli olup olmadığını anlamak için web sitesindeki yayın politikalarına, ISSN numarasına ve bilimsel veritabanlarında yer alıp almadığına dikkat edilmesi gerekir. Hakemli dergilerde yayımlanan makaleler, bilim dünyasında güvenilir bilgi kaynakları olarak kabul edilir ve araştırmacıların kariyerlerinde önemli bir yer tutar. Bu nedenle, bir dergi hakkında bilgi edinirken, hakemli olup olmadığını sorgulamak, yayımlanan içeriğin kalitesini değerlendirebilmek için kritik bir adımdır.