Professional
New member
Pandemi süreciyle ağırlaşan mali genişleme daha sonrası enflasyonist baskılarla gayret etmek isteyen merkez bankaları sıkılaştırma döngüsüne girmeye başladı.
Bloomberght’in haberine nazaran, Enflasyon tüm dünyada yüksek düzeylerde kalmaya devam ederken ve Fed’in varlık alımı takviminin başlamasının yaklaştığına dair beklentilerle birfazlaca merkez bankası faiz artırımı sonucu aldı
1 Eylül’den bu yana bakıldığında dünyada 19 merkez bankasının siyaset faizini artırma sonucu aldığı görüldü.
bu vakitte en çok faiz artıran ülke 200 baz puan ile Şili oldu. Şili’yi öteki Güney Amerika ülkeleri Paraguay ve Brezilya izledi. Rusya’nın da bu süreçte iki kere faiz artırım sonucu aldığı görüldü.
Gelişmekte olan ülkeler siyaset faizlerindeki artışlarla enflasyonu denetim altına almaya çalışırken, beraberinde Fed’in yaklaşan varlık alımı artırımına da hazırlanıyor.
Fed’in 2013 yılındaki varlık alımı azaltımı devrinde gelişen ülke para üniteleri dolar karşısında süratli bir paha kaybı hayatıştı.
2013’TE NE OLMUŞTU?
2008 finansal krizi tüm dünyada tesirini hissettirirken merkez bankalarının, ağır resesyondan kaçınmak ve finans piyasalarını bir daha olağan işleyişine kavuşturmak gayesiyle, krize birinci reaksiyonları siyaset faizlerini sıfır düzeyine çekmek ya da yaklaştırmak olmuştu. Birtakım faizler ilerleyen devirlerde eksiye bile geçmişti.
Bunun da sorunu çözemediği görülünce, sıra dışı metotlar gündeme gelmişti. Başta ABD ve İngiltere olmak üzere, Japonya ve Avrupa merkez bankaları varlık alımları yoluyla ekonomiyi canlandırmaya ve deflasyon sarmalından kaçınmaya çalışmışlardı.
sıra dışı önlemlere en âlâ örnek, bilançosunun yaklaşık dört kat büyümesine niye olan Fed’in tahvil alım programlarıydı.
Krizi önlemek için alınan önlemler kararı, bilhassa 2010 yılından daha sonra, fonlar, kuvvetli büyüme gösteren ve daha yeterli getiri imkanları sağlayan gelişen piyasalara akmaya başlamıştı.
Gelişen piyasalara yönelen bu fonlar kimi ülkeler üzerinde konsantre oldu ve net sermaye akışının yüzde 90’ı Brezilya, Çin, Hindistan, Endonezya, Meksika, Peru, Polonya ve Türkiye’ye yönelmişti.
2013 yılının ilkbaharında ABD iktisadının güçlendiğine ait işaretler gelmesi, devrin Fed Lideri Ben S. Bernanke’nin 22 Mayıs 2013’te Kongre’de yaptığı konuşmada, yılın ilerleyen devirlerinde, varlık alımlarının suratında yavaşlamaya gidilebileceğini söylemeye yöneltmişti.
Bernanke’nin bu açıklamasını 19 Haziran’daki basın toplantısında da yenidenlaması ile bir arada, uzun vadeli ABD tahvil faizleri süratli bir yükseliş gösterirken, dolar öteki para üniteleri ve bilhassa gelişen ülke paraları karşısında güçlenmişti. 2013 yılının yaz periyodundaki bu sert hareketlere, varlık alımlarının azaltılmasının yarattığı öfke manasına gelen “taper tantrum” dendi.
FED’İN VARLIK ALIMI AZALTIMI TAKVİMİ NETLEŞTİ
Fed, Eylül ayı Açık Piyasa Komitesi toplantısında iktisadın varlık alımlarını azaltmak için gayelere gerçek ilerleme sağladığını açıklamıştı.
Fed’in faiz sonucuyla birlikte ekonomik öngörüler ve faiz beklenti patikasını ortaya koyan noktasal grafikte de faiz artışı bekleyen siyaset yapan sayısı artış gösterdi. 9 yetkili 2022 yılı için faiz artışı öngörüsünde bulundu.
Haziran ayında yayımlanan noktasal grafikte, 7 yetkili faiz artışı öngörüsünde bulunmuştu. Son noktasal grafiğe nazaran, 2023’te faiz artışı bekleyen yetkililerin sayısı ise 17 oldu. Yalnızca bir üye 2023’te faizlerin sabit kalacağını öngördü.
Toplantının 13 Ekim’de yayımlanan tutanaklarında ise taşviklerin geri çekilmesi takvimi netlik kazanmıştı. Tutanaklarda, varlık alımlarının kademeli azaltılmasının Kasım yahut Aralık ortasında başlayabileceği belirtilirken, varlık alımlarının kademeli azaltılmasının 2022’nin ortalarında da bitmesi gerektiği vurgulanmıştı.
Varlık alımlarında ölçülü bir siyaset değişikliğinin faiz oranı siyaseti hakkında direkt bir sinyal maksadı taşımayacağının bir dahalendiği tutanaklarda, faiz oranlarının artırılması için gereken şartların farklı olduğu tabir edilmişti.
Ülkeler Faiz değişikliği (baz puan)
Şili +200
Paraguay +175
Brezilya +100
Peru +100
Çekya +75
Rusya +75
Polonya +40
Macaristan +30
Uruguay +25
Romanya +25
Pakistan +25
Norveç +25
Meksika +25
Kazakistan +25
Kolombiya +25
İzlanda +25
Yeni Zelanda +25
Azerbaycan +25
Ermenistan +25
TÜRKİYE -300
Bloomberght’in haberine nazaran, Enflasyon tüm dünyada yüksek düzeylerde kalmaya devam ederken ve Fed’in varlık alımı takviminin başlamasının yaklaştığına dair beklentilerle birfazlaca merkez bankası faiz artırımı sonucu aldı
1 Eylül’den bu yana bakıldığında dünyada 19 merkez bankasının siyaset faizini artırma sonucu aldığı görüldü.
bu vakitte en çok faiz artıran ülke 200 baz puan ile Şili oldu. Şili’yi öteki Güney Amerika ülkeleri Paraguay ve Brezilya izledi. Rusya’nın da bu süreçte iki kere faiz artırım sonucu aldığı görüldü.
Gelişmekte olan ülkeler siyaset faizlerindeki artışlarla enflasyonu denetim altına almaya çalışırken, beraberinde Fed’in yaklaşan varlık alımı artırımına da hazırlanıyor.
Fed’in 2013 yılındaki varlık alımı azaltımı devrinde gelişen ülke para üniteleri dolar karşısında süratli bir paha kaybı hayatıştı.
2013’TE NE OLMUŞTU?
2008 finansal krizi tüm dünyada tesirini hissettirirken merkez bankalarının, ağır resesyondan kaçınmak ve finans piyasalarını bir daha olağan işleyişine kavuşturmak gayesiyle, krize birinci reaksiyonları siyaset faizlerini sıfır düzeyine çekmek ya da yaklaştırmak olmuştu. Birtakım faizler ilerleyen devirlerde eksiye bile geçmişti.
Bunun da sorunu çözemediği görülünce, sıra dışı metotlar gündeme gelmişti. Başta ABD ve İngiltere olmak üzere, Japonya ve Avrupa merkez bankaları varlık alımları yoluyla ekonomiyi canlandırmaya ve deflasyon sarmalından kaçınmaya çalışmışlardı.
sıra dışı önlemlere en âlâ örnek, bilançosunun yaklaşık dört kat büyümesine niye olan Fed’in tahvil alım programlarıydı.
Krizi önlemek için alınan önlemler kararı, bilhassa 2010 yılından daha sonra, fonlar, kuvvetli büyüme gösteren ve daha yeterli getiri imkanları sağlayan gelişen piyasalara akmaya başlamıştı.
Gelişen piyasalara yönelen bu fonlar kimi ülkeler üzerinde konsantre oldu ve net sermaye akışının yüzde 90’ı Brezilya, Çin, Hindistan, Endonezya, Meksika, Peru, Polonya ve Türkiye’ye yönelmişti.
2013 yılının ilkbaharında ABD iktisadının güçlendiğine ait işaretler gelmesi, devrin Fed Lideri Ben S. Bernanke’nin 22 Mayıs 2013’te Kongre’de yaptığı konuşmada, yılın ilerleyen devirlerinde, varlık alımlarının suratında yavaşlamaya gidilebileceğini söylemeye yöneltmişti.
Bernanke’nin bu açıklamasını 19 Haziran’daki basın toplantısında da yenidenlaması ile bir arada, uzun vadeli ABD tahvil faizleri süratli bir yükseliş gösterirken, dolar öteki para üniteleri ve bilhassa gelişen ülke paraları karşısında güçlenmişti. 2013 yılının yaz periyodundaki bu sert hareketlere, varlık alımlarının azaltılmasının yarattığı öfke manasına gelen “taper tantrum” dendi.
FED’İN VARLIK ALIMI AZALTIMI TAKVİMİ NETLEŞTİ
Fed, Eylül ayı Açık Piyasa Komitesi toplantısında iktisadın varlık alımlarını azaltmak için gayelere gerçek ilerleme sağladığını açıklamıştı.
Fed’in faiz sonucuyla birlikte ekonomik öngörüler ve faiz beklenti patikasını ortaya koyan noktasal grafikte de faiz artışı bekleyen siyaset yapan sayısı artış gösterdi. 9 yetkili 2022 yılı için faiz artışı öngörüsünde bulundu.
Haziran ayında yayımlanan noktasal grafikte, 7 yetkili faiz artışı öngörüsünde bulunmuştu. Son noktasal grafiğe nazaran, 2023’te faiz artışı bekleyen yetkililerin sayısı ise 17 oldu. Yalnızca bir üye 2023’te faizlerin sabit kalacağını öngördü.
Toplantının 13 Ekim’de yayımlanan tutanaklarında ise taşviklerin geri çekilmesi takvimi netlik kazanmıştı. Tutanaklarda, varlık alımlarının kademeli azaltılmasının Kasım yahut Aralık ortasında başlayabileceği belirtilirken, varlık alımlarının kademeli azaltılmasının 2022’nin ortalarında da bitmesi gerektiği vurgulanmıştı.
Varlık alımlarında ölçülü bir siyaset değişikliğinin faiz oranı siyaseti hakkında direkt bir sinyal maksadı taşımayacağının bir dahalendiği tutanaklarda, faiz oranlarının artırılması için gereken şartların farklı olduğu tabir edilmişti.
Ülkeler Faiz değişikliği (baz puan)
Şili +200
Paraguay +175
Brezilya +100
Peru +100
Çekya +75
Rusya +75
Polonya +40
Macaristan +30
Uruguay +25
Romanya +25
Pakistan +25
Norveç +25
Meksika +25
Kazakistan +25
Kolombiya +25
İzlanda +25
Yeni Zelanda +25
Azerbaycan +25
Ermenistan +25
TÜRKİYE -300