Eski Merkez Bankası başekonomisti: Değişiklik brüt rezervi yükseltmek için yapıldı

Professional

New member
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (MB) Mecburî Karşılıklar Hakkında Tebliğ’inde yaptığı değişiklikler, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı. Yabancı para mecburî karşılık oranlarını tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artıran Merkez Bankası, Türk Lirası mecburî karşılıkların altın olarak tutulma imkanı üst limitini yüzde 10’a düşürdü. Merkez Bankası kalan yüzde 10 altın tutulabilme imkanının da kademeli sonlandırılacağını duyurdu. Merkez Bankası bu atılımıyla yakında 10 yıllık Rezerv Opsiyon Sistemi sistemini bitmiş oldurecek. Sistem tamamlanınca TL zarurî karşılıklarda yalnızca TL cinsi tutulabilecek. Banka TL mecburî karşılıkların döviz cinsi tutulabilme imkanını 1 Ekim prestijiyle sıfırlamıştı.


Banka yaptığı zarurî karşılık değişiklikleriyle rezervlerini de yaklaşık 4 milyar dolar artıracak. Fakat artacak öge bankanın brüt rezervleriyle sonlu. Zorunluk karşılık düzenlemelerinin net rezervlere bir tesiri bulunmuyor. Merkez Bankası’nın toplam rezervi 29 Ekim ile biten haftada 123,8 milyar düzeyinde. swapler dışarıda bırakıldığında ise toplam rezerv negatifte bulunuyor.

Rezervlere tesir eden swap mutabakatlarında, iki ülke içinde içinde belirlenen fiyatta bir para diğer bir parayla değiştiriliyor. Değiştirilen ana paralar makul bir süre sonunda geri veriliyor. Bu durumda da MB’nin döviz rezervi kağıt üstünde artmış olsa da bu, net rezerve yansımıyor.


‘BRÜT REZERV 128 MİLYAR DOLARI AŞACAK’

Resmi Gazete’de mecburî karşılık sonucunın yayınlanmasının akabinde Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada “MB fiyat istikrarı temel emeli doğrultusunda, nakdî transfer sisteminin aktifliğinin artırılması için mecburî karşılık düzenlemesinde değişikliğe gitmiştir” dendi.

Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi ve Merkez Bankası eski başekonomisti Hakan Kara değişikliğin yalnızca brüt rezervleri yüksek gösterme ismine yapıldığı görüşünü lisana getirdi.

Kara Twitter’da yaptığı değerlendirmede “Döviz cinsi yükümlülükler için mecburî karşılıkların artırılmasının temel sebebi brüt rezervi yüksek göstermek. Bu artışla bir arada 2 hafta ortasında TCMB brüt döviz rezervleri 128 milyar doları aşacak“ dedi.

Döviz cinsi yükümlülükler için zorunlu karşılıkların artırılmasının temel nedeni brüt rezervi yüksek göstermek.

Bu artışla birlikte 2 hafta içinde TCMB brüt döviz rezervleri 128 milyar doları aşacak. https://t.co/rqFSJ1JCGy

— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) November 9, 2021

128 MİLYAR DOLAR TARTIŞMALARI

2018’de yaşanan kur şokunun akabinde süratli yükselişlerin dengelenmesi ve kurun aşikâr bir düzeyde tutulması için kamu bankaları üzerinden döviz satışı yapılması, Merkez Bankası rezervlerinde sert biçimde erimeye yol açtığı sebebi öne sürülerek eleştirilmişti. Rezervlerdeki 128 milyar dolarlık azalma muhalefet partileri tarafınca sorgulanmaya başlanmış ve “128 milyar dolar nerede” kampanyası başlatılmıştı.


Muhalefet, iktidarı genel olarak seçimleri kazanabilmek ismine rezervleri satmakla suçluyor.

Hükümet kanadının ise soru hakkında “Salgında harcadık”, “Hazine’de duruyor” ve “Ekonominin aktörleri ve vatandaşımız içinde deverana girmiş, yani yer değiştirmiş” üzere farklı açıklamaları bulunuyor.