Enflasyon mükemmeller diyarında

Professional

New member
İktisat idaresinde yanılgılı siyasetlerle artan etiketler karşısında Cumhurbaşkanı Erdoğan “Fahiş fiyatla odunsuz gayret edeceğiz” dedi. Zincir marketlere müfettişler gönderildi. Bu tablo ortadayken TÜİK yıllık enflasyonun yüzde 19.58 olduğunu bildirdi. Bilim insanlarının bir ortaya gelerek oluşturduğu Enflasyon Araştırma Kümesi (ENAG) ise oranın yüzde 44.70 olduğunu deklare etti. TÜİK dataları ‘canavarı’ cebinde hisseden vatandaşa inandırıcı gelmedi.

TÜİK YÜZDE 19 DİYOR SOKAK VERİSİ HESAPLAYAN ENAG YÜZDE 44


ÜİK bilgilerine reaksiyon gösteren Kılıçdaroğlu “Pazara giden enflasyonun en az yüzde 40 olduğunu bilir. Saray mükemmeller diyarında yaşamaya devam ediyor” dedi. Ekonomistler de yüzde 19’luk oranın hissedilenden uzak olduğuna vurgu yaptı: İndirimli satış mağazalarıyla enflasyon düşmez. Kıymetli olan vatandaşın alım gücünün erimesini önlemek. Çekirdek enflasyon dedik, baktık o da yükselişte. Bakalım ekimde şapkadan hangi tavşan çıkacak.

TÜİK mucizesi halka yansımıyor

TÜİK’in deklare ettiğı Eylül ayına ait enflasyon datalarına bakılırsa, yıllık enflasyon yüzde 19,58 olarak kaydedildi. Merkez Bankası’nın baz aldığı çekirdek enflasyon ise yıllık yüzde 16,98 oldu. Vatandaşın sarfiyatları yüzde 100’ün üzerinde artarken, TÜİK’in hesabı bunu yokmuş üzere sayıyor.Türkiye günlerdir yüksek konut kiralarıyla gündeme gelirken TÜİK’in aylık kira artışı yüzde 1,56 olarak hesaplandı. ENAG’a bakılırsa enflasyon Eylül 2021’de yüzde 2,89 olarak gerçekleşti.


Artan maliyetler, yüksek kur ve TL’deki süratli kıymet kaybıyla ekonomik durum her geçen gün kötüleşiyor. Merkez bankasının faiz indirimiyle kur yeni doruklara imza atarken tüm sarfiyat kalemlerinde artışlar yaşandı.

Manşetten çekirdek enflasyona geçen Merkez’in atılımı bir işe yaramadı. Enflasyon süratle artarken Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) fiyat artışlarını görmezden gelmeyi tercih etti. Yangın yerine dönen çarşı pazara karşın TÜİK mucize yaratmaya devam ediyor. TÜİK’in Eylül ayına ait deklare ettiğı bilgilere bakılırsa yıllık enflasyon yüzde 19,58 olarak kaydedildi.


Merkez Bankası’nın baz aldığı çekirdek enflasyon ise yıllık yüzde 16,98 oldu. Bağımsız olarak enflasyon bilgileri yayınlayan Enflasyon Araştırma Grubu’na (ENAG) bakılırsa aylık enflasyon yüzde 2,89 olarak hesaplandı. Birinci defa yıllık enflasyon verisi açıklayan ENAG’a göre yüzde 44,7 oldu. TÜİK ve ENAG bilgileri içinde fark dikkatlerden kaçmadı. TÜİK besin fiyatlarında yıllık artış yüzde 28,8 olarak hesapladı.

Üretici fiyat endeksi Eylül ayında bundan evvelki yıla göre yüzde 43,96 arttı. Aylık bazda ise üretici fiyat endeksindeki artış yüzde 1,55 olarak gerçekleşti.TÜİK datalarına bakılırsa yıllık artışın yüksek olduğu ana kümeler sırasıyla, yüzde 28,79 ile besin ve alkolsüz içecekler, yüzde 23,27 ile konut eşyası ve yüzde 23,27 ile lokanta ve oteller oldu. Yıllık en düşük artış yüzde 1,80 ile alkollü içecekler ve tütün kümesinde gerçekleşti. bundan evvelki yılın birebir ayına bakılırsa artışın düşük olduğu başka ana kümeler sırasıyla, yüzde 4,99 ile haberleşme, yüzde 7,32 ile giysi ve ayakkabı ve yüzde 12,45 ile cümbüş ve kültür oldu. Aylık bazda en yüksek artış eğitimde yaşanırken yüzde 3,33 ile mesken eşyası ve yüzde 2,34 ile konut takip etti. Barınma sorununun yaşandığı son periyotta bile TÜİK’e göre yıllık kira artışı yüzde 12,05 iken aylık 1,56 olarak hesaplandı.


Aylık düşüş gösteren tek ana küme yüzde 0,16 ile giysi ve ayakkabı oldu. Ana harcama kümeleri prestijiyle 2021 yılı Eylül ayında en az artış gösteren ana kümeler yüzde 0,05 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 0,47 ile haberleşme ve yüzde 0,50 ile besin ve alkolsüz içecekler olarak kaydedildi.

fiyatların uygun olduğu market yılda 58 milyon lira ziyan ediyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Tarım Kredi Kooperatifi’nin İstanbul’daki marketinden Pazar günü alışveriş yaptı.

Erdoğan alışverişin akabinde meblağları uygun bularak, “Tarım Kredi Kooperatifleri’mizin gördüğünüz üzere buradaki market sahiden çeşitli eserler noktasında, kalite noktasında, fiyatlar noktasında çok uygun’’ dedi. Fakat Erdoğan’ın “Fiyatlar noktasında çok uygun” dediği Tarım Kredi Kooperatifi marketlerinin ziyan ettiği ortaya çıktı.

Marketin 2019 yılında 46 milyon 5 bin 231 lira olan ziyanı, 2020 yılında 12 milyon 248 bin 330 lira artarak 58 milyon 253 bin 561 lira oldu. Öte yandan Son periyotta tartışmaların odağında yer alan zincir marketlerde alışveriş kredisi verilmeye başladı. Lakin gelen reaksiyonların akabinde besin eserleri için başlatılan kredi kampanyaları iptal edildi.

BU ÇEŞİT SATIŞLAR KALICI TESİR SAĞLAMAZ

İndirimli satış mağazaları ile enflasyon düşmeyeceğini vurgulayan ekonomist Prof. Dr Selva Demiralp ‘’Bu tıp ‘zararına satışlar’ kalıcı bir tesir sağlamaz. O ziyanı birisinin ödemesi gerekir. Kıymetli olan fiyat artışlarını kalıcı bir biçimde düşürebilmek ve vatandaşın alım gücünün enflasyona karşı erimesini önlemektir. Bunun için ise fiyat istikrarı sağlamak, TL’nin pahasını koruyabilmek gerekir. Bu da lakin lafına güvenilen, kredibilite sahibi, enflasyonist tesirlere karşın faiz indirip kuru, piyasa faizini ve enflasyonu tamamen patlatmayan bir Merkez Bankası ile olur’’ dedi.

ÜNLÜ ÇEKİRDEK DE YÜKSELİŞTE

TCMB besin ve güç üzere Merkez Bankası tarafınca direkt denetim edilemeyen kalemlerin manşet enflasyondan çıkarılmasıyla elde edilen çekirdek enflasyona geçtiğini açıklamıştı. Siyaset faizinde 100 baz puan indiren Merkez çekirdek enflasyonda düşüş gözlemlediğini öne sürerek sonucu aldığını açıklamıştı. Fakat merkez bankasının düşük çekirdek enflayon hesabı da tutmadı. TÜİK’deklare ettiğı bilgilere göre çekirdek enflasyon yüzde 16,72’den yüzde 16,98’e yükseldi. Merkez bankasının çekirdek enflasyona geçmesine atıfta bulunan Karar Gazetesi Müellifi Doç. Dr Oğuz Demir ‘’Ünlü çekirdek enflasyon da arttı. Yüzde 16,72’den yüzde 16,98’e çıktı. TÜİK’in fiyat derlediği. 415 kalemden 10 kalemde yıllık düşüş, 401 kalemde yükseliş var. Burada fiyatı düşen 10 kalem ve yüzde 50’nin üzerinde artan kalemler, fiyatları ve değişim oranları var’’ yükselen çekirdek enflasyonu kelamlarıyla kıymetlendirdi. Bilkent Üniversitesi Öğretim bakılırsavlisi Prof. Dr Hakan Kara ise ‘’Çekirdek de çekirdek dedik, bir de baktık ki çekirdek enflasyon eğilimi de yükselişte. Bakalım ekimde şapkadan hangi tavşan çıkacak’’ yorumunda bulundu. Çekirdek enflasyonun yanlış değerlendirildiğini söyleyen Doç. Dr Baki Demirel ‘’TÜFE’yi en düzgün yansıtan Çekirdek Enflasyon verisi (B) aylık 1,5 yıllık yüzde 18,63 olmuş. Şayet çekirdek enflasyonu referans alacaklarsa doğrusunu alsınlar. Onun da Merkez Bankası’nın siyaset faizinin üstünde olduğu görülüyor’’ dedi.

318 ESERİN FİYATINDA ARTIŞ GERÇEKLEŞTİ

Eylül 2021’de, endekste kapsanan 415 husustan, 51 hususun ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 46 hususun ortalama fiyatında değişim olmadı. 318 hususun ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti. İşlenmemiş besin eserleri, güç, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2021 yılı Eylül ayında bundan evvelki aya bakılırsa yüzde 1,50, bundan evvelki yılın Aralık ayına bakılırsa yüzde 12,65, bundan evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 18,63 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 16,72 artış yaşandı. Bu kalemde ağustosta yıllık artış yüzde 18,46 idi. Merkez Bankası (TCMB), 23 Eylül’de siyaset faizini yüzde 19’dan yüzde 18’e çekerken, besin ve güç fiyatlarındaki değişimi içermeyen çekirdek göstergeleri dikkate aldığını açıklamıştı fakat eylülde bu kalemlerde de artış görüldü.

SİGARAYA 1 TL DAHA ARTIRIM GELDİ

Sigara meblağları zamlandı. Türkiye İnhisar Bayiler Platformunun paylaştığı bilgiye bakılırsa Philip Morris SA kümesine ilişkin sigaralara 1 TL’lik, ortalama yüzde 6,25 civarında artış yapıldı.TÜİK datalarına bakılırsa tütün eserleri ve sigara, enflasyon sepetinde tartısı yüzde 4,56 olan alkollü içecekler ve tütün setinde yer bulunuyor. Bu kalemdeki tartının büyük kısmı sigaraya ilişkin. Buna nazaran yüzde 6,25’lik artırımın enflasyona 0,30 puan artış tarafında tesir etmesi bekleniyor. Yapılan artırım dün itibariyle fiyatlara yansıtılacak.

FİYATLAR BİR AYDA 5 KAT ARTTI

Enflasyon datalarını kıymetlendiren ekonomistler sayıları gerçekçi bulmadıklarını belirtti. Çekirdek enflasyonun bile en düşüğü yüzde 17 diyen Ekonomist Mustafa Sönmez ‘’ Besin enflasyonu bir daha yüzde 29. Eylül’de de yüzde 0,5 artış gösterdi. Eylül’de eğitim meblağları yüzde 5 arttı.Tüketici fiyatları Eylül’de de yüzde 1,25 arttı ve yıllığı yüzde 19.58’e çıktı. Enflasyon, baz tesirinden de düşmedi. Yurt içi fiyatlar Eylül’de bir daha yüzde 1,55 arttı, yıllığı yüzde 44’’ değerlendirmesinde bulundu. Ekonomist İris Cibre ise ‘’ENAG in acikladigi yillik enflasyon ise yüzde 44,70, TÜİK enflasyonu beklentinin altinda. Yıllık yüzde 19,58 olarak belirtildi. Çok zorlamayin, kıracaksınız…Beklentinin altinda aciklanan enflasyon bize faiz indirimlerinin devam edebileceğini gösteriyor olabilir’’ paylaşımında bulundu.

HALK GERÇEĞİ ÇARŞIDA PAZARDA GÖRÜYOR

Besin fiyatlarındaki yüksek artışların marketleri kredi vermeye zorladığını aktaran Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Lider Yardımcısı Veli Ağbaba ‘’Resmi enflasyon yüzde 19,58’e yükseldi. Eğitim masraflarıyla birlikte kış öncesi kömür fiyatlarındaki artış rekor kırıyor. Besin mamüllerindeki artış, marketleri kredi vermeye zorladı. Faiz/döviz istikrarı aslına bakarsan bozulmuş durumda. Bu kış da hayli güç geçecek. İşte tek adam rejiminin faturası. Başkanlık sistemine geçilen Haziran 2018’den Eylül 2021’e kadar temel besin mamüllerinin fiyatı kat be kat arttı.Üstelik bu sayılar TÜİK’in resmi sayıları. Gerçek enflasyon bundan hayli daha fazlası.‘’Fiyatlar uygun’’ diyen Erdoğan’a duyurulur’’ dedi.