Professional
New member
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, “2022 bütçemizle sıkıntı denilen yatırımları birlik ve birliktelik ruhuyla kolaylaştırmaya ve hayata geçirmeye devam edeceğiz.” dedi.
Oktay, 2022 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanunu Teklifi’nin sunumunu, TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda yaptı.
Türkiye’nin büyüme sayılarından ihracat rekorlarına, sanayi üretimindeki artıştan, kesintisiz devam eden sıhhat hizmetlerine kadar ilerlemelerle dolu bir yıl geçirdiğini belirten Oktay, 2022 yılı bütçesini de Türkiye’yi daha da büyütmek, geliştirmek ve kalkındırmak üzere hazırladıklarını bildirdi.
Oktay, 2022 yılı bütçesinin, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçişin akabinde hazırladıkları dördüncü bütçe olduğunu anımsattı.
Bütçe teklifinin temel misyonunun, 2053’e giden yolda tüm bölüm ve alanları kapsayan, sağlam, sürdürülebilir ve şeffaf bir mali sıçrama yeri oluşturmak olduğunu kaydeden Oktay, “Amacı global salgına da bağlı olarak dengelerin bir daha formlandığı bir konjonktürde, Türkiye iktisadının kuvvetli bir biçimde yükselişini sürdürmesi ve halkımızın refahının da artmasıdır.” diye konuştu.
Oktay, bütçenin, ülkenin iç dinamiklerinin yanı sıra bölgesel ve global gelişmelerin ışığında; iklim değişikliği ve dijital dönüşümün tesirleri de düşünülerek hazırlandığına, yenilikçi ve çevreci bir yapıda olduğuna işaret etti.
“ATILIM PERİYODU BÜTÇESİ”
2022 bütçesini, “sanayi üretimi ve yükselen ihracatıyla atılım periyoduna giren Türkiye iktisadının bütçesi” olarak nitelendiren Oktay, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Tam donanımlı hastanelerimizle ülkemizin her yerinde vatandaşımızın ayağına götürdüğümüz sıhhat hizmetlerinin ve Kovid-19 üzere bir salgında dahi sendelemeyen kaliteli sıhhat altyapımızın bütçesidir. Okullaşma oranından sınıf mevcuduna, eğitim gereçlerinin kalitesinden uzaktan eğitim altyapısına, sahip olduğu potansiyelle bir hayli ülkeden üstün pozisyonda olan ve donanımlı jenerasyonlar yetiştiren Türk maarif geleneğinin ve eğitim sistemimizin bütçesidir.
Kazan kazan temelinde kurulan işbirlikleriyle ihracatta rekorlara koşan, e-ticaret takviyeleri ve dijital gümrük uygulamalarıyla rekabetçiliği güçlendiren ticaret vizyonumuzun bütçesidir. Dört bir yanını yollarla, köprülerle, tünellerle, barajlarla, birçok altyapı yatırımlarıyla donattığımız, fiber ağlarla dünyaya bağladığımız ulaştırma ve haberleşme altyapımızın bütçesidir.”
Bütçenin, dijitalleşmede vites yükselten, ulusal teknoloji atılımının bütçesi olduğunu vurgulayan Oktay, “Taaruzi insansız hava aracına kadar üretme kabiliyetine sahip, savunma alanında istikrarları değiştiren yerli ve ulusal savunma sanayiimizin bütçesidir. Yeşil kalkınma ihtilalini odağına alan ve akıllı kent uygulamalarını destekleyen etraf ve şehircilik vizyonumuzun bütçesidir.” dedi.
“TÜRK MODELİ İNSANİ BÜTÇE”
Oktay, 2022 bütçesinin, beraberinde Türk tarımı, turizmi, gençlik ve sporunun bütçesi olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı ile insan haklarını temel alarak, yargı hizmetlerinin adil, süratli ve tesirli bir biçimde sunulmasını sağlayan adalet sistemimizin bütçesidir. Kollayıcı aile hizmetlerinden bayanın güçlendirilmesine, yaşlı bakım hizmetlerinden engelli vatandaşlarımızın hayata katılmasına kadar bir fazlaca alanda toplumun kılcalları için yaptığımız toplumsal çalışmaların bütçesidir.
TANAP, TAP VE TÜRKAKIM üzere mega güç işbirliklerinin kesimi olan, Mavi Vatan’da yaptığımız keşiflerle geleceğe bugünden daha umutla bakan ve yenilenebilir enerjiyi önceleyen güç siyasetlerimizin bütçesidir. Mazlum ve mağdur neredeyse onun yanında olan, Suriye’de, Libya’da, Azerbaycan’da insani dramların önüne geçen, Türk modeli insani diplomasinin bütçesidir. Hudutlarımızın ortasında ve haricinde terör ögeleriyle uğraş eden, vatanımızın her karışını ve Mavi Vatanı sarsılmaz bir iradeyle koruyan kahraman güvenlik güçlerimizin bütçesidir. Global ekonomik belirsizliklerden terör tehditlerine, bölgesel krizler, global ısınma ve etraf felaketleri üzere yeni sınamalara kadar her alanda olumlu tarafta ayrışarak amaçlarımıza gerçek yürümeyi sürdürüyoruz.”
“BAŞARI ÖYKÜMÜZE DESTEK OLACAK”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, 2022 yılı bütçesinin, her bir vatandaşın beklentisi, talepleri ve hayalleri doğrultusunda yeni muvaffakiyet öykülerinin desteğini oluşturacağını belirterek, “2022 bütçemizle güç denilen yatırımları birlik ve birliktelik ruhuyla kolaylaştırmaya ve hayata geçirmeye devam edeceğiz.” sözünü kullandı.
Türkiye’nin salgına karşın 2020 yılında yüzde 1,8 büyüme kaydederek G20 ülkeleri içinde Çin’den daha sonra en süratli ve müspet büyüyen ikinci ülke olduğunu anımsatan Oktay, “Yılın 2’inci çeyreğinde sürat kazanan aşılamanın da tesiriyle ekonomimizdeki toparlanma süreci devam etmiştir. Yılın birinci yarısında Türkiye iktisadı yüzde 14,3 büyümüştür. bu vakitte özel tüketim yüzde 14,8 artarken, toplam sabit sermaye yatırımları yüzde 16,4 büyümüştür. Ayrıyeten net mal ve hizmet ihracatının yılın birinci yarısında büyümeye katkısı 3,9 puan olmuştur.” bilgisini verdi.
Oktay, 2022 yılında iktisadın üretim ve talep tarafıyla istikrarlı bir görünüm sergileyerek yüzde 5 büyümesinin hedeflendiğini, yıl sonunda işsizlik oranının ise yüzde 12,6 seviyesinde olacağının iddia edildiğini bildirdi.
“ENFLASYONU TEK HANEYE İNDİRMEYE KARARLIYIZ”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, “Küresel eğilime karşın, para ve maliye politikalarımızı arz taraflı yapısal politikalarımızla ve verimlilik artışı kanalıyla destekleyerek, enflasyonu yine tek hanelere indirmekte kararlıyız.” değerlendirmesinde bulundu.
Enflasyonun belirleyicilerinden olan güç meblağlarının, enflasyona en az tesir etmesini sağladıklarını vurgulayan Oktay, “Avrupa’daki doğal gaz fiyatlarında son bir yılda 5 kata varan bir yükseliş yaşanmıştır. Dünya genelinde ise doğal gaz meblağları geçen yılın tıpkı periyoduna göre dolar bazında yüzde 89 oranında artış göstermiştir. İthal kömürün tonu 2020 yılında 50 dolar iken 4 katın üzerinde bir artışla ekimde 270 doları görmüştür.” dedi.
“ELEKTRİK FİYATLARI AVRUPA’NIN HAYLİ ALTINDA”
Oktay, güç alanında yapılan yatırımlar ve doğal gazda uzun vadeli kontratlara sahip olunması niçiniyle arz güvenliği ve fiyat değişimlerinde kıymetli avantaj sağlandığına dikkati çekerek, doğal gaz fiyat artışlarının bir kısmının bütçeden karşılanarak, tüketiciye son derece sonlu bir artış ölçüsü yansıtıldığını bildirdi.
meblağların gerçek olarak Bulgaristan’da yüzde 56,7, Yunanistan’da yüzde 54, Fransa’da yüzde 24,2, Avro Bölgesi’nde ise yüzde 11,7 yükseliş gösterdiğine işaret eden Oktay, “Ülkemiz elektrik meblağları Avrupa ülkelerinin elektrik fiyatlarının pek altında seyretmektedir. 2021 yılı birinci 9 ay prestijiyle ülkemiz elektrik fiyat ortalaması megavat-saat başına 41 avro olup Almanya-Fransa-İtalya’ya bakılırsa 30-40 avro daha düşük düzeydedir. Global güç piyasalarındaki olağandışı artışları göğüsleyerek vatandaşımıza yansıtmadık; bundan daha sonra da global eğilimlerin milletimize tesirini en minimum seviyede tutmak için uğraş göstermeye devam edeceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.
“İHRACATTAKİ BAŞARIMIZIN SIRRI..”
Oktay, Türkiye’nin 2021 yılının birinci dokuz ayında, Cumhuriyet tarihinin en yüksek ihracat sayılarına ulaştığını belirtti.
Eylül ayı ihracatının geçen yılın birebir ayına bakılırsa yüzde 30 oranında artışla 20,8 milyar dolar düzeyinde gerçekleştiğine işaret eden Oktay, şu biçimde devam etti:
“bu biçimdece tarihimizde birinci defa aylık bazda 20 milyar dolar eşiğini aşmış bulunmaktayız. İhracattaki bu şahlanışımızla, ülkemizin dünya ihracatından aldığı hisse, tarihimizde birinci sefer yüzde 1’in üzerine çıkmıştır. İhracatımızdaki bu muvaffakiyetin sırrı, ihracat dayanaklarımızın verimli kullanılması, endüstrici ve ihracatçılarımızın ağır talebe kapasite artırımlarıyla karşılık vermeleri, kaliteli mal sunmaları ve rekabetçi fiyatları ile coğrafya avantajını kullanmalarında yatmaktadır.
OVP’de belirlediğimiz 2022 yılı için maksadımız olan 230,9 milyar dolar ve 2023 yılı amacımız 242 milyar dolar ihracat için planlı bir biçimde çalışıyor ve hazırlıklarımıza devam ediyoruz.”
“BANKACILIK DALIMIZ GÜÇLÜ DURUYOR”
Oktay, global konjonktür ve salgının getirdiği olumsuz şartlara karşın, finansal piyasaların sağlıklı bir biçimde işlediğini söz ederek, bankacılık dalının kuvvetli duruşunu sürdürdüğünü kaydetti. Oktay, yüzde 17’nin üzerinde seyreden sermaye yeterlilik rasyosunun, finansal sistemin sağlam duruşunun örneklerinden biri olduğunu vurguladı.
Bu yılın birinci dokuz ayında 38 adet halka arz süreci sonucunda 16,3 milyar liralık arza ulaşıldığını belirten Oktay, birincil halka arz sayısının tarihi yüksek düzeyine ulaştığın kaydetti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Türkiye salgın devrinin getirdiği zorluklara karşın finansal istikrar bakımından da kuvvetli duruşunu sürdürmektedir. Hane halkı, gerçek bölüm ve kamu borçluluğu bakımından Türkiye misal ülke ortalamalarının altında düşük bir riskliliğe sahiptir. Milletlerarası Ödemeler Bankası bilgilerine nazaran, 2021 yılı birinci çeyreği prestijiyle Türkiye’nin hane halkı borcunun Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya oranı yüzde 17 iken gelişmekte olan ülke yüklü ortalaması yüzde 52,8’dir.
Finansal kesim haricindeki firma borcunun ulusal gelire oranında da Türkiye 2021 yılı birinci çeyreği prestijiyle yüzde 72,3 ile düşük riskliliğe sahiptir. Tıpkı devirde, gelişmekte olan ülke yüklü ortalaması yüzde 117,3’tür. 2002 yılında toplanan her 100 liralık verginin 85,7 lirası faiz harcamaları için ödenmekteydi. 2022 yılı bütçesinde ise her 100 liralık verginin yalnızca 19,1 lirasının faiz harcamalarına ayrılacağı öngörülmektedir. 2021 yılı Ocak-Eylül devrinde vergi gelirleri geçen yılın tıpkı periyoduna göre yüzde 39,7 oranında artmıştır. Vergi gelirlerinin yıl sonu prestijiyle yıllık yüzde 27 oranında artarak 1 trilyon 58 milyar lira olarak gerçekleşmesi öngörülmektedir.”
“ESNAFA 9 MİLYAR HİBE DESTĞİ VERDİK”
Kovid-19 salgını sürecinde atılan adımları da anlatan Oktay, 2,5 milyona yakın esnafa toplam 9 milyar lira hibe dayanağında bulunduklarını bildirdi.
Oktay, işletmelerin finansmana erişimini kolaylaştırmak emeliyle Kredi Garanti Fonu limitini arttırdıklarını anımsatarak, “Bu kapsamda, vatandaşlara, esnaf ve firmalara Hazine takviyeli kredi paketleri oluşturduk. Toplamda 143 milyar lira meblağında kurumsal ve ferdî kredinin ertelemesini yaptık.” sözünü kullandı.
Salgın kapsamında ekonomiyi desteklemek maksadıyla alınan önlemlerin ağustos prestijiyle 705,5 milyar liraya ulaştığını lisana getiren Oktay, “Bu kapsamda Kovid-19 salgını ile çaba kapsamında uygulanan önlemlerin ekonomik büyüklüğü ise Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın yüzde 10,6’sına ulaşmıştır.” dedi.
Oktay, Kovid-19 salgınına karşı uğraşta Türkiye’nin dünyanın en başarılı ülkeleri içinde olduğunu ve 114,4 milyon doz aşı ile dünyada 7. sırada yer alındığını söylemiş oldu.
Türkiye’de toplam nüfusa oranla en az bir doz aşılananların oranının yüzde 66 olduğunu ve bu oranın dünya ortalamasının üzerinde olduğunu belirten Oktay, yerli aşı çalışmalarına ait şu ayrıntıları verdi:
“Vatandaşlarımızın sıhhatini ve refahını teminat altına almak için yerli aşı çalışmalarını destekliyoruz. Yerli aşımız olan TURKOVAC’ın Faz-3 çalışmaları son süratle devam etmektedir. Virüs Gibisi Parçacık (VLP) aşımızın da Faz-2 kademesi tamamlanmıştır. Önümüzdeki günlerde Faz-3 etabına geçmesini bekliyoruz. Çalışmalarını yakından takip ettiğimiz yerli aşılarımızı, en kısa müddette vatandaşlarımızın ve tüm insanlığın hizmetine sunmayı hedefliyoruz.
Salgın daha sonrası toparlanma sürecinde gelişmiş ülkelere yakınsama sürecimiz de hızlanacaktır. 2002 yılında 9 bin 279 dolar olan Satın Alma Gücü Paritesine bakılırsa kişi başı gelirimizin 2022 yılında hedeflediğimiz büyüme artışı ile 33 bin 605 dolara çıkmasını bekliyoruz.
2021 yılı sonunda Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın yüzde 3,5’i kadar bir bütçe açığı oluşacağını öngörmekteyiz. Salgına ait önlemlerin sürdürüldüğü bu yıl, sene başında yüzde 4,3 olarak hedeflediğimiz bütçe açığının Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya oranını 2020 yılıyla birebir düzeyde tutmayı öngörüyoruz. Bütçe açığının program periyodunda sırasıyla yüzde 3,5, yüzde 3,2 ve yüzde 2,9 düzeylerinde gerçekleşmesini hedefliyoruz. “
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, 2020 yılı Kesin Hesap Kanun Teklifine ait temel büyüklüklere değinerek, “2020 yılında; bütçe masrafları 1 trilyon 204 milyar, bütçe gelirleri 1 trilyon 28 milyar, bütçe açığı 175,3 milyar, faiz dışı açık 41,3 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. 2020 yılında 175,3 milyar lira olarak gerçekleşen Merkezi İdare bütçe açığı, başlangıçta öngörülen açığın 36,4 milyar lira üzerinde, yıl sonu gerçekleşme iddiasının ise 63,9 milyar liranın altında gerçekleşmiştir.”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, “Ne vesayet odaklarının ne toplumsal medyadan hukuk darbesi yapmaya niyetlenen diplomatların ne de türel süreçleri siyasallaştırmaya çalışan çevrelerin yargı işleyişimizde hiç bir kararı yoktur. Avrupa Kurulunun taraflı Türkiye raporu da dahil olmak üzere adalet sistemimiz dış tesir ve yorumlardan münezzeh, bağımsız, tarafsız ve adil biçimde işlemeye devam edecektir.” dedi.
HÜKÜMETİN YIL SONU BEKLENTİSİ NE?
Oktay, TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda, 2022 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanun Teklifi’nin sunumunda, 2021 yılı merkezi idare bütçe gerçekleşmelerine ait yıl sonu beklentilerini paylaştı.
2021 yılında; merkezi idare bütçe masraflarının 1 trilyon 506,3 milyar lira; merkezi idare bütçe gelirlerinin 1 trilyon 276,3 milyar lira; bütçe açığının 230 milyar 16 milyon lira ve faiz dışı açığın 50 milyar 473 milyon lira olarak gerçekleşeceğini varsayım ettiklerini lisana getiren Oktay, “2021 yıl sonu bütçe açığının 230 milyar 16 milyon lira ile bütçe başlangıç amacının 14 milyar 977 milyon lira altında gerçekleşeceğini varsayım ediyoruz. Bu açığın ulusal gelire oranının ise yüzde 3,5 olacağını öngörüyoruz.” bilgisini verdi.
Oktay, 2021 yılında vergi gelirlerinin ise yaklaşık 1 trilyon 58 milyar lira, vergi dışı gelirlerin ise yaklaşık 218,4 milyar lira olacağının öngörüldüğünü bildirdi.
2022 yılı bütçesinin, Orta Vadeli Program uyarınca amaçlanan ekonomik, toplumsal ve mali amaçları gözetecek biçimde hazırlanarak komiteye sunulduğunu tabir eden Oktay, 2022 yılı bütçesinde bütçe masrafları 1 trilyon 751 milyar lira; faiz hariç sarfiyatlar 1 trilyon 510,6 milyar lira; bütçe gelirleri 1 trilyon 472,6 milyar lira; vergi gelirleri 1 trilyon 258,3 milyar lira; bütçe açığının 278,4 milyar lira olarak öngörüldüğünü kaydetti.
2021 yılına bakılırsa 2022 yılı bütçe ödenekleri yüzde 30,1 arttığını belirten Oktay, bu artışın yaklaşık 404,8 milyar liraya denk düştüğünü söylemiş oldu.
2022 Yılı Bütçesinde, işçi masraflarının 424,8 milyar lira, Toplumsal Güvenlik Kurumlarına devlet primi masraflarının 69,1 milyar lira, mal ve hizmet alım masraflarının 128,1 milyar lira, cari transferlerin 657,3 milyar lira, sermaye masraflarının 132,3 milyar lira, sermaye transferlerinin 10 milyar lira, borç verme masraflarının 61,6 milyar lira, yedek ödeneklerin 27,4 milyar lira, faiz masraflarının 240,4 milyar lira olduğunu söz eden Oktay, 2022 yılında Merkezi İdare Bütçe gelirlerinin 2021 yılı gerçekleşme kestirimine nazaran yüzde 15,4 artışla 1 trilyon 472,6 milyar lira, vergi gelirlerinin yüzde 18,9 oranında artarak 1 trilyon 258,3 milyar lira, vergi dışı gelirlerin ise 214,3 milyar liraya ulaşacağının iddia edildiğini bildirdi.
“YATIRIMLARA DEĞER VERİYORUZ”
Oktay, 2022 yılı bütçesinin, nitelikli istihdam oluşturan, ihracata dayalı, istikrarlı, istikrarlı ve gelir dağılımı adaletini gözeten bir büyüme yapısı oluşturma emeli doğrultusunda, salgın daha sonrası toparlanma sürecinde büyüme potansiyelini arttırma, Türkiye’nin yeşil dönüşümünü ivmelendirme ve ulusal teknoloji atılımı çerçevesinde yenilikçiliği yaygınlaştırma maksatlarını desteklediğini lisana getirdi.
Sürdürülebilir ve sağlıklı gelir kaynaklarının arttırılması için vergilemede adalet, eşitlik, öngörülebilirlik ve şeffaflık prensipleri temelinde verginin tabana yayılması ve istekli ahengin artırılmasına yönelik çalışmaların, bu vakitte de sürdürüleceğini vurgulayan Oktay, şu biçimde konuştu:
“2021 yılı bütçesiyle birlikte hayata geçirilen performans temelli program bütçe sistemi, paydaşlardan alınan geri dönüşler doğrultusunda geliştirilerek, çıktı ve sonuç odaklı bütçeleme yaklaşımının yaygınlaştırılması sağlanacaktır.
Her bütçemizde olduğu üzere, 2022 yılı bütçemizde de yatırımlara başka bir değer veriyoruz. Yatırım bütçemizi, dallarımızın yenilikçi ve rekabetçi yapısını güçlendirerek, istihdamı arttırarak ve vatandaşlarımızın ömür kalitesine öncelik veren projeler üzerine oluşturduk. 11. Kalkınma Planımız çerçevesinde sanayi, sıhhat, eğitim, ulaştırma, Ar-Ge ve ziraî sulama üzere bölümlere öncelik vermeye devam edeceğiz. Bu maksatla, 2021 yılında 2,5 katına çıkarılan DSİ’nin sulama dalı yatırımlarını 2022 yılında da yüzde 37 arttırarak 12,2 milyar liraya yükseltiyoruz.
Eğitim yatırımları her sene olduğu üzere bu yıl da öncelik verdiğimiz alanların başında gelmektedir. Tüm çocuklarımızın kaliteli eğitime erişimini sağlamak gayesiyle okulların fiziki imkanlarının uygunlaştırılması, yeni derslik üretimleri, eğitim yapılarının sarsıntıya karşı güçlendirilmesi, okulların ağ altyapılarının güzelleştirilmesi ve internet erişiminin sağlanması üzere faaliyetler başta olmak üzere Ulusal Eğitim Bakanlığının yatırım bütçesini 11,3 milyar liradan 15,2 milyar liraya çıkarıyoruz.
bu biçimdece, Ulusal Eğitim Bakanlığı yatırım ödeneklerini 2022 yılında bundan evvelki yıla nazaran yüzde 35 oranında artırıyoruz. Yükseköğretim de dahil edildiğinde bu artış yüzde 26,4 olacaktır.
Sıhhat Bakanlığı ve üniversitelerin sıhhat kesimi yatırımlarını, toplam 20,1 milyar liradan 30,8 milyar liraya yükseltiyoruz.
2021 yılında 1 milyar 125 milyon liraya çıkardığımız Organize Sanayi Bölgesi ve Küçük Sanayi Sitesi yatırımlarına ayırdığımız kaynağı, 2022 yılında 1 milyar 270 milyon liraya yükseltiyoruz.
Tıpkı biçimde, TÜBİTAK TARAL için tahsis edilen Ar-Ge bütçesini 2,5 milyar liraya yükseltiyoruz. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının toplam sermaye sarfiyatları ödeneğini 17,8 milyar liraya çıkartarak kent içi ulaştırma ve demir yolu yatırımlarına verdiğimiz takviyesi arttırıyoruz.”
Oktay, Cumhurbaşkanlığı 2021 yılı bütçesinin başlangıç ödeneği 4 milyar 39 milyon lira iken, 2022 yılı bütçe teklifinin yaklaşık yüzde 3,7 azalış gösterdiğini ve 3 milyar 890 milyon lira olarak belirlendiğini söz etti.
EĞİTİM BÜTÇESİ 273,5 MİLYAR LİRA
İktidara gelirken ülkeyi eğitim, sıhhat, adalet ve güvenlik temelleri üzerinde yükseltme kelamı verdiklerini anımsatan Oktay, 2002 yılında 7,5 milyar lira olan Ulusal Eğitim Bakanlığı bütçesinin 2022 yılında 189 milyar liraya, yükseköğretim de dahil eğitim bütçesinin 273,5 milyar liraya yükseldiğini söylemiş oldu.
Oktay, kalkınmanın adaletli bir yapıyla sağlanabileceği şuuruyla, adaletin yalnızca üniversal kıymetler ve mevzuat altyapısı ile değil, oluşturulan inanç ve yapılan yatırımlarla da desteklenmeye devam edileceğini belirtti.
Oktay, “Yargı hizmetlerinin daha güzel sunulması için insan kaynakları, bilişim, kurumsal yapı ve fiziki altyapıda da değerli bir yol aldık. Adalet temellerimizin en kıymetli kurumlarından Yargıtay Başkanlığı için inşa edilen Yeni Yargıtay binası, başkentimizin en görkemli ve müstesna binalarından biri olmuştur.” dedi.
Yargı ıslahatları vesilesiyle hukukun üstünlüğünün güçlendirildiğini, demokrasinin işlerliğinin artırıldığını söz eden Oktay, “Ne vesayet odaklarının ne toplumsal medyadan hukuk darbesi yapmaya niyetlenen diplomatların ne de hukuksal süreçleri siyasallaştırmaya çalışan çevrelerin yargı işleyişimizde hiç bir kararı yoktur.
Avrupa Komitesinin taraflı Türkiye raporu da dahil olmak üzere adalet sistemimiz dış tesir ve yorumlardan münezzeh, bağımsız, tarafsız ve adil biçimde işlemeye devam edecektir.” değerlendirmesini yaptı.
Güvenlik alanında terörle uğraşa kararlılıkla devam edildiğini tabir eden Oktay, “Vatanımızın ve milletimizin güvenliğini sağlamaya, hak ve menfaatlerini muhafazaya azami ehemmiyet veriyoruz. Yurt ortasında ve yurt haricinde gerçekleştirdiğimiz operasyonlarla bölücü terör örgütünü kıpırdayamaz hale getirdik ve terör örgütüne iştirakleri, tarihin en düşük düzeyine indirdik.
Terör örgütlerine karşı hudutlarımızda ve hudutlarımızın çabucak ötesinde tarihimizin en başarılı operasyonlarını gerçekleştirmenin yanı sıra Libya’da darbecilere karşı yürütülen meşruiyet çabasından Karabağ zaferine, biroldukça bölgesel muvaffakiyete imza attık. Doğu Akdeniz’de KKTC ve Türkiye’yi bölgede denklemden dışlamaya yönelik atılımları kararlı duruşumuzla boşa çıkardık.” diye konuştu.
Oktay, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde savunma endüstrinin; KOBİ’leri, araştırma kuruluşları, üniversiteleri, geliştirdiği özgün eserleri ve ihracatıyla, ülkenin gurur vesilesi olmaya devam edeceğini kaydetti.
Oktay, 2022 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanunu Teklifi’nin sunumunu, TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda yaptı.
Türkiye’nin büyüme sayılarından ihracat rekorlarına, sanayi üretimindeki artıştan, kesintisiz devam eden sıhhat hizmetlerine kadar ilerlemelerle dolu bir yıl geçirdiğini belirten Oktay, 2022 yılı bütçesini de Türkiye’yi daha da büyütmek, geliştirmek ve kalkındırmak üzere hazırladıklarını bildirdi.
Oktay, 2022 yılı bütçesinin, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçişin akabinde hazırladıkları dördüncü bütçe olduğunu anımsattı.
Bütçe teklifinin temel misyonunun, 2053’e giden yolda tüm bölüm ve alanları kapsayan, sağlam, sürdürülebilir ve şeffaf bir mali sıçrama yeri oluşturmak olduğunu kaydeden Oktay, “Amacı global salgına da bağlı olarak dengelerin bir daha formlandığı bir konjonktürde, Türkiye iktisadının kuvvetli bir biçimde yükselişini sürdürmesi ve halkımızın refahının da artmasıdır.” diye konuştu.
Oktay, bütçenin, ülkenin iç dinamiklerinin yanı sıra bölgesel ve global gelişmelerin ışığında; iklim değişikliği ve dijital dönüşümün tesirleri de düşünülerek hazırlandığına, yenilikçi ve çevreci bir yapıda olduğuna işaret etti.
“ATILIM PERİYODU BÜTÇESİ”
2022 bütçesini, “sanayi üretimi ve yükselen ihracatıyla atılım periyoduna giren Türkiye iktisadının bütçesi” olarak nitelendiren Oktay, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Tam donanımlı hastanelerimizle ülkemizin her yerinde vatandaşımızın ayağına götürdüğümüz sıhhat hizmetlerinin ve Kovid-19 üzere bir salgında dahi sendelemeyen kaliteli sıhhat altyapımızın bütçesidir. Okullaşma oranından sınıf mevcuduna, eğitim gereçlerinin kalitesinden uzaktan eğitim altyapısına, sahip olduğu potansiyelle bir hayli ülkeden üstün pozisyonda olan ve donanımlı jenerasyonlar yetiştiren Türk maarif geleneğinin ve eğitim sistemimizin bütçesidir.
Kazan kazan temelinde kurulan işbirlikleriyle ihracatta rekorlara koşan, e-ticaret takviyeleri ve dijital gümrük uygulamalarıyla rekabetçiliği güçlendiren ticaret vizyonumuzun bütçesidir. Dört bir yanını yollarla, köprülerle, tünellerle, barajlarla, birçok altyapı yatırımlarıyla donattığımız, fiber ağlarla dünyaya bağladığımız ulaştırma ve haberleşme altyapımızın bütçesidir.”
Bütçenin, dijitalleşmede vites yükselten, ulusal teknoloji atılımının bütçesi olduğunu vurgulayan Oktay, “Taaruzi insansız hava aracına kadar üretme kabiliyetine sahip, savunma alanında istikrarları değiştiren yerli ve ulusal savunma sanayiimizin bütçesidir. Yeşil kalkınma ihtilalini odağına alan ve akıllı kent uygulamalarını destekleyen etraf ve şehircilik vizyonumuzun bütçesidir.” dedi.
“TÜRK MODELİ İNSANİ BÜTÇE”
Oktay, 2022 bütçesinin, beraberinde Türk tarımı, turizmi, gençlik ve sporunun bütçesi olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı ile insan haklarını temel alarak, yargı hizmetlerinin adil, süratli ve tesirli bir biçimde sunulmasını sağlayan adalet sistemimizin bütçesidir. Kollayıcı aile hizmetlerinden bayanın güçlendirilmesine, yaşlı bakım hizmetlerinden engelli vatandaşlarımızın hayata katılmasına kadar bir fazlaca alanda toplumun kılcalları için yaptığımız toplumsal çalışmaların bütçesidir.
TANAP, TAP VE TÜRKAKIM üzere mega güç işbirliklerinin kesimi olan, Mavi Vatan’da yaptığımız keşiflerle geleceğe bugünden daha umutla bakan ve yenilenebilir enerjiyi önceleyen güç siyasetlerimizin bütçesidir. Mazlum ve mağdur neredeyse onun yanında olan, Suriye’de, Libya’da, Azerbaycan’da insani dramların önüne geçen, Türk modeli insani diplomasinin bütçesidir. Hudutlarımızın ortasında ve haricinde terör ögeleriyle uğraş eden, vatanımızın her karışını ve Mavi Vatanı sarsılmaz bir iradeyle koruyan kahraman güvenlik güçlerimizin bütçesidir. Global ekonomik belirsizliklerden terör tehditlerine, bölgesel krizler, global ısınma ve etraf felaketleri üzere yeni sınamalara kadar her alanda olumlu tarafta ayrışarak amaçlarımıza gerçek yürümeyi sürdürüyoruz.”
“BAŞARI ÖYKÜMÜZE DESTEK OLACAK”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, 2022 yılı bütçesinin, her bir vatandaşın beklentisi, talepleri ve hayalleri doğrultusunda yeni muvaffakiyet öykülerinin desteğini oluşturacağını belirterek, “2022 bütçemizle güç denilen yatırımları birlik ve birliktelik ruhuyla kolaylaştırmaya ve hayata geçirmeye devam edeceğiz.” sözünü kullandı.
Türkiye’nin salgına karşın 2020 yılında yüzde 1,8 büyüme kaydederek G20 ülkeleri içinde Çin’den daha sonra en süratli ve müspet büyüyen ikinci ülke olduğunu anımsatan Oktay, “Yılın 2’inci çeyreğinde sürat kazanan aşılamanın da tesiriyle ekonomimizdeki toparlanma süreci devam etmiştir. Yılın birinci yarısında Türkiye iktisadı yüzde 14,3 büyümüştür. bu vakitte özel tüketim yüzde 14,8 artarken, toplam sabit sermaye yatırımları yüzde 16,4 büyümüştür. Ayrıyeten net mal ve hizmet ihracatının yılın birinci yarısında büyümeye katkısı 3,9 puan olmuştur.” bilgisini verdi.
Oktay, 2022 yılında iktisadın üretim ve talep tarafıyla istikrarlı bir görünüm sergileyerek yüzde 5 büyümesinin hedeflendiğini, yıl sonunda işsizlik oranının ise yüzde 12,6 seviyesinde olacağının iddia edildiğini bildirdi.
“ENFLASYONU TEK HANEYE İNDİRMEYE KARARLIYIZ”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, “Küresel eğilime karşın, para ve maliye politikalarımızı arz taraflı yapısal politikalarımızla ve verimlilik artışı kanalıyla destekleyerek, enflasyonu yine tek hanelere indirmekte kararlıyız.” değerlendirmesinde bulundu.
Enflasyonun belirleyicilerinden olan güç meblağlarının, enflasyona en az tesir etmesini sağladıklarını vurgulayan Oktay, “Avrupa’daki doğal gaz fiyatlarında son bir yılda 5 kata varan bir yükseliş yaşanmıştır. Dünya genelinde ise doğal gaz meblağları geçen yılın tıpkı periyoduna göre dolar bazında yüzde 89 oranında artış göstermiştir. İthal kömürün tonu 2020 yılında 50 dolar iken 4 katın üzerinde bir artışla ekimde 270 doları görmüştür.” dedi.
“ELEKTRİK FİYATLARI AVRUPA’NIN HAYLİ ALTINDA”
Oktay, güç alanında yapılan yatırımlar ve doğal gazda uzun vadeli kontratlara sahip olunması niçiniyle arz güvenliği ve fiyat değişimlerinde kıymetli avantaj sağlandığına dikkati çekerek, doğal gaz fiyat artışlarının bir kısmının bütçeden karşılanarak, tüketiciye son derece sonlu bir artış ölçüsü yansıtıldığını bildirdi.
meblağların gerçek olarak Bulgaristan’da yüzde 56,7, Yunanistan’da yüzde 54, Fransa’da yüzde 24,2, Avro Bölgesi’nde ise yüzde 11,7 yükseliş gösterdiğine işaret eden Oktay, “Ülkemiz elektrik meblağları Avrupa ülkelerinin elektrik fiyatlarının pek altında seyretmektedir. 2021 yılı birinci 9 ay prestijiyle ülkemiz elektrik fiyat ortalaması megavat-saat başına 41 avro olup Almanya-Fransa-İtalya’ya bakılırsa 30-40 avro daha düşük düzeydedir. Global güç piyasalarındaki olağandışı artışları göğüsleyerek vatandaşımıza yansıtmadık; bundan daha sonra da global eğilimlerin milletimize tesirini en minimum seviyede tutmak için uğraş göstermeye devam edeceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.
“İHRACATTAKİ BAŞARIMIZIN SIRRI..”
Oktay, Türkiye’nin 2021 yılının birinci dokuz ayında, Cumhuriyet tarihinin en yüksek ihracat sayılarına ulaştığını belirtti.
Eylül ayı ihracatının geçen yılın birebir ayına bakılırsa yüzde 30 oranında artışla 20,8 milyar dolar düzeyinde gerçekleştiğine işaret eden Oktay, şu biçimde devam etti:
“bu biçimdece tarihimizde birinci defa aylık bazda 20 milyar dolar eşiğini aşmış bulunmaktayız. İhracattaki bu şahlanışımızla, ülkemizin dünya ihracatından aldığı hisse, tarihimizde birinci sefer yüzde 1’in üzerine çıkmıştır. İhracatımızdaki bu muvaffakiyetin sırrı, ihracat dayanaklarımızın verimli kullanılması, endüstrici ve ihracatçılarımızın ağır talebe kapasite artırımlarıyla karşılık vermeleri, kaliteli mal sunmaları ve rekabetçi fiyatları ile coğrafya avantajını kullanmalarında yatmaktadır.
OVP’de belirlediğimiz 2022 yılı için maksadımız olan 230,9 milyar dolar ve 2023 yılı amacımız 242 milyar dolar ihracat için planlı bir biçimde çalışıyor ve hazırlıklarımıza devam ediyoruz.”
“BANKACILIK DALIMIZ GÜÇLÜ DURUYOR”
Oktay, global konjonktür ve salgının getirdiği olumsuz şartlara karşın, finansal piyasaların sağlıklı bir biçimde işlediğini söz ederek, bankacılık dalının kuvvetli duruşunu sürdürdüğünü kaydetti. Oktay, yüzde 17’nin üzerinde seyreden sermaye yeterlilik rasyosunun, finansal sistemin sağlam duruşunun örneklerinden biri olduğunu vurguladı.
Bu yılın birinci dokuz ayında 38 adet halka arz süreci sonucunda 16,3 milyar liralık arza ulaşıldığını belirten Oktay, birincil halka arz sayısının tarihi yüksek düzeyine ulaştığın kaydetti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Türkiye salgın devrinin getirdiği zorluklara karşın finansal istikrar bakımından da kuvvetli duruşunu sürdürmektedir. Hane halkı, gerçek bölüm ve kamu borçluluğu bakımından Türkiye misal ülke ortalamalarının altında düşük bir riskliliğe sahiptir. Milletlerarası Ödemeler Bankası bilgilerine nazaran, 2021 yılı birinci çeyreği prestijiyle Türkiye’nin hane halkı borcunun Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya oranı yüzde 17 iken gelişmekte olan ülke yüklü ortalaması yüzde 52,8’dir.
Finansal kesim haricindeki firma borcunun ulusal gelire oranında da Türkiye 2021 yılı birinci çeyreği prestijiyle yüzde 72,3 ile düşük riskliliğe sahiptir. Tıpkı devirde, gelişmekte olan ülke yüklü ortalaması yüzde 117,3’tür. 2002 yılında toplanan her 100 liralık verginin 85,7 lirası faiz harcamaları için ödenmekteydi. 2022 yılı bütçesinde ise her 100 liralık verginin yalnızca 19,1 lirasının faiz harcamalarına ayrılacağı öngörülmektedir. 2021 yılı Ocak-Eylül devrinde vergi gelirleri geçen yılın tıpkı periyoduna göre yüzde 39,7 oranında artmıştır. Vergi gelirlerinin yıl sonu prestijiyle yıllık yüzde 27 oranında artarak 1 trilyon 58 milyar lira olarak gerçekleşmesi öngörülmektedir.”
“ESNAFA 9 MİLYAR HİBE DESTĞİ VERDİK”
Kovid-19 salgını sürecinde atılan adımları da anlatan Oktay, 2,5 milyona yakın esnafa toplam 9 milyar lira hibe dayanağında bulunduklarını bildirdi.
Oktay, işletmelerin finansmana erişimini kolaylaştırmak emeliyle Kredi Garanti Fonu limitini arttırdıklarını anımsatarak, “Bu kapsamda, vatandaşlara, esnaf ve firmalara Hazine takviyeli kredi paketleri oluşturduk. Toplamda 143 milyar lira meblağında kurumsal ve ferdî kredinin ertelemesini yaptık.” sözünü kullandı.
Salgın kapsamında ekonomiyi desteklemek maksadıyla alınan önlemlerin ağustos prestijiyle 705,5 milyar liraya ulaştığını lisana getiren Oktay, “Bu kapsamda Kovid-19 salgını ile çaba kapsamında uygulanan önlemlerin ekonomik büyüklüğü ise Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın yüzde 10,6’sına ulaşmıştır.” dedi.
Oktay, Kovid-19 salgınına karşı uğraşta Türkiye’nin dünyanın en başarılı ülkeleri içinde olduğunu ve 114,4 milyon doz aşı ile dünyada 7. sırada yer alındığını söylemiş oldu.
Türkiye’de toplam nüfusa oranla en az bir doz aşılananların oranının yüzde 66 olduğunu ve bu oranın dünya ortalamasının üzerinde olduğunu belirten Oktay, yerli aşı çalışmalarına ait şu ayrıntıları verdi:
“Vatandaşlarımızın sıhhatini ve refahını teminat altına almak için yerli aşı çalışmalarını destekliyoruz. Yerli aşımız olan TURKOVAC’ın Faz-3 çalışmaları son süratle devam etmektedir. Virüs Gibisi Parçacık (VLP) aşımızın da Faz-2 kademesi tamamlanmıştır. Önümüzdeki günlerde Faz-3 etabına geçmesini bekliyoruz. Çalışmalarını yakından takip ettiğimiz yerli aşılarımızı, en kısa müddette vatandaşlarımızın ve tüm insanlığın hizmetine sunmayı hedefliyoruz.
Salgın daha sonrası toparlanma sürecinde gelişmiş ülkelere yakınsama sürecimiz de hızlanacaktır. 2002 yılında 9 bin 279 dolar olan Satın Alma Gücü Paritesine bakılırsa kişi başı gelirimizin 2022 yılında hedeflediğimiz büyüme artışı ile 33 bin 605 dolara çıkmasını bekliyoruz.
2021 yılı sonunda Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın yüzde 3,5’i kadar bir bütçe açığı oluşacağını öngörmekteyiz. Salgına ait önlemlerin sürdürüldüğü bu yıl, sene başında yüzde 4,3 olarak hedeflediğimiz bütçe açığının Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya oranını 2020 yılıyla birebir düzeyde tutmayı öngörüyoruz. Bütçe açığının program periyodunda sırasıyla yüzde 3,5, yüzde 3,2 ve yüzde 2,9 düzeylerinde gerçekleşmesini hedefliyoruz. “
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, 2020 yılı Kesin Hesap Kanun Teklifine ait temel büyüklüklere değinerek, “2020 yılında; bütçe masrafları 1 trilyon 204 milyar, bütçe gelirleri 1 trilyon 28 milyar, bütçe açığı 175,3 milyar, faiz dışı açık 41,3 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. 2020 yılında 175,3 milyar lira olarak gerçekleşen Merkezi İdare bütçe açığı, başlangıçta öngörülen açığın 36,4 milyar lira üzerinde, yıl sonu gerçekleşme iddiasının ise 63,9 milyar liranın altında gerçekleşmiştir.”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, “Ne vesayet odaklarının ne toplumsal medyadan hukuk darbesi yapmaya niyetlenen diplomatların ne de türel süreçleri siyasallaştırmaya çalışan çevrelerin yargı işleyişimizde hiç bir kararı yoktur. Avrupa Kurulunun taraflı Türkiye raporu da dahil olmak üzere adalet sistemimiz dış tesir ve yorumlardan münezzeh, bağımsız, tarafsız ve adil biçimde işlemeye devam edecektir.” dedi.
HÜKÜMETİN YIL SONU BEKLENTİSİ NE?
Oktay, TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda, 2022 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanun Teklifi’nin sunumunda, 2021 yılı merkezi idare bütçe gerçekleşmelerine ait yıl sonu beklentilerini paylaştı.
2021 yılında; merkezi idare bütçe masraflarının 1 trilyon 506,3 milyar lira; merkezi idare bütçe gelirlerinin 1 trilyon 276,3 milyar lira; bütçe açığının 230 milyar 16 milyon lira ve faiz dışı açığın 50 milyar 473 milyon lira olarak gerçekleşeceğini varsayım ettiklerini lisana getiren Oktay, “2021 yıl sonu bütçe açığının 230 milyar 16 milyon lira ile bütçe başlangıç amacının 14 milyar 977 milyon lira altında gerçekleşeceğini varsayım ediyoruz. Bu açığın ulusal gelire oranının ise yüzde 3,5 olacağını öngörüyoruz.” bilgisini verdi.
Oktay, 2021 yılında vergi gelirlerinin ise yaklaşık 1 trilyon 58 milyar lira, vergi dışı gelirlerin ise yaklaşık 218,4 milyar lira olacağının öngörüldüğünü bildirdi.
2022 yılı bütçesinin, Orta Vadeli Program uyarınca amaçlanan ekonomik, toplumsal ve mali amaçları gözetecek biçimde hazırlanarak komiteye sunulduğunu tabir eden Oktay, 2022 yılı bütçesinde bütçe masrafları 1 trilyon 751 milyar lira; faiz hariç sarfiyatlar 1 trilyon 510,6 milyar lira; bütçe gelirleri 1 trilyon 472,6 milyar lira; vergi gelirleri 1 trilyon 258,3 milyar lira; bütçe açığının 278,4 milyar lira olarak öngörüldüğünü kaydetti.
2021 yılına bakılırsa 2022 yılı bütçe ödenekleri yüzde 30,1 arttığını belirten Oktay, bu artışın yaklaşık 404,8 milyar liraya denk düştüğünü söylemiş oldu.
2022 Yılı Bütçesinde, işçi masraflarının 424,8 milyar lira, Toplumsal Güvenlik Kurumlarına devlet primi masraflarının 69,1 milyar lira, mal ve hizmet alım masraflarının 128,1 milyar lira, cari transferlerin 657,3 milyar lira, sermaye masraflarının 132,3 milyar lira, sermaye transferlerinin 10 milyar lira, borç verme masraflarının 61,6 milyar lira, yedek ödeneklerin 27,4 milyar lira, faiz masraflarının 240,4 milyar lira olduğunu söz eden Oktay, 2022 yılında Merkezi İdare Bütçe gelirlerinin 2021 yılı gerçekleşme kestirimine nazaran yüzde 15,4 artışla 1 trilyon 472,6 milyar lira, vergi gelirlerinin yüzde 18,9 oranında artarak 1 trilyon 258,3 milyar lira, vergi dışı gelirlerin ise 214,3 milyar liraya ulaşacağının iddia edildiğini bildirdi.
“YATIRIMLARA DEĞER VERİYORUZ”
Oktay, 2022 yılı bütçesinin, nitelikli istihdam oluşturan, ihracata dayalı, istikrarlı, istikrarlı ve gelir dağılımı adaletini gözeten bir büyüme yapısı oluşturma emeli doğrultusunda, salgın daha sonrası toparlanma sürecinde büyüme potansiyelini arttırma, Türkiye’nin yeşil dönüşümünü ivmelendirme ve ulusal teknoloji atılımı çerçevesinde yenilikçiliği yaygınlaştırma maksatlarını desteklediğini lisana getirdi.
Sürdürülebilir ve sağlıklı gelir kaynaklarının arttırılması için vergilemede adalet, eşitlik, öngörülebilirlik ve şeffaflık prensipleri temelinde verginin tabana yayılması ve istekli ahengin artırılmasına yönelik çalışmaların, bu vakitte de sürdürüleceğini vurgulayan Oktay, şu biçimde konuştu:
“2021 yılı bütçesiyle birlikte hayata geçirilen performans temelli program bütçe sistemi, paydaşlardan alınan geri dönüşler doğrultusunda geliştirilerek, çıktı ve sonuç odaklı bütçeleme yaklaşımının yaygınlaştırılması sağlanacaktır.
Her bütçemizde olduğu üzere, 2022 yılı bütçemizde de yatırımlara başka bir değer veriyoruz. Yatırım bütçemizi, dallarımızın yenilikçi ve rekabetçi yapısını güçlendirerek, istihdamı arttırarak ve vatandaşlarımızın ömür kalitesine öncelik veren projeler üzerine oluşturduk. 11. Kalkınma Planımız çerçevesinde sanayi, sıhhat, eğitim, ulaştırma, Ar-Ge ve ziraî sulama üzere bölümlere öncelik vermeye devam edeceğiz. Bu maksatla, 2021 yılında 2,5 katına çıkarılan DSİ’nin sulama dalı yatırımlarını 2022 yılında da yüzde 37 arttırarak 12,2 milyar liraya yükseltiyoruz.
Eğitim yatırımları her sene olduğu üzere bu yıl da öncelik verdiğimiz alanların başında gelmektedir. Tüm çocuklarımızın kaliteli eğitime erişimini sağlamak gayesiyle okulların fiziki imkanlarının uygunlaştırılması, yeni derslik üretimleri, eğitim yapılarının sarsıntıya karşı güçlendirilmesi, okulların ağ altyapılarının güzelleştirilmesi ve internet erişiminin sağlanması üzere faaliyetler başta olmak üzere Ulusal Eğitim Bakanlığının yatırım bütçesini 11,3 milyar liradan 15,2 milyar liraya çıkarıyoruz.
bu biçimdece, Ulusal Eğitim Bakanlığı yatırım ödeneklerini 2022 yılında bundan evvelki yıla nazaran yüzde 35 oranında artırıyoruz. Yükseköğretim de dahil edildiğinde bu artış yüzde 26,4 olacaktır.
Sıhhat Bakanlığı ve üniversitelerin sıhhat kesimi yatırımlarını, toplam 20,1 milyar liradan 30,8 milyar liraya yükseltiyoruz.
2021 yılında 1 milyar 125 milyon liraya çıkardığımız Organize Sanayi Bölgesi ve Küçük Sanayi Sitesi yatırımlarına ayırdığımız kaynağı, 2022 yılında 1 milyar 270 milyon liraya yükseltiyoruz.
Tıpkı biçimde, TÜBİTAK TARAL için tahsis edilen Ar-Ge bütçesini 2,5 milyar liraya yükseltiyoruz. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının toplam sermaye sarfiyatları ödeneğini 17,8 milyar liraya çıkartarak kent içi ulaştırma ve demir yolu yatırımlarına verdiğimiz takviyesi arttırıyoruz.”
Oktay, Cumhurbaşkanlığı 2021 yılı bütçesinin başlangıç ödeneği 4 milyar 39 milyon lira iken, 2022 yılı bütçe teklifinin yaklaşık yüzde 3,7 azalış gösterdiğini ve 3 milyar 890 milyon lira olarak belirlendiğini söz etti.
EĞİTİM BÜTÇESİ 273,5 MİLYAR LİRA
İktidara gelirken ülkeyi eğitim, sıhhat, adalet ve güvenlik temelleri üzerinde yükseltme kelamı verdiklerini anımsatan Oktay, 2002 yılında 7,5 milyar lira olan Ulusal Eğitim Bakanlığı bütçesinin 2022 yılında 189 milyar liraya, yükseköğretim de dahil eğitim bütçesinin 273,5 milyar liraya yükseldiğini söylemiş oldu.
Oktay, kalkınmanın adaletli bir yapıyla sağlanabileceği şuuruyla, adaletin yalnızca üniversal kıymetler ve mevzuat altyapısı ile değil, oluşturulan inanç ve yapılan yatırımlarla da desteklenmeye devam edileceğini belirtti.
Oktay, “Yargı hizmetlerinin daha güzel sunulması için insan kaynakları, bilişim, kurumsal yapı ve fiziki altyapıda da değerli bir yol aldık. Adalet temellerimizin en kıymetli kurumlarından Yargıtay Başkanlığı için inşa edilen Yeni Yargıtay binası, başkentimizin en görkemli ve müstesna binalarından biri olmuştur.” dedi.
Yargı ıslahatları vesilesiyle hukukun üstünlüğünün güçlendirildiğini, demokrasinin işlerliğinin artırıldığını söz eden Oktay, “Ne vesayet odaklarının ne toplumsal medyadan hukuk darbesi yapmaya niyetlenen diplomatların ne de hukuksal süreçleri siyasallaştırmaya çalışan çevrelerin yargı işleyişimizde hiç bir kararı yoktur.
Avrupa Komitesinin taraflı Türkiye raporu da dahil olmak üzere adalet sistemimiz dış tesir ve yorumlardan münezzeh, bağımsız, tarafsız ve adil biçimde işlemeye devam edecektir.” değerlendirmesini yaptı.
Güvenlik alanında terörle uğraşa kararlılıkla devam edildiğini tabir eden Oktay, “Vatanımızın ve milletimizin güvenliğini sağlamaya, hak ve menfaatlerini muhafazaya azami ehemmiyet veriyoruz. Yurt ortasında ve yurt haricinde gerçekleştirdiğimiz operasyonlarla bölücü terör örgütünü kıpırdayamaz hale getirdik ve terör örgütüne iştirakleri, tarihin en düşük düzeyine indirdik.
Terör örgütlerine karşı hudutlarımızda ve hudutlarımızın çabucak ötesinde tarihimizin en başarılı operasyonlarını gerçekleştirmenin yanı sıra Libya’da darbecilere karşı yürütülen meşruiyet çabasından Karabağ zaferine, biroldukça bölgesel muvaffakiyete imza attık. Doğu Akdeniz’de KKTC ve Türkiye’yi bölgede denklemden dışlamaya yönelik atılımları kararlı duruşumuzla boşa çıkardık.” diye konuştu.
Oktay, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde savunma endüstrinin; KOBİ’leri, araştırma kuruluşları, üniversiteleri, geliştirdiği özgün eserleri ve ihracatıyla, ülkenin gurur vesilesi olmaya devam edeceğini kaydetti.