A
admin
Guest
COVID-19 niye Herkesi Farklı Etkiliyor?
Bir kişi COVID-19‘a yakalandığında rastgele bir semptom göstermezken, bir diğeri günlerce yatağa düşebiliyor; bir diğeri ise hastanede uzun bir süre boyunca yatmak zorunda kalabiliyor. 4 milyondan fazla insan için ise bu hastalık vefatla sonuçlanmış durumda.
Virüsün farklı beşerler üzerinde niye bu kadar farklı etkilere yol açtığı, salgının en çok sorulan sorularından biri. Ömür biçimi ve beslenme alışkanlıklarından tutun da yaşa ve cinsiyete kadar, COVID-19 ile önemli biçimde hastalanma riskini artırdığı bilinen biroldukça esaslı faktör var. Ancak yeni bir çalışma genetiğin nasıl gözden kaçan bir faktör olabileceğini vurguluyor.
Nature mecmuasında yayınlanan büyük bir milletlerarası araştırma, bir COVID-19 enfeksiyonunun hassaslığı ve ciddiyeti ile ilişkili görünen 13 lokus (insan genomundaki yerler) keşfetti.
Keşifler, 19 ülkedeki 46 çalışmadan COVID-19’lu yaklaşık 50.000 hastanın genetiğini tahlil eden COVID-19 Host Genetics Initiative’den bir araştırmacı ağından geliyor. çeşidinin en büyük genom çapında ilişkilendirme çalışmalarından biri olan ve devam eden bu proje, Mart 2020’de başlatıldı ve emeğinin meyvelerini yeni vermeye başlıyor. “COVID-19’un insan genetik mimarisi” hakkında keşfedilecek daha fazlaca şey var, lakin bu araştırma şimdiden kimi pahalı görüler ortaya çıkardı.
Enteresan bir biçimde, Doğu Asya yahut Güney Asya kökenli hastalarda Avrupa kökenli hastalardan daha yaygın olarak iki lokus bulundu. Tahminen de bu görü, bir gün muhakkak etnik kümelerin COVID-19’dan niye başkalarından daha fazla etkilendiğini açıklamaya yardımcı olabilir.
Çalışma ayrıyeten, hem önemli COVID-19 tıpkı vakitte başka hastalık riskini artıran varyantlar içinde makul örtüşmeler buldu. Örneğin, akciğer kanseri ve pulmoner fibrozda da rol oynayan bir gen olan DPP9, önemli COVID-19 riskinde artış ile ilişkilendirildi. Bilhassa, birebir varyant, akciğer dokusunun faydalanması ile karakterize az görülen bir akciğer hastalığı riskini artırabilir. Benzeri biçimde, birtakım otoimmün hastalıklarda rol oynayan TYK2‘nin de COVID-19 ile hastalık şiddetindeki artışla ilişkili olduğu söyleniyor.
Diğer bir lokus olan ABO, bir kişinin hangi kan kümesine sahip olduğunu belirler ve enfeksiyon hassaslığında yüzde 9 ila 12’lik bir artışla bağlı bulundu. Tahminen de bunun muhakkak kan çeşitleri içindeki temaslarla ve COVID-19’a karşı artan savunmasızlıkla bir ilgisi olabilir.
Helsinki Üniversitesi Finlandiya Moleküler Tıp Enstitüsü’nden araştırmanın baş müelliflerinden biri olan Andrea Ganna bir basın toplantısında, “İnsan genomu ve yalnızca viral genom değerli” dedi ve ekledi: “Açıkçası, COVID şiddetinde genetiğin bir rolü var… Birfazlaca risk faktöründen biri olarak karşımıza çıkıyor.“
Bu araştırmadan çıkarılacak daha fazlaca şey var. Gündemin bir daha sonraki evresinde, araştırmacılar niye kimi insanların aylarca COVID-19 semptomları yaşayan “uzun taşıyıcılar” olabileceğini, oburlarının ise çabucak düzgünleştiğini ortaya çıkarmayı umuyorlar. Grup ayrıyeten çalışmalarının, bir daha kullanılan ilaçlar için faydalı gayelere işaret edebileceğini ve COVID-19’a karşı daha fazla tedavi tekniğinin yolunu açabileceğini umuyor…
Bir kişi COVID-19‘a yakalandığında rastgele bir semptom göstermezken, bir diğeri günlerce yatağa düşebiliyor; bir diğeri ise hastanede uzun bir süre boyunca yatmak zorunda kalabiliyor. 4 milyondan fazla insan için ise bu hastalık vefatla sonuçlanmış durumda.
Virüsün farklı beşerler üzerinde niye bu kadar farklı etkilere yol açtığı, salgının en çok sorulan sorularından biri. Ömür biçimi ve beslenme alışkanlıklarından tutun da yaşa ve cinsiyete kadar, COVID-19 ile önemli biçimde hastalanma riskini artırdığı bilinen biroldukça esaslı faktör var. Ancak yeni bir çalışma genetiğin nasıl gözden kaçan bir faktör olabileceğini vurguluyor.
Nature mecmuasında yayınlanan büyük bir milletlerarası araştırma, bir COVID-19 enfeksiyonunun hassaslığı ve ciddiyeti ile ilişkili görünen 13 lokus (insan genomundaki yerler) keşfetti.
Keşifler, 19 ülkedeki 46 çalışmadan COVID-19’lu yaklaşık 50.000 hastanın genetiğini tahlil eden COVID-19 Host Genetics Initiative’den bir araştırmacı ağından geliyor. çeşidinin en büyük genom çapında ilişkilendirme çalışmalarından biri olan ve devam eden bu proje, Mart 2020’de başlatıldı ve emeğinin meyvelerini yeni vermeye başlıyor. “COVID-19’un insan genetik mimarisi” hakkında keşfedilecek daha fazlaca şey var, lakin bu araştırma şimdiden kimi pahalı görüler ortaya çıkardı.
Enteresan bir biçimde, Doğu Asya yahut Güney Asya kökenli hastalarda Avrupa kökenli hastalardan daha yaygın olarak iki lokus bulundu. Tahminen de bu görü, bir gün muhakkak etnik kümelerin COVID-19’dan niye başkalarından daha fazla etkilendiğini açıklamaya yardımcı olabilir.
Çalışma ayrıyeten, hem önemli COVID-19 tıpkı vakitte başka hastalık riskini artıran varyantlar içinde makul örtüşmeler buldu. Örneğin, akciğer kanseri ve pulmoner fibrozda da rol oynayan bir gen olan DPP9, önemli COVID-19 riskinde artış ile ilişkilendirildi. Bilhassa, birebir varyant, akciğer dokusunun faydalanması ile karakterize az görülen bir akciğer hastalığı riskini artırabilir. Benzeri biçimde, birtakım otoimmün hastalıklarda rol oynayan TYK2‘nin de COVID-19 ile hastalık şiddetindeki artışla ilişkili olduğu söyleniyor.
Diğer bir lokus olan ABO, bir kişinin hangi kan kümesine sahip olduğunu belirler ve enfeksiyon hassaslığında yüzde 9 ila 12’lik bir artışla bağlı bulundu. Tahminen de bunun muhakkak kan çeşitleri içindeki temaslarla ve COVID-19’a karşı artan savunmasızlıkla bir ilgisi olabilir.
Helsinki Üniversitesi Finlandiya Moleküler Tıp Enstitüsü’nden araştırmanın baş müelliflerinden biri olan Andrea Ganna bir basın toplantısında, “İnsan genomu ve yalnızca viral genom değerli” dedi ve ekledi: “Açıkçası, COVID şiddetinde genetiğin bir rolü var… Birfazlaca risk faktöründen biri olarak karşımıza çıkıyor.“
Bu araştırmadan çıkarılacak daha fazlaca şey var. Gündemin bir daha sonraki evresinde, araştırmacılar niye kimi insanların aylarca COVID-19 semptomları yaşayan “uzun taşıyıcılar” olabileceğini, oburlarının ise çabucak düzgünleştiğini ortaya çıkarmayı umuyorlar. Grup ayrıyeten çalışmalarının, bir daha kullanılan ilaçlar için faydalı gayelere işaret edebileceğini ve COVID-19’a karşı daha fazla tedavi tekniğinin yolunu açabileceğini umuyor…