Altı milyon konut nerede

Professional

New member
İKTİSAT SERVİSİ

Konut fiyatları göçmen akını, yüz yüze eğitim ve pandemi tesiriyle fırladı. TÜİK, kiraların yüzde 11 yükseldiğini açıklasa da Bahçeşehir Üniversitesi’nin araştırmasına göre artış yüzde 50.7 oldu. Son periyotta işini kaybeden birfazlaca kişi elindeki konutu satarak mesken sahipliğinden kiracı pozisyonuna geçti. Geçmişte de inşaatların en büyük müşterisi olan üst gelir kümesi ise bu süreçte gayrimenkul stokunu büyüttü.

VARLIKLI ALDIKÇA DAR GELİRLİ KİRADA KALDI

İnşaat kesiminin en ağır olduğu ülkelerden biri olan Türkiye’de konut sorunu yaşanıyor. Son 1 yılda yaklaşık 6 milyon konutun üretimine müsaade verilirken, orta ve dar gelirli vatandaş bütçesine bakılırsa ‘ev’lenemiyor. Artan fiyatlar karşısında dumura uğrayan hanehalkı, son periyotlarda kiraya bile çıkamıyor. Yaşanan ekonomik meselelere pandemi de eklenince düşük gelirli vatandaşlar bile mal sahibiyken kiracı pozisyonuna düştü. Üst gelir kümesi ise gayrimenkul zengini oldu.


İnşaat bölümünde fiyat artışlarından dolayı hareketler gündemdeyken, mesken sahibi olmak isteyenlerin her geçen gün beli biraz daha büküldü. Stokta yaklaşık 6 milyon konut bulunmasına karşın, ne bütçeye nazaran mesken satılabildi ne de kiralık sorunu ortadan kalktı. Son bir yılda 6 milyon 57 bin yapıya müsaade verildi. Buna karşın ne dar gelirliye ne de kiracıya mesken bulunabildi. Pandemi ülke ekonomilerinden fazla vatandaşın da ekonomik olarak belini büktü. Birfazlaca kişi işi kaybedince elindeki konutu satarak mesken sahipliğinden kiracı pozisyonuna geçti. Üst gelir kümesi fırsattan faydalanıp gayrimenkul stoğu yapmaya başladı. Konut stoğu fazla bulunmasına karşın kiralık daire meblağlarında önemli artışlar yaşandı. Biroldukca kentte fiyat artışları yüzde 50’yi aştı. Yüksek artışlardan dönemi açan öğrenciler bile güç bir periyoda adım attı.


Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (BETAM), sahibinden datalarıyla hazırladığı “sahibindex Konut Piyasası Görünümü” raporuna nazaran Türkiye genelinde satış meblağları Ağustos’ta yüzde 39 arttı, İstanbul’da yıllık kira artışı yüzde 50’yi geçti. Türkiye genelinde satış fiyatlarındaki artış sürdü. Temmuz’da yüzde 37,9 olan ilan fiyatındaki yıllık artış oranı Ağustos’ta yüzde 38,9 oldu. Rapora bakılırsa Ağustos’ta İstanbul’da kira fiyatlarındaki yıllık artış oranı bundan evvelki aya nazaran yüzde 8,4’lük artışla yüzde 50,7’ye çıktı. İstanbul’daki konut talebinde görülen artış öteki vilayetlere nazaran ise daha bariz. Satılan konut sayısı bundan evvelki aya göre İstanbul’da yüzde 28,9; Ankara’da yüzde 22,6; İzmir’de yüzde 23,1 artış gösterdi. Satılık ilan sayısı İstanbul’da yüzde 3,8; Ankara’da yüzde 3,8, İzmir’de ise yüzde 3,5 oranında arttı. Öte yandan CHP İzmir Milletvekili Özcan Purçu, metropol kentlerdeki yüksek kira artışlarının niçinlerinin araştırılması için TBMM’de araştırma komitesi kurulmasını talep etti. Vatandaşlar elverişli konut hakkına erişemiyor diyen Purçu, yüksek fiyatlardan dolayı yaklaşık 100 bin ailenin konut bulamadığını vurguladı.


Purçu, salgın öncesinde 400 bin TL civarındaki satılık dairelerin fiyatının 750 bin TL’ye kadar çıktığını aktardı. Salgın daha sonrasında biroldukca kentte, kiralara fahiş artırımlar yapıldığını tabir eden Purçu “Asgari fiyatın yüzde 20 fazlası ve yüzde 20 altında fiyat alan emekçilerin sayısı 9.7 milyondur. Tüm fiyatlı çalışanların yüzde 64’ü ise (12.5 milyon işçi) taban fiyatın altı ile taban fiyatın bir buçuk katı içinde bir fiyat elde etmektedir. Ek olarak, Covid-19 salgınıyla birlikte fiyatlarda kıymetli kayıplar yaşanmış ve taban fiyat altında gelir elde edenlerin sayısı artmıştır. Bu koşullarda vatandaşların geneli için yaşanabilir kiralık bir daire bulmak neredeyse imkansız hale gelmiştir” dedi. Konut hakkı insan hakkıdır tabirini kullanan Purçu, BM İnsan Hakları Üniversal Bildirgesi ve Anayasa’nın “Konut hakkı” başlıklı 57. Unsuruna atıfta bulunarak Meclise önerge sundu.


TÜİK’E NAZARAN YILLIK ARTIŞ YÜZDE 11

BETAM’ın raporuna bakılırsa Türkiye genelinde satış meblağları Ağustos’ta yüzde 39 arttı, İstanbul’da yıllık kira artışı yüzde 50’yi aştı. Türkiye genelinde satış fiyatlarındaki artış sürdü. Temmuz’da yüzde 37,9 olan ilan fiyatındaki yıllık artış oranı Ağustos’ta yüzde 38,9 oldu. Lakin Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) deklare ettiğı temmuzdaki yıllık kira artışının yüzde 11’de kalması dikkat çekti. TÜİK’e bakılırsa, Türkiye genelinde ortalama kira fiyatları 2021 Temmuz’da bundan evvelki yılın birebir ayına göre yüzde 11 artarak bin 192 TL’ye yükseldi. Yani temmuz ayı enflasyonu yıllık yüzde 18,95 iken birebir periyotta konut kiralarındaki yıllık artış TÜFE’nin epeyce altında kalmış oldu.